پایگاه خبری اولکامیز- عظیم قرنجیک نویسنده و عضو هیئت تحریریه سایت اولکامیز مطلبی خواندنی در باب روز قلم فرستاده است با ذکر این نکته که این یادداشت دیشب قبل از آزادی امان محمد خوجملی به رشته تحریر در آمده است که متاسفانه با تاخیر منتشر میشود. خوجملی یعدالظهر امروز از زندان آزاد شد.
به امید آزادی آقای خوجم لی ، روشنفکر نواندیش ترکمن
همه ما خوانده ایم و می دانیم ، که ؛ ” ن و القلم و مایسطرون ” ، خداوند به قلم قسم یاد کرده و به آنچه که می نویسد، و این جایگاه قلم و شا’ن و منزلت نویسنده و آنچه می نویسد را نشان می دهد .
آنانی که بی چشمداشتی ، دغدغه نوشتن در باب مسائل اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی جامعه را دارند ، و اهلیت قلم به دست گرفتن را در خود یافته و به آن مفتخرند.
در اعلامیه جهانی حقوق بشر ، در ماده ۱۹ آمده است :” هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد ؛ این حق شامل آزادی داشتن عقیده بدون دخالت و تفتیش عقیده ، دریافت و انتقال اطلاعات و ایده ها از هر طریق و رسانه ای، و بدون در نظر گرفتن مرزها “.
و همچنین در ماده ۱۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی نیز این گونه آمده است :
“۱۹.۱) هیچ کس را نمی توان به مناسبت عقایدش مورد مزاحمت و اخافه قرار داد .
۱۹.۲ ) هر کس حق آزادی بیان دارد. این حق شامل آزادی تفحص و تحصیل و اشاعه اطلاعات و افکار از هر قبیل بدون توجه به سرحدات، خواه شفاهاً یا به صورت نوشته یا چاپ یا به صورت هنری یا به هر وسیله دیگر به انتخاب خود می باشد.” (صفحه ۱۹۶/ در خانه اگر کس است/محمدعلی موحد/نشر کارنامه).
و یا ” فی المثل طبق اصل ۲۳ قانون اساسی ، … هیچ کس را نمی توان به صرف داشتن عقیده ای مورد تعرض و مواخذه قرار داد “، لذا داشتن عقاید متفاوت جرم نیست . (ص.۵۷ )، محدود شدن آزادی ، افراد روشنفکر و آگاه ، نظراتشان را ارائه نخواهند داد و فقط ” قهرمانان” ابراز عقیده خواهند کرد و به تبع آن ، مردم تماشاچی خواهند شد و این با حقوق بنیادین انسان در تعارض است .(ص.۷۸)، در واقع اصل ۲۳ ق.ا. یک قاعده بنیادین است. بدون هیچ رای مخالفی در زمان وضع ق.ا. به تصویب – اکثریت روحانیت طراز اول مملکت – رسیده است (ص.۹۲)
و در اصل ۲۴ قانون اساسی هم که آمده : ” نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند مگر آنکه مخلً به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد …” تلویحاً به آزادی بیان نیز اشاره شده است . ” همه ما می دانیم که آزادی مطبوعات تنها بخشی از آزادی بیان است نه همه آن “.(ص.۱۰۲)( جستاری بر قانون اساسی ج.ا.ا / دکتر محمد محمدی گرگانی / موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی)
همچنین ، رائول وِنّه گِم ، کتابی دارد بنام ” اعلامیه حقوق موجود انسانی ” ( مشتمل بر ۵۸ ماده با تفسیر و توضیحات ) . که ماده ۲۹ آن اشاره به این مطلب دارد که ، ” هر موجود انسانی از حق آزادی مطلق عقیده و بیان برخوردار است .” و در توضیح و تفسیر آن افزوده است که ، ” هر کسی به عنوان شخص ، حق بیان و ابراز عقیده و اعتقاد دارد . هیچ نظری ناپذیرفتنی نیست ، حتی بی ربط ترین آنها … ایده ها ساخته شده اند تا آزاد پرواز کنند ، هرچه قدر هم … تحمل ناپذیر… باشند، نمی توان و نمی باید آن ها را ممنوع ساخت… زیرا همین ایده ها می توانند خود، آشکار کننده ی اختلال هایی باشند که ریشه کن کردنِ آن ها بر عهده ی یک سازمان دهی بهتر زنده گی است .
آزادی سخن ، در بهترین … صورت خود ، فقط بیان گر چیزی است که در اعماق آگاهی انسان نهفته است … بخش انسانیِ انسان ، پیشرفت نخواهد کرد ، مگر آن که ، آگاهیِ خود و زبانی را بیابد که ، هم زمان بیان گر و رساننده ی آن باشد …. بهترین نقد از یک وضعیت اسفناک، آفریدن موقعیتی است که، آن را چاره کند .”
( رائول ونه گم /اعلامیه حقوق موجود انسانی/رائول ونه گم / ترجمه بهروز صفدری / نشر ماهی / صفحات ۱۲۲-۱۲۳ ).
✴ به امید آزادی روشنفکر نواندیش ترکمن ؛
جناب آقای امان محمد خوجم لی به عنوان یکی از فعالان رسانه ای و اهالی قلم و اندیشه ، و یکی از دغدغه مندترین نویسندگان ، تحلیل گران، و منتقدین روشنفکر جامعه است، که اهلیت بینشی و سواد اندیشه ای آن را دارد ، نقد مسائل مبتلابه جامعه را به پیش کشیده و چاره اندیشی کند ، کمتر کسی است که با خلوص نیت، آگاهی بخشی به جامعه خویش را رسالت خود و قلم اش می دانند ، و در این وادی می اندیشند و در این راستا ، قلم می زنند ، و خوجملی از جمله ی صادق ترین آنان اند.
آنانی که اهلیت به دست گرفتن قلم را دارند ، حق آزادی بیان و نشر ایده و عقیده شان را نیز دارند. عدم برخورداری از چنین حقی ، در واقع ، محروم ساختن جامعه از آگاهی و اندیشه فرزندانش ، در عصرِ متًصف به دانایی و توانایی است .
پس ، اگر مومن به توسعه آگاهی و بسط بینش و پیشرفت شعور اجتماعی باشیم ، الزاماً بستر و زمینه چنین امر مهمی را، که در تحقق و توسعه سرمایه های انسانی و اجتماعی ، موثر باشد ، بیش از پیش فراهم تر گردد ، و این میسر نمی گردد ، مگر این که افرادی که بینش علمی و دغدغه طرح مسائل و جسارت بیان و نقد مشکلات مبتلابه جامعه را دارند ، بتوانند آزادانه به بیان ایده ، نظر و عقیده خود ، به عنوان یکی از حقوق متصوره شهروندی و بشری ، بپردازند، و بگذاریم که جامعه نیز از توان اندیشه ای چنین افرادی بهره مند گردد.
هدف همه فعالان و روشنفکران سیاسی ، اجتماعی ، فراهم ساختن نظمی منطقی برای تفکر و درکی بهتر از جهان و راهنمایی انسانها به سوی زندگی اجتماعی مطلوبتر است ، و این مهم بدون برخورداری از فضاهایی مناسب برای ابراز و بیان آزادانه ایده و عقاید آنان، بخصوص، رسانه ها ، مطبوعات و یا فضاهای مجازی میسًر نحواهد شد.
پس اگر معتقدیم که هر انسانی، از حقِ داشتنِ حقِ حقوقِ بشری وشهروندی، به عنوان یکی از حقوق ذاتی و بنیادین برخوردارند، جایی هم برای ابراز عقیده ، و بیان ایده ، آن هم ” در دنیایی که درآن عقیده ی افراد حائز اهمیت بوده و در اعمال افراد مفید فایده است “، داشته باشند، و نگذاریم که چنین سرمایه های فکری ، در زاد و بوم و ” وطن خویش غریب ” باشند ، و بقول آرنت؛ ” عقیم سیاسی شده، به سوی و سمت بی خانمانی سیاسی سوق پیدا کرده، و آرام آرام به لحاظ سیاسی ، اجتماعی – فسیل گشته – به موجوداتی زائد تبدیل شوند “.
