مشارکت مردمی عامل توسعه و نقش زنان

پایگاه خبری اولکامیز – عظیم  قرنجیک: توسعه ابعاد مختلفی دارد، به عبارتی، توسعه  پدیده ای چند وجهی و قانونمند است و برای تحقق آن می بایست شرایط و زمینه‏ هایی فراهم شود.
امروزه یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در امر توسعه انسانی ، همانا دستیابی به دو رکن بنیادین یعنی مدیریت هوشمند و مشارکت مردمی است، که در کنار ماهیت و ساختار و عملکرد نظام اجتماعی و همچنین آگاهی از شرایط نظام جهانی و موقعیت جامعه در شبکه ارتباطات جهانی ، اهمیت خاص و ویژه ای یافته است.
بنابراین می توان گفت که دستیابی به دو رکن موردنظر، و بهره یابی از آنها برای سازماندهی جامعه، در جهت هدف های برنامه توسعه ی فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از الزامات است . چرا که نحوه و کیفیت مدیریت سیاسی جامعه، و نحوه مشارکت مردمی است که، موجبات سازماندهی عناصر فرهنگی‏، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را فراهم نموده و جوامع انسانی را در مسیر توسعه به پیش ‏می برد.

در واقع مشارکت مردمی معلول ساختار و کارکرد روابط اجتماعی‏، نحوه توزیع امکانات و منابع‏، روشهای ارضای نیازها بین افراد جامعه، نحوه و کیفیت مدیریت سیاسی جامعه و نحوه مشارکت مردمی است که، موجبات سازماندهی ها را فراهم نموده، و جوامع انسانی را در ریل و مسیر توسعه قرار می دهد. هر چه روابط اجتماعی و نحوه تقسیم کار و توزیع امکانات،  انسانی ‏تر و عادلانه‏ تر باشد،  مشارکت مردمی افزایش می یابد‏.
باید توجه داشت نوع و کیفیت مدیریت جامعه نیز در شکل‏ گیری مشارکت افراد تأثیر زیادی دارد‏، مدیریت های سلطه ‏گر و مستبدانه ، که به ابزار زور و قدرت و حیله مسلح اند، نمی توانند زمینه‏ های مشارکت افراد جامعه انسانی را فراهم کنند‏. بالعکس اگر مدیریت‏ جامعه ، بر مبنای حاکمیت قانون و براساس احترام به حقوق فردی و اجتماعی افراد ، و به رسمیت شناختن آزادی های فردی و اجتماعی اداره شود،  بسترهای مناسبی جهت همنوایی، و در نهایت مشارکت مردمی در فعالیت های اجتماعی فراهم می گردد.

جایگاه و پایگاه زن در توسعه:

اگر نقش و جایگاه انسانی را بعنوان اساس و محور توسعه پذیرفته باشیم، منطقاً باید نقش وجایگاه زن را نیز بعنوان نیمی از جمعیت انسانی جوامع در توسعه، پذیرا باشیم‏.
امروزه یکی از مباحث توسعه، نفی نابرابری های جنسی در کنار نفی نابرابری های قومی، مذهبی و طبقاتی است‏. در واقع، نفی تبعیض میان زن و مرد، اهمیت والایی یافته است‏. امروزه جنس زن به میدان آمده است، و جایگاه زن درمبحث توسعه، بعنوان بحثی اساسی مطرح گردیده است‏. بحث آموزش زنان و دختران نیز ، بعنوان مادرانی که اولین عاملین انتقال ارزشها،  هنجارها‏، فرهنگ‏،‌آداب و رسوم و سنتها هستند، از اهمیت فراوانی برخوردار شده است‏. تحقیقات علمی نشان از آن دارد که زنان آگاه و اندیشمند‏، فرزندان آگاه به بار می آورند و آگاهی نیز اساس توسعه ‏است.
سیمون دوبووار در کتاب جنس دوم با تاکید بر این که” آدمی زن زاده نمی شود‏، آدمی زن می شود”  استدلال می کند که موقعیت فرودست زنان یک امر طبیعی نیست، بلکه این موقعیت را جامعه برای آنان فراهم می ‏کند و معنی این ساخت اجتماعی سرکوب دائمی زنان بوده است‏.
«‏المپ دوگوژ انقلابی فرانسوی در سال ۱۹۷۱ کتاب ” اعلامیه حقوق زن و شهروند” را، در پاسخ به اعلامیه حقوق مرد و شهروند انقلاب ( ۱۷۸۹) ، که زنان را از شهروندی سیاسی فعال محروم کرده‏، منتشر ساخت» در این اعلامیه دوگوژ ، زنان را بطور طبیعی همسنگ مردان دانسته و گفته ” زنان باید مانند مردان از حقوق برخوردار باشند چرا که همانند مردان انسان هستند.”

راهکارهای بهره گیری از مشارکت اجتماعی زنان:

برخورداری خانواده ها از مناسبات دموکراتیک بین زن و مرد،  شناخت و بررسی و تحلیل ماهیت مناسبات بین زن و مرد، و دستیابی به عناصر تاثیرگذار بر آنها ، در واقع آگاهی بخشی و آموزش و… را می توان به عنوان بخشی از ضروریات بهره گیری از مشارکت زنان اشاره کرد، که البته برای بهره گیری بهینه از آنها، نیاز به اصلاح دیدگاه های سنتی، و ایجاد نگرشی صحیح به زن، امری الزامی است، تا هم مشارکت زن و نقش او در عرصه‏ های مختلف به رسمیت شناخته شود، و هم در سایه آموزش مهارتهای لازم، رشد و توانمندی‏های آنان نیز مورد توجه قرار گیرد. و همچنین بر حضور زنان در نهادهای نمایندگی سیاسی، و در کنار آن، بر کسب کامل حقوق شهروندی آنها نیز باید تاکید کرد.
حقوق  شهروندان بر سه گروه حقوقی یعنی حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی متمرکز بوده، که بایستی از طرف حکومت ها در تامین و دستیابی بر آنها،  اقدام گردد .
در اینجا منظور ازحقوق مدنی ،عبارت از: حقوق لازم برای آزادی فردی، آزادی شخصی، آزادی بیان و اندیشه و دین، حق دخل و تصرف در اموال خود، و عقد قراردادهای قانونی و حقوق قضایی است، و حقوق سیاسی نیز: شامل حقوق انتخاب و مشارکت در هیئت ‏های برخوردار از قدرت سیاسی می ‏شود، و حقوق اجتماعی هم، شامل یک طیف کامل، از حق رفاه و امنیت اقتصادی گرفته، تا حق سهم ‏بری کامل از میراث اجتماعی و حق برخورداری از یک زندگی متمدنانه مطابق با معیارهای رایج در جامعه است.
بدون شک، دستیابی به امور فوق می تواند ما را در رشد و شکوفایی تمامی افراد جامعه، تشکیل خانواده مشارکتی بر اساس مناسبات صحیح بین اعضای آن، و در نهایت ایجاد جامعه مدنی و برخورداری از حقوق شهروندی یاری نماید، و زمینه ‏های دستیابی به توسعه متوازن را فراهم آورد.

منبع : روزنامه گلشن مهر، شنبه ۲۱ آبانماه۱۴۰۱

www.ulkamiz.ir