از جرجان تا قونیه – بخش سوم

پایگاه خبری اولکامیز – ماهم عاشوری دوجی*:

دیوریه

در ترکیه همه راه هایم به سیواس ختم می شود، همانطور که معروف بود در امپراطوری روم همه راه ها با رم ختم می شود. دلیل اصلی انتخاب این مسیر برای رسیدن به سیواس، فقط دیدن این شهر بود در ۱۷۵ کیلومتری جنوب شرقی سیواس.

شهر دیوریه، مسجد جامع معروف از دوره سلجوقیان، قلعه تاریخی، خانه های بزرگ قدیمی (کوناک)، معادن آهن و دشت های زیبایی را دارا می باشد. احتمالا بعلت ویژگی خاص علفزارهای منطقه، کره و پنیر محلی این منطقه معروفیت خاصی دارد،

عصر روز سه شنبه هفتم تیرماه از مسیر الازیغ و ملاطیه وارد استان سیواس شدیم. بالای گردنه ای، مرز دو استان بود که همراه بارش باران بود و دمای هوا در اوایل تیرماه  ۱۸ درجه بود. قبل از تاریکی هوا وارد شهر دیوریه شدیم. ورودی شهر در یک تالار بزرگی مراسم عروسی برپا بود. قبل از تاریکی هوا به مسجد جامع تاریخی شهر رفتم، بعلت تعمیرات تعطیل شده بود اما مسئول نگهبانی پس از معرفی خودمان، نورافکن ها را روشن کرد و اجازه ورود داد. پس از بازدیدی کوتاه، ادامه بررسی را به صبح روز بعد موکول کردیم. دیوریه شهر نسبتا کوچکی بود(جمعیت ده هزار نفر)، فقط دو تا هتل داشت که اتاقی در یکی از آنها اختیار کردیم. گشت و گذاری در شهر زدیم. بنا به نظر اهالی این منطقه سرشار از معادن آهن و منگنز می باشد و اکثر مردم منطقه در معادن کار می کنند.

دیوریه در آناطولی مرکزی و در کنار دره ای که شاخه ای از رود فرات در آن جریان دارد، قرار گرفته است.

این شهر از زمان هیتی ها سکونتگاه بود و در منابع آپریکه می نامیدند، در دوره رومی ها تپریکه و در دوره ترک ها دیوریه نامیده شد. قلعه شهر در زمان امپراطور هراکلیوس (هرقل) مرز ایران ساسانی و روم بود. غار و کلیسای بزرگی در نزدیکی دیوریه به شهر قداست می بخشید و اجساد شهدای مذهبی که در غار پنهان شده بودند مانند اصحاب کهف محسوب می شدند.

این شهر پس از جنگ ملازگرد و دوره آلپ ارسلان بدست ترکمن ها افتاد و دقیقا هشتصد سال قبل، مسجد جامع شهر به دستور احمد پسر سلیمان شاه سلجوقی و شفاخانه جنب مسجد نیز به دستور همسر ایشان ساخته شد.

این اثر جزو میراث جهانی یونسکو می باشد. طراحی درب ورودی این مسجد به شکلی می باشد که موقع عصر سایه ای که از تابش آفتاب در درون مسجد می افتد، بشکل اقامه نماز یک مرد ظاهر می شود.

اولیا چلبی^[۱] در ستایش این اثر گفته که معماران سلجوقی، چنان هنری را از خود برجای گذاشتند که زبان از ستایشش قاصر و قلم در نوشتنش عاجز می باشد.

کانگال

ظهر سه شنبه هفتم تیرماه ۱۴۰۲، از شهر دیوریه به سمت شهر کانگال در صد کیلومتری سیواس حرکت کردیم. مسیر جاده دشت بسیار زیبایی بود که در این ماه از سال هوا تقریبا ۲۰ درجه و سراسر مسیر پوشیده از گل های مختلف و دشتی از رنگهای مختلف بود. هدف ما بازدید از شهر کانگال بود. کانگال با دو موضوع در ترکیه و بلکه در دنیا مطرح بود. سگهای غول پیکر نژاد کانگال و ماهی های ریز معروف به «دکتر امراض پوستی». ابتدا برنامه بازدید از استخر آب گرم معدنی در ۱۵ کیلومتری شهر کانگال که این ماهی های ریز فقط در چنین آب و دمایی می توانند زندگی کنند. ورودی استخر ۱۵۰ لیر بود ولی تایم ماندن در استخر محدودیتی نداشت. می گویند ۲۱ روز و روزانه هشت ساعت بودن در استخر برابر با بهبودی کامل بیماری پوستی به خصوص بیماری (دو رنگ شدن پوست) که  خودشون (صدف هاستاسی) می گویند. به محض ورود به آب، ده ها ماهی ریز به پوست بدن حمله و از بافتهای سطحی و مرده پوست تغذیه می کنند. توریست های زیادی از کشورهای مختلف به این مکان مراجعه می کنند. می گویند ماهی ها به هیچ وجه ناقل بیماری بین افراد مختلف نیستند.

بخش دیگری که در این شهر بازدید کردیم، مرکز پرورش سگ های نژاد کانگال بود، در محوطه بسیار بزرگی بیش از هفتاد اتاق بزرگ با محوطه تفکیک فنس کشی شده، نژادهای مختلف سگ کانگال نگهداری می شد. بر روی هر اتاقی ویژگی سگ مورد نظر نوشته شده بود، مانند سریع، غول پیکر، نترس، شجاع، وفادار، ….

یحیی آبی، مسئول این مرکز پرورش بود که تک تک اتاق ها و سگ ها را نشان و توضیحات خوبی ارائه داد و از بخش توله های سگ ها نیز بازدید کردیم. قیمت این سگ ها از ۱۵۰ هزار لیر شروع می شدند (سیصد میلیون تومان) که این نژاد شهرت جهانی دارد.

سگ‌های کانگال یا به قول اروپایی ها «آناتولی شپرد» که «سگ گله» هستند، از یک پوشش سفید مایل به زرد و پوزه سیاه برخوردار هستند. از جثه بسیار بزرگ و استخوان بندی قوی برخوردار است و به شدت نترس و شجاع می‌باشد. وزن تقریبا ۱۲۰ کیلو و قد تقریبا ۸۵ سانتیمتر داشتند و در خیابان های شهر سیواس هم جوانانی را دیدم که این سگ ها را می گرداندند.

با توجه به اینکه این سگ ها قابلیت کشتن به راحتی یوزپلنگ، ببر و گرگ را دارند، بازار صادرات این سگ ها به کشورهای آفریقایی مانند نامیبیا ایجاد شده است و اواخر در منطقه سیواس مراکز پرورش این سگ ها بسیار زیاد شده است.

با تشکر از یحیی بی که اطلاعات خوبی به ما در زمینه این موضوع ارائه کردند، به سمت شهر سیواس حرکت کردیم که ضمن استراحت، برای عید قربان و نماز عید در روز چهارشنبه آماده شویم.

*دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت

ادامه دارد

www.ulkamiz.ir