سه عملکرد اصلی برای پیشگیری از کرونا

پایگاه خبری اولکامیز- فرشید آق آتابای ، کارشناس میکروبیولوژی : حدود ده ماه است که جهان ما درگیر همه گیری بیماری مرگبار کرونا شده و معلوم هم نیست که دقیقا تا چه زمانی طول خواهد کشید تا این بلا هم از سر ما گذشته و به تاریخ بپیوندد. در این فاصله اکثریت مردم از طرق مختلف اطلاعات باارزشی در مورد این بیماری آموخته اند  ولی شاید بد نباشد دانسته هایمان را مختصری یادآوری و جمع بندی مجدد کنیم .

موجودات ذره بینی که ما آنها را عموما میکروب خطاب میکنیم شامل گروه هایی از جانداران با ویژگیهای متفاوت هستند .اسم باکتری ها و بیماریهایشان بیشتر و قبل تر از سایر اعضای این گروه به گوشمان آشناست .بیماریهایی نظیر وبا ،سل و طاعون منشا باکتریایی دارند و میتوان آنها را هم با داروهای مناسب درمان کرد و هم با روشهایی در برابرشان ایمنی کسب کرد .

اما ویروس ها که بیشترشان انداز هایی بسیار کوچکتر از باکتری ها و پروتوزوئر ها و آمیب ها و سایر میکروارگانیزمها دارند به کلی داستان متفاوتی هستند .ویروس را به زبان ساده میشود یک کد ژنتیکی خطرناک توصیف کرد که با کپسولی از جنس پروتئین احاطه و محافظت شده و با یک لایه چربی شکل نهایی خود را پیدا کرده .

مهمترین خصلت ویروس شاید روش بیماری زایی خاص آن باشد .وقتی تکثیر شد بسته به نوع ویروس،جنس و دما و شرایط مکانی  جایی که در آن پراکنده شده تا مدت معینی میتواند خاصیت بیماری زایی خود را حفظ کند اما ویروس به خودی خود زنده نیست و برای تکثیر حتما باید وارد بدن ارگانیزم زنده دیگری شده و با استفاده از امکانات آن شروع به تکثیر و تهاجم کند .

دقیقا به همین علت در مورد ویروس ها بحث پیشگیری اهمیت بیشتری پیدا میکند و اصولا به همین خاطر قرنطینه افراد و شهرها هدفی جز دور نگه داشتن افراد سالم از منابع بیماری زا ندارند .بدون میزبان هایی که مداوما ویروس ها را ناخواسته در بدنشان تکثیر و با تردد و رفتارهایشان آن را پراکنده میکنند،ویروس ها به زودی در محیط از بین خواهند رفت .

تا پیدا شدن واکسن موثر و ایجاد ایمنی همگانی که خود داستان مفصلی دارد تنها گزینه مبارزه با کرونا پیشگیری قبل از ابتلا و مراقبت های بعد از آن خواهد بود .چون این بیماری ویروسی هنوز نه واکسنی دارد و نه درمانی مهمترین گام پیشگیری از ابتلای به آن است که مسئولین بهداشتی ما از صدر تا ذیل شبانه روزی دارند به هر زبانی و از هر تریبونی به مردم توصیه میکنند. در توصیه های دلسوزانه کادر پزشکی سه عملکرد اصلی برای پیشگیری موثر قید شده است  :

۱.استفاده از ماسک

برای درک  اهمیت استفاده از ماسک بهتر است بدانیم که به دلیل اندازه و ماهیت ویروس کرونا حتی تعداد اندکی از ویروس که از سدهای محافظتی بدن ما بتوانند عبور کنند و خود را به سلول های هدف برسانند در مدتی بسیار کوتاه بشدت تکثیر شده و به سرعت فرد را درگیر بیماری خواهند کرد.

مهمترین راه های ورود ویروس به بدن از طریق بینی و دهان است که سعی میشود با استفاده از ماسک این مناطق آسیب پذیر محافظت شود .هوایی که تنفس میکنیم حتی به فرض اینکه هرگز به بینی و یا دهانمان دست نمی زنیم به تنهایی میتواند باعث انتقال ویروس به داخل بدنمان شود .ماسک مناسب میتواند تا حد بسیار زیادی نقش محافظتی در برابر ویروس داشته باشد البته به شرطی که اولا جنس مناسبی داشته باشد چون همانطور که گفته شد اندازه ویروس کرونا بسیار کوچک است و استفاده از ماسکی با منافذ درشت و فیلتراسیون ناکافی با اینکه ممکن است از عبور گرد و غبار و ذرات درشت تر معلق در هوا ممانعت کنند اما در برابر ویروس کرونا کاملا ناکارامد خواهند بود .

ثانیا ماسک ها هر چند هم مناسب باشند بایستی در فواصل زمانی استاندارد توصیه شده توسط سازندگان تعویض شوند و شستن آنها در اغلب موارد باعث از بین رفتن توان پیشگیرانه آنها میشود.

 ۲.‌رعایت فاصله اجتماعی

قبل از اینکه فاصله مناسب را با افراد دیگر رعایت کنیم میبایست یک جدایی ناگزیر با اعضای بدن خودمان ایجاد کنیم . معمولا بازه زمانی میان دو همه گیری خطرناک یک بیماری کشنده آنقدر طولانی میشود که در این میان نسل ها تجارب و مهارت های به تدریج آموخته شده را علیرغم بهای بسیار گزافی که برای فراگیریشان پرداخت شده تقریبا بصورت کامل به بوته فراموشی می سپارند.

 حال که هر فردی مجبور است خود به تنهایی عامل اصلی رعایت فاصله اجتماعی باشد لازم است بداند که مبنای این پیشگیری بر این بنا شده که ویروس با هیچ وسیله ای نتواند از طریق دهان یا بینی خود را به اعضای آسیب پذیرتر داخلی برساند .دست ها بدلیل اینکه دائما در حال انجام کارهای متعدد هستند در معرض بیشترین آلودگی ها هم هستند .

بهترین کار دور نگه داشتن دست ها از چشم ،دهان و بینی است .کلیه رفتارهای بشری که در طول قرنها انتقال داده شده و نسل های پی در پی به آن عمل میکرده اند به یکباره کنار گذاشته میشوند و این برای عده ای ممکن است بسیار ناخوشایند جلوه کند اما حتی سخت گیرترین مدافعان رسوم کهن هم اگر واقعا در دوراهی ترک عادات و یا مرگ قرار گیرند در انتخاب ادامه زندگی تردید نخواهند کرد هرچند ممکن است اعتراف نکنند و یا به زبان نیاورند.

ما از همان ابتدای برخورد با همنوعمان تا آخرین لحظات ترک او عاداتی داریم که بالقوه بسیار خطر آفرین هستند و در تماس با یک بیمار یا ناقل بدون علامت به فعل در خواهند آمد .سلام که با دست دادن شروع میشد میبایستی با هر روش دیگری آن هم بدون هیچگونه تماس و از فاصله اطمینان بخش حدود دو متری انجام شود .بغل کردن ،بوسیدن،ابراز شادمانی و یا حتی تسلیت و وداع و انجام مراسم مذهبی و اصولا هرگونه برخورد بین افراد با هر هدف و انگیزه ای کاریست که باید به شدت از انجام آن پرهیز کرد .

جدا از تماس مستقیم بهتراست  فاصله زمانی مکالمه و یا حتی حضور در جاهایی که قبلا افراد دیگری هم بوده اند به شدت محدود شود چرا که ذرات معلق تنفسی و بزاقی انسانها بعنوان ناقل بالقوه کرونا در همه جا امکان حضور و انتقال دارند .

لازم نیست حتما با دوربین های خاص و کشت های میکروبی مقایسه ای ثابت شود که عدم رعایت فاصله مناسب با افراد دیگر چقدر میتواند آلوده کننده و خطرناک باشد ،باور بفرمایید که آلودگی ویروسی و میکروبی افراد و اماکن و اشیا پیرامونمان و خطر حتمی متعاقب ابتلایمان آنقدر زیاد و نزدیک است که جایی برای شک و شبهه باقی نمی گذارد.

 ۳.شستن دست ها

خوشبختانه با دسترسی مناسبی که به آب و شوینده ها در سالهای اخیر در بیشتر مناطق کشورمان برای بخش عمده جمعیت ایجاد شده از میزان ابتلای بسیاری از امراض که ارتباط مستقیمی با نشستن دست ها داشتند کاسته شده است .

این عمل به ظاهر ساده و بدیهی به تنهایی میتواند بار پیشگیری طیف وسیعی از مشکلات حاد بهداشتی را به دوش بکشد .مثلا عمده ترین راه انتقال امراضی مانند وبا یا کرم های روده ای و تعداد پرشماری از معضلات دنیای پزشکی نشستن دست ها بخصوص بعد از اجابت مزاج بوده است .به همان سرعتی که با رواج شستشوی دست ها و رعایت موارد بهداشتی این امراض یکی پس از دیگری کمتر و کمتر شدند در صورت عدم شستشو میتوانند دوباره پیدا شده و حتی همه گیر شوند .

مایه نگرانی بسیار است که با وجود دسترسی راحت به آب بهداشتی و شوینده های مناسب هنوز هم افراد بسیاری یا اصولا میانه ای با شستن دستهایشان ندارند و یا این کار را بصورتی کاملا نامناسب و ناکافی انجام میدهند .از این رو سعی میشود با روشهای تیتروار و ساده شده یک الگوی تقریبا کارامد برای انجام چنین اعمالی در اذهان عمومی حک شود .

خوشبختانه شستشوی تقریبا ۲۰ ثانیه ای دست ها با شوینده های معمولی نظیر صابون ،مایع دستشویی و فوم دست شویی و نظایر آن برای زدودن اکثر عوامل بیمازیزا کافیست با این وجود توصیه میشود بعد از هر تماس با افراد و یا وسایلی که امکان انتقال آلودگی را دارند بلافاصله دست ها با اسپری ضد عفونی کننده تمیز شوند .ترکیب درست محتویات این اسپری ها نیز بسیار حائز اهمیت است.

معمولا  بیشتر از نصف آن را الکل اتیلیک و مابقی از گلیسیرین،آب دیونیزه و اسانس ها تشکیل شده تا از آسیب به پوست دست و یا تحریکات تنفسی ممانعت به عمل آید .برای دست ها استفاده از ترکیبات شیمیایی صنعتی مانند وایتکس و جوهر نمک اکیدا منع شده و در مورد نظافت سطوح با آنها نیز تا جایی کاربرد دارند که بخارات متصاعد شده از پاشش و تبخیر آن ها به ریه ها و مجاری تنفسی که محل اصلی درگیری کرونا و در معرض شدیدترین آسیب ها هستند صدمه وارد نکند.

 کلام آخر اینکه در مواجهه با کرونا نیز مانند هر بیماری مهلک دیگری حفظ و تقویت بنیه جسمی و روحی از مهمترین اولویت هاست .با تغذیه مناسب و سالم و متنوع از طیف وسیعی از خوراکی ها و نوشیدنی های بهداشتی و طبیعی میبایست مواد مغذی لازم را به بدن رساند و از هرگونه رژیم سنگین و فعایت های جسمی که توان بدنی را تحلیل میبرند پرهیز کرد.

در کنار آن میتوان از مکمل های ترکیبی مجاز ،امگا ۳ و ویتامین دی و نظایر آن که برای بالا بردن سطح آمادگی بدنیمان در حد مجاز توصیه میشوند بهره برد .فشار روانی بی سابقه ای که ترس از ابتلای به بیماری و تبعات آن بر روی فرد فرد ماست و همچنین اندوه از دست دادن عزیزان بسیار و آثار روانی ترک زندگی عادی و ماندن در قرنطینه ناخواسته به حد کافی روح همه را فرسوده میکند و ظرفیتی برای تحمل ناملایمات و سختی ها باقی نمی گذارد. بهترین توصیه ای که میشود کرد این است که بیشتر هوای همدیگر را داشته باشیم ،با هم مهربانتر باشیم و قدر همدیگر را بدانیم و در عبور از این بحران فراگیر یاور هم باشیم. به امید تندرستی و شادی برای فرد فرد انسانها. 

www..ulkamiz.ir