تحلیلی از زاویه ای دیگر

پایگاه خبری اولکامیز- دکتر محمد نظری، فوق دکترای مدیریت و یکی از همراهان صاحب نظر و اهل قلم سایت اولکامیز در تحلیلی جدید و متفاوت دلایل عدم توسعه نیافتگی محور شمالی استان گلستان  ( ترکمن صحرا ) را مورد کنکاش و بررسی قرار داده است که در ذیل می خوانید:

رویکرد تقویت وحدت ملی، کنش گری فرا جناحی ،ارتباط با نیروهای سطح کشوری، توسعه عادلانه، راهکاری برای توسعه استان با تاکید بر محور شمالی

مقدمه: استان گلستان ایرانی کوچک و متشکل از اقوام مختلف ترکمن، فارس، سیستانی، ترک،بلوچ…است. از یک منظر می توان استان گلستان را در قالب دو جاده اصلی آن تقسیم بندی کرد. جاده جنوبی همان جاده گرگان مشهد و اصطلاحا  ” جاده سنتو ” است که عمده سکنه آن از قوم فارس ( اکثریت جمعیت )،ترک، سیستان و بلوچ می باشند. جاده شمالی، همان جاده ” آلمان ”  است. سکنه اصلی محور ” جاده  آلمان “ ، ترکمنها ( اکثریت جمعیت ) و سیستانیها، ترک و بلوچ ها هستند.

محور جنوبی استان از نظر سطح توسعه شرایط به مراتب مطلوبتری از محور شمالی دارد. شمال استان از عقب ماندگی های زیادی رنج می برد. نیروهای سیاسی محور شمالی با وجود حداقل ۴۰ درصد جمعیت استان، ده درصد مناصب مهم اداری سیاسی استان را ندارند. وضعیت نامناسب مذکور دارای علل و مکانیزم هایی است که به تضعیف نقش نیروهای سیاسی محور شمالی منجر می‌شود.

این گزارش سعی میکند مکانیزم تضعیف مذکور و راهکارهای خروج از مدار توسعه نیافتگی شمال استان را تبیین نماید.

بحث اصلی

۱- نیروهای سیاسی شمال استان (اصطلاحا جاده آلمان) با اعتماد به شعارهای اصلاح طلبانه یا اصولگرایانه، نیروهای محور جنوبی با آنها همکاری می کنند و با حمایت از آنان به قدرت یابی این گروه کمک می‌کنند.

۲- بخشی از جریان های سیاسی محور جنوبی اگر چه شعارهای اصلاح طلبانه و اصول گرایانه می دهند ولی قومگرایانه و قبیله محور عمل می نمایند.

۳- متاسفانه رنگ و بوی سرمایه داری رانتی در گروه های مذکور، فقر را در جامعه گلستان نهادینه کرده است.

۴- آنها هم زمان با رسیدن به قدرت، به دنبال تداوم سفره جذاب قدرت می افتند و در پی سوژه و پروژه های موثر می گردند.

۵- یکی از پروژه ها، پروژه تهدید امنیتی قلمداد کردن ترکمن‌ها است که از دوران قاجار و پهلوی سابقه ۱۵۰ساله در نزد مدیران استرآباد و خراسان داشته است. روی این پروژه در نزد دولت مرکزی کار می شود و ذهنیت برخی از مدیران را مشوش می کنند.

۶- دوستانی که مسیرشان به ادارات تهران خورده ، تجربه کرده اند که مدیران تهران نشین، ذهنیت قومگرا نداشته ،بلکه رویه ای قانونمند دارند، فلذا کارشان به راحتی پیش رفته است.

۷- به نظر می رسد مدیران مرکز نشین کشور در دولت مرکزی ، دنبال تامین امنیت، یکپارچگی و توسعه کشور هستند. به عنوان مثال، دبیر مجمع تشخیص مصلحت در کتاب خود، موضوع فدرالیسم اقتصادی و تمرکز زدایی را راهکار توسعه کشور می داند.

۸- ولی برخی نیروهای محلی قوم گرا (که با فرافکنی ترکمنها را قومگرا قلمداد می‌کنند), به شدت به این پروژه ترکمن هراسی احتیاج دارند. فلذا با چرخه ترکمن هراسی، نیروهای سیاسی محور شمالی را از چرخه اداری و سیاسی استان حذف عملی می نمایند.

۹- محور جنوبی اگر چه نیروهای خوش فکر، متعهد، تحصیل کرده، آینده نگر دارد ولی با این وصف برخی نیروهای قدرت طلب محور جنوبی، هیچ یادی از رشادت ‌های مردم محور شمالی در مبارزه علیه رضا شاه و رژیم پهلوی من جمله در نبردهای دو ساله با رضا شاه در بندرترکمن و روستا های ساللاخ و قیام عطا آباد در سال۱۳۴۱ نمی کنند.

۱۰- در بین نیروهای محور جنوبی چهره های اندیشمند، منصف وجود دارد ولی با این وصف طیف خود محور جنوبی اصلا یادی از ۵۰۰ شهید اهل سنت در جنگ ۸ ساله علیه استکبار نمی کنند، از هزاران رزمنده فروتن و ایثارگر محور شمالی هیچ یادی نمی شود.

۱۱- گروه ها و نیروهای قدرت طلب آغشته به رنگ و بوی سرمایه داری تجاری، به خوبی می دانند که مردم ترکمن صلح جو، آرام و اهل کار و تلاش ولی پیگیر حقوق اساسی و قانونی خود است ولی آنها دنبال منافع گروهی و اقتصادی سودجویانه خود بوده و کاری با وحدت ملی و یکپارچگی کشور ندارند.

۱۲- عقب ماندگی استان گلستان به ویژه محور شمالی آن نتیجه تفکر قومگرایانه و قبیله گرایی مدرن برخی جریانات سیاسی محور جنوبی است که در لوای شعارهای پرطمطراق عوامفریبانه، حسابهای بانکی ریالی و ارزی خود را بیش از پیش پر می کنند.

راهکار شکستن مکانیزم عقب ماندگی محور شمالی استان

الف: به نظر می رسد راه شکستن چرخه معیوب عقب ماندگی محور شمالی آن است که نیروهای ترکمن صحرا با نیروهای ملی و کشوری ارتباط بگیرند و با آنها همکاری مستقیم داشته باشند. چون انتظار می رود آنها نگاه ملی و کشوری داشته و به کشور به عنوان یک کل واحد و توسعه گرا نگاه کنند.

ب : برنامه عمل دیگر برای نیروهای محور شمالی آن است که در باره ی تنازعات جریانات سیاسی محور سنتو و جنوبی استان، بی طرفی اختیار کنند.

تجربه نشان داده که عموما رویکرد اصول گرا، اصلاح طلب محور جنوب فرقی با هم ندارد.
به عنوان مثال بخش عمده فعالیت های اقتصادی صنعتی کشاورزی من جمله صنعت طیور، خوراک دام و طیور اتاق بازرگانی و صنایع استان در دست اصلاح طلبان و جریان اعتدالی است ولی در انتخابات هیئت رئیسه اتاق بازرگانی دوره ی حاضر، از هفت عضو ترکمن ، حتی یک نفر جایگاه مهمی پیدا نکرد.

و یا در سیل گلستان خانه های مدنظر در مینودشت به جای ۱۵ واحد، ۲۹ واحد مسکونی ساخته شده و تحویل گردیده است، ولی در آق قلای غرق در سیل، هنوز ۱۵ واحد مد نظر ساخته نشده است .

ج- نیروهای محور شمالی در راستای تقویت وحدت ملی و یکپارچگی کشور، رویکرد ملی وحدت گرا همراه با نیروی عاقله اصلی کشور را پیگیری نمایند، موثرتر است. این رویکرد باعث از کار افتادن پروژه « تهدید امنیتی بودن نیروهای محور شمالی» می شود.

د- نیروهای محور شمالی باید در نظر داشته باشند که بر حسب تجربه ، برخی گروه های سیاسی کشوری مثل احزاب اصلاح‌طلب یا اصولگرا، به آنها به عنوان مهره بازی شطرنج سیاست قدرت نگاه می کنند و به راحتی آنها را قربانی برنامه ‌های خود می کنند. لذا تلاش کنند که فعالیت های خود را ملی، فرا جناحی با رویکرد وحدت ملی هدایت نمایند.

و – تجربه نشان داده هرگونه رفتار تندروانه منتسب به نیروهای محور شمالی، پاس گل طلایی به برخی نیروهای قدرت طلب در جنوب استان است. لذا رویکرد وحدت گرا، تعامل گر و قانون ‌مدار و مبتنی بر وحدت ملی پادزهر برنامه های رقبای سیاسی است.

ز – نیروهای سیاسی محور شمالی می‌توانند با مبنا قرار دادن قوانین بالا دستی توسعه کشور، برای کاهش فقر و محرومیت محور شمالی برنامه‌های اجرایی را پیگیری نمایند. این پیگیری نیازمند اتحاد و همدلی نیرو های محور شمالی دارد. لذا وحدت و یکپارچگی می تواند کارایی آنها را بالا ببرد.

جمع بندی:

یک – ارتباط با چهره های ملی با تاکید بر وحدت و یکپارچگی کشور میتواند به بی اثرکردن پروژه ترکمن هراسی در نزد مدیران ارشد کشور یاری رسانده و چرخه تضعیف نیروهای محور شمالی را قطع کند.

دو – در شرایط فعلی و با رویکرد های موجود، تقویت جریانات سیاسی محور جنوبی استان، باعث تضعیف خودخواسته نیروهای شمال استان است.

سه – با رویکرد های حاکم در محور جنوبی ، هیچ امیدی به بهبود شرایط سیاسی اقتصادی، اجتماعی محور شمال و افزایش سهم مدیریتی مدیران محور شمالی نیست.

چهار – سیاست ورزان محور شمالی استان ، مثل مبل سازان عطاآباد باید راهی جدید برای توسعه و آبادانی خود بیابند. مبل سازان عطا آباد با مرکزنشینان صادقانه کار کردند.خوب یاد گرفتند. تجربه بازاریابی و تولید کسب کردند و تجارب خود را در محل زندگی خود به کار بستند.

پنج- در جمع بندی نهایی سیاست ورزان محور شمالی بهتر است دنبال راهکاری نو آورانه، درون‌زا از طریق همکاری با چهره ها و نیروی ملی کشور (مشابه مبل سازان عطاآباد) باشند تا با خلاقیت، همدلی درونی و استفاده از ظرفیت‌های نیروهای کشوری طرفدار محرومان، به کاهش محرومیت‌های محور شمالی یاری برسانند. در عین حال امیدواریم فعالان آینده نگر و عدالتخواه محور جنوبی به بهبود وضعیت اقشار فقیر جامعه خود و کاستن از شدت نفوذ سرمایه داران رانتی و غیر مولد همت گمارند./ انتهای پیام

www.ulkamiz.ir