مقابله اشعار مختومقلی و هماهنگی در نقد و تفسیر اشعار شاعر

پایگاه خبری اولکامیز- استاد نظرمحمد گل محمدی نویسنده و مترجم زبان آلمانی نوشت: در پی مقاله بنده تحت عنوان “ضرورت همسویی با ترجمه ، تحقیق و بر گردان اشعار مختومقلی”  خوشبختانه موضوع و محتوای مطالب بنده مورد توجه علاقمندان قرار گرفته است . بدینوسیله با سپاس از جنابان  کمال الدین اراز گلدی از داشلی برون و عظیم قرنجیک و با تحسین از توجه دوستان به اهمیت ترجمه ، یاد آور می گردد که هدف از ارائه مقاله تداوم و ادامه حرکتی نوین در امر پرداختن به ترجمه اشعار ترکمنی و متون مختلف به زبانی دیگر بوده که البته با پیگیری های اساتید صاحب نظر این بحث پر بار و پر ثمر خواهد بود و در نتیجه در جهت رسیدن به یک انسجام کلی در تهیه کامل تصحیح شده از دیوان مختومقلی و دیگر شاعران و نیز ترجمه اشعار ترکمنی به صورتی هماهنگ را باعث می شود ، همان کاری که در دیگر جوامع فرهنگی و ادبی انجام می گیرد .

دوستان فرهیخته با توجه به مقاله “همسویی” ضمن تایید پیشنهادات بنده  به اظهار نظر و ارسال اطلاعات ارزنده ای اقدام نموده اند و با آوردن این جمله  از قول دکتر شفیعی کد کنی “ترجمه هنر زبان است و نوعی معماری کلام ” و یا این جمله ” یکی از توانمندی ها و مهارت های ویژه یک مترجم، تسلط کامل به اجزا و موارد ریز و درشت هر دو زبان مبدا و مقصد به شمار می رود. ”  زیبایی های هنری یک ترجمه را صد جندان تذکر داده اند .

دانشمندان و اساتید داخلی وخارجی بسیاری تاکنون اقدام به ترجمه و برگردان اشعار شعرای نامی پارسی زبان همچون سعدی شیرازی ، حافظ و خیام و دیگران نموده اند . همین طور بر عکس آثار نویسندگان وشعرای دیگر کشورها به زبان فارسی ترجمه شده اند و در تمام موارد سعی بر این داشته اند مفهوم و معانی کلام متون و اشعار را با تحقیق و تفحص و با کمک از مراجع اهل فن ارائه نمایند.

البته تلاش بر این بوده  معماری و بنای نظم نثر تا حد امکان با کمترین تغییرات محفوظ بماند. از جمله شعرای شناخته شده گوته شاعر آلمانی است که  به مانند مختومقلی فراغی از مریدان حافظ بشمار میر فت و به حافظ اروپا شهرت یافت .این شاعر آلمانی با ترجمه و انتشار دیوان شرقی خود حافظ را به اروپا برد و یا در تاریخ ادبیات ترکمن می خوانیم که نورمحمد عندلیب و ملانفس داستان و منظومه های خود را با الهام از داستانه های عربی و فارسی خلق نموده اند .

در تمام موارد ، اتتقال ، احساس و عواطف و تعبیرات معنوی و اخلاقی ، اجتماعی و گاه سیاسی و حماسی و عشقی شعرا و خالقان نظم ونثر فرهنگی وادبی ترکمنی در سر لوحه هنر مترجم یا مترجمین قرار داشته است .

سخن کوتاه با گشوده شدن بحث ترجمه و اهمیت آن از سوی اساتید محترم بر این باور بودم تنها به ارزش واهمیت ترجمه و نویسندگی بسنده نکرده بلکه با ادامه این قبیل مباحث ، احتمالا راه گشای نقد و بررسی در جهت همسویی و تحقیق در امر ترجمه اشعار ترکمنی به ویژه مختومقلی فراغی باشیم و بیشتر به نقد و چگونگی ترجمه و بر گردان متون توجه گردد .

در پایان بار دیگر به سطور آخرین مقاله خویش اشار ه می نمایم  ” خوشبختانه اخیرا بر این باورند که زمینه پرداختن بیشتر به مضامین اشعار با پیش کشیده شدن اظهار نظرها و پیشنهادات و نقد و بررسی فرهنگی و ادبی مقالات و توجه به دانش ترجمه ، حرکت علمی و فرهنگی در زبان وادبیات ترکمن در حال شکل گیری است بر گزاری کلاس های آموزشی جلسات مختومقلی خوانی راه گشای رسیدن به حد و مرز تحول و یک پارچه گی فرهنگی و ادبی خواهد بود.

آنچه که در این قبیل حرکت ها باید در نظر گرفت رسیدن به یک روش منسجم و هماهنگ است . به تجربه دیده شده در هریک از جلسات شعر خوانی (مختومقلی) مدرسان و حاضران هریک تعابیر و برداشت خودرا از اشعار دارند و هیچگاه در نشستی مشترک ترجمه اشعار مختومقلی مورد ارزیابی و یا نقد و بررسی قرار نگرفته است در میان ما آثار شعرا ترکمن به ویژه مختومقلی فراغی به صورت انواع دیوان و کتب ترجمه چاپ و نشر یافته اند ولی هرگز نخواسته ایم با مقابل هم قرار دادن آنها به نسخه ای هماهنگ از دیوان مختومقلی و یا ترجمه آن برسیم و هراندازه به سکوت و ملاحظه کاری ادامه بدهیم نو آوری و گسترش زبان وادبیات ترکمن را به ورطه فراموشی می سپاریم” هفتم مرداد ۱۴۰۰

www.ulkamiz.ir