پایگاه خبری اولکامیز – در روزها ی اخیر، کلیپی از خبرگزاری صدا و سیمای استان گلستان منتشر شده است که در آن گروهی از مردم منطقه، در حال آماده سازی برای «جشن غدیر» در شهرستان آق قلا هستند. این مسئله، با توجه به بافت جمعیتی این منطقه که اکثریت قریب به اتفاق آن از اهل سنت و پیروان مذهب حنفی هستند، شایسته توجه، تأمل و روشنگری است.
🔹 ۱. نگاه اهل سنت به واقعه غدیر
واقعه غدیر خم، در منابع حدیثی اهل سنت نیز ثبت شده است. اصل واقعه از این قرار است که پیامبر اکرم (صلى الله علیه وسلم) در بازگشت از حجه الوداع، پس از شنیدن برخی گلایه ها از سوی برخی از یمنی‌ها نسبت به عملکرد حضرت علی (رضی الله عنه)، در منطقه غدیر خم توقف کرده و برای رفع کدورت ها و تبیین شأن و فضیلت علی (رضی الله عنه)، فرمودند:
«من کنت مولاه، فعلیٌّ مولاه. اللهم والِ من والاه، وعادِ من عاداه.»
این حدیث را محدثانی چون احمد بن حنبل، ترمذی، نسائی، و حاکم نیشابوری روایت کرده‌اند.
علمای اهل سنت مولی را به معنای “دوست، یاور، محبوب” تفسیر کرده‌اند، نه “ولی امر یا جانشین”.
🔹 ۲. اهل سنت، واقعه غدیر را دالّ بر نصب خلافت نمی‌دانند
فقه و کلام اهل سنت به ویژه حنفیان، بر این نکته تأکید دارند که:
▪️ خلافت بلافاصله پس از پیامبر (ص) با اجماع صحابه به ابوبکر صدیق (رضی الله عنه) واگذار شد؛
▪️ هیچ نصّ قطعی در باب نصب امام علی (رض) به عنوان خلیفه بلافصل در قرآن یا سنت نیامده است؛
▪️ حدیث غدیر، اثبات کننده محبت و ولایت معنوی است، نه ولایت سیاسی یا امامت منصوص.
🔹 ۳. چرا تعبیر «عید غدیر» برای اهل سنت پذیرفته نیست؟
در فقه اهل سنت، عید تنها برای ایامی استعمال می شود که در قرآن و سنت به طور صریح مشخص شده باشند، مانند عید فطر و عید قربان.
هیچ اثری از جشن گرفتن غدیر به عنوان عید، در میان صحابه، تابعین و ائمه فقه اهل سنت یافت نمی شود.
بنابراین، استفاده از واژه “عید غدیر” در مناطق سنی نشین نه تنها فاقد پشتوانه فقهی است، بلکه زمینه ساز تحریف تاریخ و خدشه به باورهای اهل سنت درباره خلافت راشدین می شود.
🔹 ۴. پیامدهای این نوع مراسم در مناطق اهل سنت
وقتی غدیر به عنوان “عید” معرفی می شود، به طور غیرمستقیم چنین معنا می دهد که:
▪️ پیامبر (ص) امام علی (رض) را به‌عنوان جانشین منصوب کرده؛
▪️ خلافت بلافاصله پس از وفات پیامبر (ص) باید به علی (رض) می‌رسید؛
▪️ عدم تحقق این امر، ناشی از سهل انگاری یا مخالفت صحابه بوده است؛
▪️ در نتیجه، عدالت صحابه زیر سؤال می‌رود و مفهومی مانند «غصب خلافت» و حتی «ارتداد صحابه» در برخی تفاسیر مطرح می‌شود.
این اندیشه ها، اگرچه ممکن است در پوشش مراسم فرهنگی یا اجتماعی مطرح شوند، ولی در نهایت منجر به تشدید اختلافات مذهبی و دامن زدن به تفرقه و تنش فرقه ای خواهد شد؛ همان گونه که در قرون میانی اسلام، رواج جشن‌های غدیر، منشأ درگیری های مذهبی در شهرهایی چون بغداد شد.
🔹 ۵. دعوت به آگاهی، آرامش و مراقبت
ما برادران اهل سنت، محبت اهل بیت (علیهم السلام) را جزئی از ایمان می‌دانیم، اما در کنار آن، بر عدالت و فضل صحابه نیز پای می‌فشاریم. مسئولین نباید اجازه دهند مراسم یا اصطلاحاتی مانند «عید غدیر»، به عنوان ابزاری برای تضعیف اعتقادات اهل سنت یا ایجاد نفوذ عقایدی ناسازگار با منهج اهل سنت، در مناطق سنی نشین جا بیفتد.
🔸 در پایان، از مسئولان رسانه ای استان گلستان انتظار می‌رود که با دقت در محتوای فرهنگی، به وحدت و اعتقادات اکثریت مردم منطقه احترام بگذارند.
🔸 و از همه اهل علم و طلاب گرامی اهل سنت دعوت می‌شود تا با روشنگری آرام، علمی و بر پایه منابع معتبر، در مسیر حفظ عقیده و انسجام مذهبی مردم تلاش کنند.
والله ولیّ التوفیق
*نام محفوظ
www.ulkamiz.ir
