افزایش قیمت بنزین، درمان مصرف بالا یا پاک‌کردن صورت‌مسئله؟
پایگاه خبری اولکامیز – بایرام کاردان
در روزهایی که بحث افزایش قیمت بنزین دوباره مطرح شده، یک سؤال مهم بیش از همیشه باید مورد توجه قرار گیرد:
آیا واقعاً مردم عامل اصلی مصرف بالای بنزین هستند یا کیفیت خودروهایی که در اختیار مردم قرار گرفته‌اند؟
سال‌هاست مردم ایران ناچارند با خودروهایی تردد کنند که مصرف سوخت آن‌ها دو برابر استاندارد جهانی است. خودروهای داخلی به‌طور متوسط ۸ تا ۱۲ لیتر در صد کیلومتر مصرف دارند؛ درحالی‌که خودروهای روز دنیا ۴ تا ۶ لیتر مصرف می‌کنند. طبیعی است که با چنین شکاف تکنولوژیکی، کشور با هزینه‌های سنگین واردات بنزین مواجه می‌شود.
مشکل از مردم نیست؛ از ساختار است
وقتی مردم امکان انتخاب خودروی کم‌مصرف را ندارند، وقتی حمل‌ونقل عمومی کافی نیست، و وقتی ۲۲ میلیون خودروی فرسوده سالانه میلیاردها لیتر بنزین می‌بلعند،
افزایش قیمت بنزین به معنای تنبیه مصرف‌کننده است نه اصلاح سیستم.
افزایش قیمت شاید در کوتاه‌مدت شوک ایجاد کند، اما به‌سرعت مصرف به سطح قبلی بازمی‌گردد، زیرا مردم همچنان مجبور به استفاده از همان خودروهای پرمصرف هستند.
راه‌حل واقعی کجاست؟
برای کاهش پایدار مصرف بنزین، باید به‌جای افزایش فشار بر مردم، ریشه‌های مصرف بالا اصلاح شود:
۱. آزادسازی واردات خودروهای کم‌مصرف
وقتی خودروهای ۴ تا ۵ لیتری در جهان استاندارد هستند،
چرا مردم ایران باید با خودروهای ۱۰ لیتری زندگی کنند؟
ایجاد حق انتخاب، مؤثرتر از گران‌فروشی سوخت است.
۲. اسقاط جدی ناوگان فرسوده
۲۲ میلیون خودرو و موتورسیکلت فرسوده، سهم بزرگی در مصرف و آلودگی دارند.
بدون اسقاط واقعی، هیچ سیاست قیمتی موفق نخواهد شد.
۳. سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل عمومی
مردمی که گزینه جایگزین ندارند،حتی با افزایش قیمت سوخت هم مجبور به مصرف هستند.
۴. استانداردسازی مصرف سوخت و پاسخگویی خودروسازان
تا زمانی که خودروساز داخلی ملزم به رقابت و ارتقای کیفیت نباشد،
مسئولیت مصرف بالا به اشتباه بر دوش مردم گذاشته می‌شود
افزایش قیمت بنزین شاید یک تصمیم سریع و سهل‌الوصول باشد، اما راه‌حل اساسی نیست.
ریشه مشکل، تکنولوژی پایین خودروها، فقدان حق انتخاب، ناوگان فرسوده و کمبود حمل‌ونقل عمومی است.
افزایش قیمت بنزین تنها صورت‌مسئله را پاک می‌کند؛
در حالی که راه‌حل واقعی، ارتقای ناوگان، واردات خودرو کم‌مصرف، و اصلاح ساختاری در صنعت خودرو است.
تا زمانی که این مسیر اصلاح نشود،
حتی با افزایش قیمت، مصرف باز به سطح قبلی بازمی‌گردد و کشور همچنان محتاج واردات بنزین خواهد بود.
گلستان _ آذرماه ۱۴۰۴
www.ulkamiz.ir
