روایت هایی از زندگی مختومقلی – قسمت دوم
پایگاه خبری اولکامیز – قاریاقدی یلمه: روایت هایی از زندگی مختومقلی فراغی شاعر پرآوازه ترکمن در کتاب « مختومقلی حاقیندا خلق روایتلاری » به همت دو تن از نویسندگان کشور ترکمنستان ؛ ماتی کوسایف و امان ککیلف منتشر شده است. اردیبهشت ماه مصادف با ایام بزرگداشت این شاعر فرزانه است. به همین مناسبت تا آخر این ماه هر رور ترجمه ی دو یا سه روایت از زندگی مختومقلی را بصورن مستمر به زبان فارسی نقل می کنیم. باشد که مورد پسند دوستداران شعر و ادبیات قرار گیرد.
آرامستان « قارّی ملّا»*
بایری قاری از اهالی اسن قلی ( ۷۰ ساله-در سال ۱۹۳۵) این گونه می گوید:
در سال( ۱۹۱۳) یکی از اهالی گوگلان به نام قیزیل بابا که قصد زیارت خانه ی خدا را داشت و به اسن قلی آمده بود،این گونه بیان می کند:
یکی از نوادگان مختومقلی به نام آناقربان در همین سال(۱۹۱۳) در کنار مقبره ی مختومقلی صدقه ای ترتیب می دهد و رو به حاضران در آن جمع می گوید:«امسال(۱۹۱۳) صدمین سالگرد وفات مختومقلی می باشد.»
و باز بایری قاری:« مقبره مختومقلی و پدر ایشان دولت محمد آزادی در کنارهم(مختومقلی در طرف شرق و دولت محمد در طرف غرب) بین رود اترک و سونگقی داغ در آرامستان قارّی ملّا قرار گرفته اند.
مقبره ی مختومقلی و والد ایشان را خود همین بایری قاری با چشمان خود مشاهده نموده است.
*از دست نوشته های احمد آخوندوف – گرگانلی.
هشتاد سال پیش*
آرمینیوس وامبری،عالم مجار، در سال ۱۸۶۳ آسیای میانه را سیاحت نموده است.وی در کتاب خود« سیاحت آسیای میانه»که در سال ۱۸۶۵ در سنت پترزبورگ چاپ شده است،( درصفحه ۱۵۹) در مورد مختومقلی اینگونه روایت می کند:« بنا به گفته ی قیزیل آخوند،مختومقلی ۸۰ سال پیش دار فانی را وداع گفته است.»
*از دست نوشته های عالم تاریخ ادبیات ترکمن،احمد آخوندوف – گرگانلی.
در کوچه های خیوه
در اوان تحصیل مختومقلی در مدرسه ی شیرغازی شهر خیوه، روزی وی از یکی از کوچه های شهر،گذر می کرد. در همان لحظه ماموران خان خیوه را مشاهده کرد که تعدادی اسیر با خود می بردند.مختومقلی با مشاهده ی سر و وضع اسیران ،ناراحت می شود و چون می بیند که برای بهبود اوضاع ایشان کاری از دستش برنمی آید،شعر:
قیمازلیقدان بیر سوز دیدیم بایاقدا/قاراو باردیر یرسیز اورلان تایاقدا
ظالیم لار خواربولار قالار آیاقدا/غریب سن ییغلاما،شیردک بولارسن
را می سراید.*
________________________________
*آ.نورصحدوف،معلم از کهنه اورگنج داش اغوز
www.ulkamiz.ir
قیمازلیقدان== قیامت دان—- حایسی دوغری؟
سلام.در این متن،قیمازلیقدان آمده.عین همان نوشته شده.ولی در نسخه مرحوم قاضی،قیامت دان آمده است.