آی محمد آی محمدی، هنرمند قدیمی و برجسته ترکمن درگذشت

پایگاه خبری اولکامیز – استاد آی محمد آی محمدی هنرمند پیشکسوت تئاتر ترکمن صحرا در ۷۸ سالگی درگذشت. در باره شخصیت هنری و آثار ماندگار آن مرحوم با یار قدیمی اش نازمحمد یگن محمدی گفتگویی انجام دادیم. سخنان این نویسنده و محقق گنبدی که عمری با استاد آی محمدی حشر و نشر داشته را در پی می خوانید:

به گزارش اولکامیز استاد آی محمد آی محمدی درسال ۱۳۲۶ شمسی در شهر فرهنگ پرور گنبد چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش گذراند و  پس از اخذ دیپلم به دانشگاه رفت و کاردانی ادبیات فارسی را دریافت نمود.

حدود ۱۰  الی ۱۲ سال به معلمی پرداخت و در مدارس راهنمایی شهرستان گنبد تدریس داد. وی در ایام خدمت در دانشسرای راهنمایی نیز دوره دیده بود.

در مورد کارنامه درخشان هنری استاد آی محمد محمدی باید گفت:

وی از بنیانگذاران تئاتر و نمایش گنبدکاووس بود که در سطح کشوری توانست به مقام های پرافتخاری دست یابد.

تئاترها و نمایشنامه هایی که اجرا می کرد در سطح استان، منطقه و کشور مورد تقدیر قرار می گرفت.

دهه چهل در گنبد استادی به نام منوچهر آذر هنرمند معروف کشوری که دوره دیده تئاتر بود اقدام به آموزش تئاتر نمود. آی محمدی با عشق و علاقه در کلاس های وی شرکت می کرد و هنر بازیگری را فرا گرفت.

استاد آی محمدی در سال ۱۳۵۲ نمایشنامه « پرخان » را نوشت و در سالن پیشاهنگی گنبد اجرا کرد.

وی در سال ۱۳۵۳ در نمایشنامه « سنت » نوشته هدایت الله نوید و به کارگردانی منوچهر آذر به عنوان بازیگر ایفای نقش داشت که تحولی در تئاتر گنبد به وجود آورد. موضوعات مطرح شده در نمایشنامه مسائل مربوط به قوم ترکمن بود. این تئاتر در جشنواره تئاتر مشهد خوش درخشید و مورد تقدیر قرار گرفت.

آی محمدی در سال ۱۳۵۴ نمایشنامه برجسته و مشهور «  اورال  » که یک سر و گردن بالاتر از نمایشنامه « سنت  » بود را نوشت. این نمایشنامه به کارگردانی منوچهر آذر و با بازیگری آی محمدی به همراه بازیگران کار کشته ای چون منصور اساسی ( میرزا علی خان ) ، آنامحمد عاج ، نورمحمد گوگلانی و عبدالخالق حجازی به روی صحنه رفت و به عنوان نمایش برتر در استان مازنداران انتخاب شد. این نمایشنامه در رقابت های کشوری نیز حائز رتبه اول گردید.

در سال ۱۳۵۴ آی محمدی به عنوان مدیر صحنه در نمایشنامه « سیاه  » نوشته علی نصیریان و کارگردانی استاد حکیم بهرامی ایفای نقش کرد.

در سال ۱۳۵۵ نمایشنامه «  قره چویون  » را نوشت که همتراز با نمایشنامه « اورال » تحول تازه ای در نمایش و ادبیات ترکمن صحزا به وجود آورد.

کارگردان نمایشنامه « قره چویون » مرحوم دکتر بردی آهنگری  بود.

استاد آی محمدی پس از انقلاب خاموش ننشست و به فعالیت هنری خود ادامه داد. نمایشنامه « موسی خان و اسب های دشت »  را  به رشته تحریر در آورد. این نمایش نامه به کارگردانی سهراب مغروی در تئاتر فجر حائز رتبه ممتاز گردید.

این هنرمند نام آشنای گنبدی چند سالی در تهران زیست در این ایام بود که سال ۱۳۷۱ نمایشنامه « پرندگان دریایی » را نوشت در عرصه کارگردانی هم قدرت نمایی کرد. این نمایشنامه با حضور استاد تئاتر ترکمن صحرا حکیم بهرامی در سالن محراب تهرن به روی صحنه رفت.

بعدها نمایشنامه « زنی در زنجیر » را نوشت و به کارگردانی تورج قدیرزاده و حسین یاسمی با مشاوره فرهنگی و آیینی سنتی استاد محمد خالدزاده به روی صحنه رفت. این اثر در پانزدهمین جشنواره تئاتر فجر در منطقه ۴ کشور اول شد و موفق به دریافت نشان طلا گردید.

استاد آی محمدی، رمانی به نام « اوراس » را نوشت که امکان چاپ نیافت. این رمان در حل و هوای افسانه های ترکمنی بود.

در سال ۱۳۶۹ در فیلم  « راز خنجر » ایفای نقش نمود در سال ۱۳۷۸ در فیلم « دلباخته » به عنوان بازیگز شرکت داشت .

استاد لغت نامه ای نیز در ۲۰۰ صفحه نوشت که کلمات فارسی و خارجی را به زبان ترکمنی تطبیق می داد. و اعتقاد داشت که آن واژه ها ریشه های ترکمنی دارند.

قلمش حیرت انگیز و قوی بود چرا که به ادبیات فارسی مسلط بود. به جرات می توانم بگویم که کسی در ترکمن صحرا به قدرت و زیبایی قلم وی نرسید.

گفتنی است استاد نازمحمد یگن محمدی در پایان گفتگو تاکید کرد: در بیان این مطالب علاوه بر اطلاعات شخصی، از نوشته های استاد حکیم بهرامی پیشکسوت و کارشناس ارشد تئاتر و سخنان استاد محمد خالدزاده کارگردان و پیشکسوت عرصه تئاتر و نمایش و همچنین نقل قول صاحبنظران بهره مند شده است.

www.ulkamiz.ir