اولکامیز از روز جهانی زبان مادری گزارش می دهد/ تدریس زبان قومیت ها به خیر و صلاح کشور است

پایگاه خبری اولکامیز- بیستم و یکم فوریه روز جهانی زبان مادری است که امسال با سوم اسفند مصادف شده است. روزی که در باره نقش و اهمیت زیان مادری سخن ها گفته میشود. روزی مهم و سرنوشت ساز که در هویت و آینده بشر تاثیر بسزایی دارد. ربان ترکمنی یکی از صدها زبان زنده و پویای دنیاست. در این مهم بی تردید مادران ، شاعران ، نویسندگان ،  روحانیون ، خوانندگان ، گویندگان و  همه احاد جامعه به طریقی در حفظ و احیای زبانشان نقش دارند ولی آیا دولتمردان و حاکمان نیز در احیای زبان قدمی برداشته اند؟ چرا پس از گذشت چهار دهه از انقلاب هنوز زبان مادری در مدارس تدریس نمی شود؟ مشکل کجاست ؟ به بهانه روز جهانی زبان مادری دیدگاه برخی از فعالین ترکمن صحرا را در این باره می خوانید :

حفظ زبان مادری یک خواست قومی نیست

حاج حمید کمی فعال فرهنگ و ادب غرب ترکمن صحرا در گفتگو با اولکامیز گفت : حفظ و آموزش زبان مادری یک خواست سیاسی یا قومی نیست بلکه نیاز طبیعی انسان است. بالندگی و درک یک کودک با زبان مادری بیش از آموزش با زبان دوم است. کودکانی که مجبورند با زبانی به غیر از زبان مادری آموزش بینند بدترین دوره زندگی را در مقطع ابتدایی سپری می کنند. تاثیر روانی این دوره به هیچ وجه از ذهن این افراد پاک نمی شود.

معلمی که مجبور می کرد دانش آموزان به زبان فارسی صحبت کنند

این روزنامه نگار پیشکسوت گمیشانی خاطره ای در باره زبان مادری نقل کرد: بگذارید خاطره ای از زمان تحصیل خودم در دوره ابتدایی بگویم. حدود سال پنجاه در دبستان کمال الملک گمیشان سوم ابتدایی بودم. این دبستان دو کلاس سوم داشت. معلم آن یکی کلاس جناب آقای پاویز بودند. ایشان برای اینکه دانش آموزان فارسی را بهتر یاد بگیرند، آنها را مجبور می کرد در زنگ های تفریح با دیگران به زبان فارسی صحبت بکنند. به تعدادی از دانش آموزان نیز ماموریت داده بود تا گزارش آنها را  بیاورند. این دانش آموزان وقتی زنگ تفریح می شد، چه عذابی می کشیدند. با هیچکس صحبت نمی کردند. تنها و انفرادی در حیاط مدرسه قدم می زدند. بچه های دیگر که این قانون شامل حالشان نبود، از روی شوخی و مزاح به آنها نزدیک می شدند تا آنها را وادار به  صحبت کنند. این بنده خداها بدون اینکه صدایی دربیاورند با اشاره دست این بچه ها را از خود دور می کردند. این کودکان هنوز چهارچوب فکری آنها تکمیل نشده و در حال شکل گیری بود. از نظر آنان صحبت به زبانی که کامل نمی دانند کسر شأن و مایه خجالت شان بود. حال تصور کنید که در آینده این کودکان چه شخصیتی پیدا خواهند کرد؟

مهمترین رکن زبان مادری خانواده است

مهندس نورالدین سن سبلی شاعر و نویسنده گرگان نشین در باره اهمیت زبان مادری یادآور شد : باید اذعان نمود که اهمیت آموزش زبان مادری یکی از مباحث مهم در فرهنگ جهانی است. البته در این رابطه نقش خانواده و جامعه وبرنامه ریزی کلان فرهنگی کشور نیز انکار ناپذیر است. به نظر اینجانب مهمترین رکن آموزش زبان مادری، خانواده است.در حال حاضر یکی از نگران کننده ترین رویدادهای اجتماعی، عدم صحبت کردن به زبان مادری در خانواده هاست که عمدتاً علت آن به دلیل ترس ونگرانی های اجتماعی و خود باختگی است که سیستم بر مبنای غالب بودن زبان فارسی تحمیل می نماید.

مطالعه کتاب های ترکمنی نقش مهمی در یادگیری زبان دارد

این فعال فرهنگ و ادب اهل روستای فرهنگ پروز قره بلاغ گفت: خوشبختانه در سال های اخیر به دلیل گسترش فضای مجازی ، روند آموزش زبان مادری رو به بهبودی است. همانند همه ی عزیزان بنده نیز فراگیری زبان مادری را از خانواده به ارث بردم ولی آموزش زبان مادری برای خواندن و نوشتن و تفکر نمودن در حیطه ی زبان مادری را از طریق مطالعه ی دیوان اشعار مختومقلی فراغی آموختم. فرآیند این آموزش تا تالیف کتاب “جام اشراق به عنوان پژوهشی در اندیشه ی مختومقلی فراغی” پیشرفت داشته است. بنابراین می توان گفت که آموزش از طریق مطالعه ی کتب کلاسیک نقش مهمی در آموزش دارد که البته اگر فراگیری همراه با تدریس افراد توانمندتر باشد، روند آموزش بهتر خواهد بود.تجربه ی دلنشین مختومقلی خوانی در محل حوزه ی علمیه ی عرفانی قره بلاغ موُیّد این مطلب می باشد.

فضای مجاری برای آموزش زبان مادری یک فرصت است

وی خاطرنشان کرد : در حالت کلی نقش خانواده ، مطالعه ی شخصی ، مطالعه ی گروهی، بهره برداری از فضای مجازی، تاُلیف فرهنگ نامه و لغتنامه وچاپ و نشر مجله و روزنامه و کتاب از عوامل تسریع در آموزش زبان مادری هستند. خوشبختانه در حال حاضر فضیلت وجود فضای مجازی، از طریق اشاعه ی موسیقی ، شعر و متون مختلف و گفتگو به زبان مادری باعث رونق زبان مادری گردیده و افق های روشنی را پیش روی ما نهاده است. به امید روزی که زبان ترکمنی ، در مدارس و دانشگاه ها تدریس و جامعه از لطایف بی شمار این زبان بهره مند گردد…

زبان مادری هویت یک قوم است

استاد عبدالرحمان اونق در باره زبان مادری گفت: زبان مادری هر قوم و ملتی هویت آن قوم است. ملت هایی که زبانشان را از دست بدهند هویت خود را نیز از دست می دهند. در طول تاریخ ملت های قدرتمند زیادی با از دست دادن زبانشان از بین رفتند و الان اثری از آنها نیست. کجا هستند کلدانی ها ، بابلی ها و…مردمان این اقوام که زمانی قدرت های بزرگی بودند فقط به واسطه ی این که زبانشان را از دست دادند، بعد از اینکه در جنگ قدرت شکست خوردند در قدرت غالب حل شدند و از بین رفتند.

اجرای اصل ۱۵ از ضروریات است

نویسنده و رمان نویس صاحب سبک ترکمن افزود:  تورکمن ها از جمله ملتی بودند که در سخت ترین شرایط هم زبان خود را حفظ کردند. با هودی(لالایی) شعر، ترانه( آیدیم) و…ماغتئم غولی بزرگ نیز با زبان ادبی خاص خود به این امر قوت بخشید. همانا که زبان گفتاری امروز ما همان زبانی است که شاعر و عارف بزرگ برای ما به یادگار گذاشته است حفظ زبان مادری اقوام، کشور رنگارنگ ما را زیباتر خواهد کرد برای همین اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی یکی از ضروریات است. عقلای حکومت اگر به این امر مهم  توجه کنند در واقع برای حفظ یکپارچگی ایران عزیز قدم اساسی برداشتند.

زبان مادری عذابی الهی است

مهندس امین بهلکه زاده جوان فعال گنبدی نظری متفاوت با دیگران داشت.  وی زبان مادری را عذابی الهی دانست و گفت : در تبیین پدیده های تاریخی و از نظر زیبایی شناسی بی شک ادیان ابراهیمی جذابترین روایتها را در کتب خود بیان میدارند، از آن جمله داستان زبان گفتگو میباشد که تا زمان پادشاهی نمرود تمامی بشر از یک زبان گفتاری استفاده می کردند و چون نمرود به دشمنی با خداوند برخاست عذاب الهی بر ایشان نازل گشت و ملتش به چندین زبان و گویش متفرق شدند و قدرت اتحادشان از میان رفت و شاید این کهن الگویی برای برخی از مردمان در طول تاریخ باشد که تاب تحمل زبانهای دیگر را ندارند و آنها را عذابی الهی می شناسند.

زبان مادری اهمیت بنیادین دارد

این فرهنگی خوش قلم و نواندیش ترکمن افزود: در دوران معاصر تر اندیشه مدرن هم مبتلا به همین کهن الگو کمر به قتل عام و حذف زبان های مختلف بسته و قرن بیستم را به گورستان زبانهای بومی تبدیل نمود. بحران هویت اواخر صده بیست میلادی و مشکلات عدیده روانشناسی و جامعه شناختی حاصل از این بحران هویت، متفکران علوم انسانی را بر این داشت که بر اهمیت بنیادین زبان مادری در حفظ فرهنگ و معنویت انسان اذعان نمایند و از قوانین حمایتی و توسعه این پارادایم مهم انسانی  بیشتر پاسداری کنند.

ریان مادری اساس توریسم فرهنگی است

بهلکه زاده که از محله خالدنبی گنبد می باشد تصریح کرد : فرهنگ های بومی و محلی امروزه از دو دیدگاه بسیار حائز اهمیت هستند، اول در امنیت اجتماعی پایدار که بواسطه عامل رشد معنوی و خود کنترل پذیری شکل میگیرد و دوم اقتصاد بر پایه توریسم فرهنگی که بر پایه تنوع آداب و هنر و صنایع دستی رونق دارد، و چنانچه گفتیم زبان مادری اساس و بنیان این توسعه میباشد.

به وقت چایی خواندن شعر مادری چه شیرین است

این جوان اهل قلم و اندیشه شرق ترکمن صحرا تاکید کرد : به مناسبت بزرگداشت روز جهانی زبان مادری و به عنوان حسن ختام و بیان تجربه شخصی برای من و دوستانم که لذت اشعار و اندیشه های عطار و مولانا و سهراب و شاملو را در شبهای شعر دانشجویی با زبان شیرین فارسی دوستانه زندگی میکردیم، به وقت چای نوشیدن اما، تنها چایی من بود که شیرینی شعر دولت محمد بالقزل کام زندگی ام را شیرین تر مینمود.

چای ایچنده تلپینگ تاشلاب / کاسه غوییب نابات دیشلاب

هر گورومده واختیم خوشلاب / آیدی بیلمان دورت ییل گزدیم

تنوع زبانها مظهر اتحاد انسانهاست

سخی بخشنده فعال فرهنگ و ادب ترکمن و یکی از مدیران گروه آق بولوت در باره زبان مادی گفت : بدون شک خلقت خداوندی انسان ها همچون گلهای بهاری دارای ویژگی های خاصی هست و اگر رنگارنگی گل ها مظهر بهار و طبیعت هست . گوناگونی زبان و فرهنگ در کنار همدلی ها هم مظهر اتحاد انسان ها هست و همانگونه که بهار را نمی شود فقط با یک نوع رنگ و گیاه تصور کرد. انسان ها را هم نمی شود فقط با یک زبان و فرهنگ تصور کرد.ما نیز به عنوان گروه مجازی آق بولوت ضمن احترام به همه زبان ها و اقوام کشور روز جهانی زبان مادری را تبریک عرض می کنیم و با زبان های مادری مان در پی همدلی ملی گام برخواهیم داشت.

در حالی این گزارش را به پایان می رسانم که کلاس های آموزش زبان و شعر ترکمنی در ترکمن صحرای امروز تا حدودی افزایش یافته است. حرکت و تلاشهای نو و بدیعی به همت جوانان تحصیلکرده و دانشگاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی را شاهد هستیم که امیدها را  زنده می سازد. ولی هنوز تابوی اصل ۱۵ قانون اساسی شکسته نشده است؟ اصلی مترقی و مهم که بر تدریس قومیت ها در مدارس ایران تصریح می کند و اگر به درستی اجرا شود به مانند اصل شوراها موجب همدلی و همبستگی بیشتر آحاد ملت خواهد شد و به منفعت و مصلحت کشور است. در پایان انتظار میرود  که با پیگیری های مجدانه نمایندگان مجلس به ویژه نماینده گنبد که خود اهل شعر و زبان و فرهمگ ترکمن است این امید و آرزوی ۴۲ ساله به ثمر بنشیند. چنین باد

گزارش از :  لطیف ایزدی

www.ulkamiz.ir