استان گلستان یکی از استان‌های شمالی کشور است که مسافران بی‌شماری را در ایام مختلف سال میزبانی می کند. جاذبه‌های طبیعی استان گلستان مانند پارک ملی گلستان و جنگل‌های بی‌نظیرش چون ناهارخوران و روستاهای خوش آب و هوایش چون زیارت، مقصد بسیاری از گردشگران ایران است.

شهرهای تاریخی و محوطه‌های باستانی‌اش از دیگر دلایل سفر به این استان سرسبز است. بخشی از سفر، خرید سوغاتی‌ها از خوراکی‌ها و صنایع دستی متنوع است که سفر را برای گردشگران دلپذیرتر می‌کند و دادن سوغاتی نیز به آشنایان و دوستان یکی از رسوم قدیمی است که همچنان در بین ایرانیان حفظ شده است.

امروز در این گزارش، سوغاتی‌های استان گلستان را معرفی می‌کنیم تا اگر به شهرهای این استان سفر کردید با سوغات شهر آشنا باشید و راحت تر سوغات مورد نظرتان را خریداری کنید.

قالیچه ترکمن

قالی ترکمن از قالی‌های معروف استان گلستان است که نقشه‌ آن مانند قالی‌های عشایر بختیاری و قشقایی، ذهنی است و یکی از صنایع دستی گران استان گلستان نیز به شمار می‌رود.

در قالیچه‌های گلستان از پشم و ابریشم استفاده می‌شود و قالی پشمی آن، بیشتر است. درشهر بندر ترکمن و گنبد قابوس به راحتی می‌توانید یک قالی ترکمن را خریداری کنید.  دارهای قالی ترکمن، زمینی است و زنان نشسته بر روی زمین آن را می‌بافند.‌ هم چنان این شیوه بافت در بین ترکمن‌ها رایج است.

جاجیم بافی استان گلستان

جاجیم هم مانند قالی در بسیاری از شهرهای ایران بافته می‌شود اما جاجیم‌های ترکمنی دارای طرح‌های ساده تزیینی بر روی نقشه هستند. جاجیم‌ها به نسبت قالی‌ها، ضخامت کمتری دارند و زیراندازهای پشمی عالی هستند که می‌توانید در اتاق خواب و یا آشپزخانه از آن استفاده کنید.

ابریشم بافی استان گلستان

ابریشم بافی، صنعتی است که از چین در حدود ۵۰۰ سال پیش وارد ایران شد. چینی‌ها تا سال‌ها برای انحصار بهترین نخ‌های ابریشمی، پروش آن را به هیچ وجه به هیچ سرزمینی یاد نمی‌دادند.

ابریشم بافی با پرورش کرم ابریشم شروع می‌شود که به آن، نوغان‌داری نیز می‌گویند. با تولید کرم ابریشم و پیله‌های آن که مراحل زمان‌بری نیز دارند، نخ ابریشم تولید می‌شود.

نخ ابریشم از پیله‌های کرم ابریشم است. نوغان‌داران، پیله‌ها را به کارخانه‌های تولید نخ ابریشم می‌دهند. نخ پیله‌ی کرم ابریشم، بسیارظریف است و از این نخ در تولید پارچه و قالی استفاده می‌شود.

یکی از استان‌هایی که نوغان‌داری و تولید نخ ابریشم را دارد، استان گلستان است و اگر نخ ابریشم با کیفیت بخواهید از بهترین مراکز ایران، استان گلستان است. نخ‌های ابریشم یکی از دیگر سوغات‌های گران استان گلستان است. این نخ‌ها برای قالیباف‌ها و بافندگان پارچه‌های شعربافی بسیار با اهمیت است. در استان گلستان، پارچه‌ها و روسری‌های ابریشمی نیز در بازارهایش وجود دارد که از محصولات ابریشمی زیبا  به شمار می‌رود و  سوغات منحصر به فرد برای شما محسوب می‌شود.

زیورآلات ترکمنی از صنایع دستی منحصر به فرد گلستان

زیورآلات ترکمنی معمولا از جنس نقره ساخته می‌شوند و در بسیاری از آن‌ها، سنگ عقیق قرمز و یا دیگر سنگ‌ها به عنوان نگین استفاده می‌شود. امروز نیز برای ساخت این زیور آلات از فلز برنج استفاده می‌شود که علاقه‌مندان زیادی دارد.

زیورآلات کاربردهای متنوعی دارند که می‌توان به زیورآلات لباس، مو، سر و پیشانی، گوش، گردن و سینه، انگشت و مچ دست، کمر اشاره کرد. زیورآلات بر روی لباس ترکمن‌ها، نشانه‌های خاصی دارد که نشان دهنده طایفه و وضعیت تاهل آنان است.

به طور مثال کلاه و سربندهای زنان متاهل، نگین‌ها و سکه‌های بیشتری از بانوان مجرد دارند. برخی دیگر از این زیورآلات، کاربردهای آیینی دارند که ترکمن‌ها برای شکاندن طلسم و در امان ماندن جان از آن استفاده می‌کنند.

استقبال گردشگران خارجی و مسافران داخلی باعث شده تا زیورآلات ترکمنی علاوه بر شهرهای ترکمن‌نشین در شهرهای دیگر نیز صادر شوند. برخی از جوانان، امروزه علاقه‌ زیادی به استفاده از زیور آلات ترکمنی دارند. این زیور آلات که یکی دیگر از صنایع دستی استان گلستان است و متعلق به ترکمن‌ها است، از سوغات منحصر به فردی به شمارمی‌روند که می‌توانید آن را خریداری کنید.

سوزن دوزی

یکی از صنایع دستی گلستان، هنر سوزن‌دوزی است. در این منطقه، سوزن‌دوزی را بیشتر روی عرق‌چین، دور یقه، سردست پیراهن و مچ شلوارها می‌بینیم. این هنر ظریف توسط زنان و دختران استان گلستان دوخته می‌شود.

 نمد مالی

نمدمالی یکی از هنرهای زنان استان گلستان است که با زحمت و هنر طرح‌ها و رنگ‌ها را کنار هم قرار می‌دهند و اثری زیبا خلق می‌کنند. الیاف نمد را از پشم گوسفندان که در بهار چیده‌اند، تهیه می‌کنند. چشم شتری،‌ قوچ، عقرب زرد و تیرانا نام طرح و نقش‌های مختلف نمدها است. نمد را باید مهم‌ترین سوغات ترکمن صحرا دانست.

استان گلستان به جهت دارا بودن چشم انداز های کم نظیر، مناظر رویایی و نیز پیشینه ی تاریخی اش دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی بسیار است. بدین جهت این استان همواره میزبان گردشگران داخلی و خارجی بسیاری می باشد. در کنار این جاذبه ها، وجود تنوع قومی در این استان منجر شده تا صنایع دستی و سوغات های خاص و منحصر به فردی در این منطقه شکل گرفته و مقبول واقع شود. همچنین پیشینه ی هفت هزار ساله این استان سبب شده تا علاوه بر گردشگران، نظر پژوهشگران و نظریه پردازان رشته های مختلف نیز به این استان معطوف گردد، و اینگونه صنایع دستی و سوغات های استان نه در سطح کشور بلکه در سطح بین المللی نیز مطرح گردد.هتل های گرگان مانند هتل آذین گرگان، سفری رویایی و خاص را تجربه نمایید.

از جمله سوغات ها و صنایع دستی این استان می توان به نان ها و شیرینی های مختلف نظیر نان پادرازی، نان خرما، جز حلوا و نیز صنایعی نظیر ابریشم بافی، قالی ترکن، پوشاک ترکمن، زیور آلات ترکمنی و …. اشاره نمود، که در اینجا به معرفی اجمالی آنها می پردازیم. لذا توصیه می شود با سفر به استان گلستان و ضمن بازدید از جاذبه های گردشگری این استان، از صنایع دستی و سوغات های بی نظیر آن بهره مند شوند.

حلوای آوماج

حلوای آوماج را مختص استان گلستان می دانند، به طوری که طرز تهیه ی خاص و منحصر به فرد آن در هیچ جای دیگر شناخته شده نمی باشد. این حلوا که نوعی شیرینی نیز محسوب می شود، در ایام نوروز تهیه می شده است، اما امروزه در بسیاری از شیرینی فروشی های این استان مشاهده می شود. استفاده از شیره انگور و عسل در پخت این حلوا، منجر شده تا آن طعم متفاوت و بی نظیری داشته باشد. فرم لوزی این حلوا که با پودر پسته و بادام تزئین می شود، مورد استقبال بسیاری از گردشگران واقع شده است.

نان پادرازی

شیرینی یا نان پادرازی که یک شیرینی ساده استر آبادی محسوب می شود، در فهرست آثار ملی کشور، تحت عنوان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است. این نوع شیرینی که پخت آن در آستانه ی سال نو صورت می گیرد، دارای شیرینی کمی بوده و در دو نوع خشک و روغنی پخته می شود. نوع خشک آن در عزاداری ها و مراسم های مذهبی در کنار حلوا و خرما مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین نوع روغنی آن نیز جهت پذیرایی میهمان ها د رکنار چای مصرف می گردد. روغن، آرد، گلاب و سیاه دانه از جمله موادی هستند که در تهیه نان پادرازی به کار می روند، و از آنجا که در ترکیب این نوع نان، شکر به کار نمی رود می تواند برای افراد مبتلا به دیابت کم خطر تر باشد.

سرغبیلی  

سرغبیلی از شیرینی های پر طرفدار استان گلستان و نیز گرگان به شمار می آید. برای تهیه خمیر شیرینی سرغبیلی، از شیر یا ماست استفاده می شود. در واقع آرد، مایه خمیر، پودر قند، شیر و شکر مواد تشکیل دهنده ی سرغبیلی به شمار می آیند. جهت پخت این شیرینی، پس از ورآمدن خمیر آن را به شکل گلوله هایی کوچک در آورده و در روغن سرخ می کنند. سپس روغن های جذب شده گرفته می شود و روی آن نیز با خاک قند تزئین می گردد.

جز حلوا

جز حلوا از حلواهای بسیار سنتی منطقه گلستان به شمار می آید، و پخت آن در شهر هایی نظیر کردکوی مرسوم می باشد. در پخت این نوع حلوا که به حلوای گردویی نیز معروف است، از آرد استفاده نمی شود و در آن از مغز گردو و برنج استفاده می شود. پخت حلوا گردویی بسیار مشکل است و معمولا در مراسم های شب نشینی و یا حتی عزاداری مورد استفاده قرار می گیرد.

 خاویار

خاویار تخم گونه ای از ماهیان، تحت عنوان ماهی خاویاری می باشد. تخم خاویار به رنگ های طلایی، سرخ و سیاه موجود می باشد، که رنگ سیاه با ارزش ترین نوع آن به شمار می آید. دریای کاسپی بزرگ ترین منبع ماهیان خاویاری جهان محسوب می شود. سواحل ترکمن نیز مهمترین محل صید ماهیان خاویاری می باشد. صید این نوع ماهی ها از نیمه شهریور هر سال آغاز می شود و تا نیمه ی خرداد سال بعد ادامه می یابد. در طی سال های اخیر، با نظارت شیلات استان گلستان، در برخی شهر های آن فروشگاه هایی برای عرضه ی خاویار راه اندازی گردیده است. گردشگران می توانند با مراجعه به این فروشگاه ها علاوه بر خاویار، سایر محصولات دریایی نظیر میگو، ماهی های متنوع همچون ماهی سفید، ماهی آزاد، ماهی کپور، ماهی کفال و …. را خریداری کنند. / ایسنا گلستان

www.ulkamiz.ir