محمود غایبی دان بیر شعر
پایگاه خبری اولکامیز –
دردِ حالئم حسرتینگده۱ ربنا یا ربنا
سویله‌ین لطفینگ بیلان قئل حاجتئم نی سن روا
گرچه یوقدور لایقی، ذکرینگ آیدارغا دیلئم
نیلاین دئک دورماین هرلحظه آیدار من سنأ
عاقبت نی بولغوسی دور، حالتئم بیلمای بسی
هر زمان الله دییپ درد ایله تارتار من صدا
گر سَقّی۲ من گر شَقّی، سندان اؤزگه یوق یَریم
من امیدیم قطع قیلمان، گر جفا قئل گر وفا
دولتِ نُصرت سنینگ ألگینگدادیر۳، هم مغفرت
چونکه حاکئم سن، هدایا هرکئما قیلسانگ عطا
خسته من جُرمی گناهئم بیرله بیحد، ای غفور
واصلی رحمت قیلیپ، دردیما سن برگین شفا
حالتئم دشوار لئق ملکینده ایش بولدی خراب
توتماسانگ فضلینگ بیلا الگئم نی سن ای پادشاه
چشمه لر دیر گؤزلریم، دریای محنت موج اؤروپ
آقئزار شور آبینی بیچاره لر هر بیر یانا۴
یا الهی آ لطف ایلا بیر دم مانگا قئل غئل نظر
سن شهی اعلا کرم سن، من گدایی بینوا
بیلمانم کئم قایده دیر، سود و زیانئم یا اله
قایده هم بولسا هدایت قئل منی اول یان باقا۵
غایبی توتمیش تورور، چشم امیدین۶فضلینگا
بولماسا فضلینگ هاچان قئلغای، أسسئغ ذکر و ثنا
۱. قاقاجان آتایف‌ینگ اهتمامی بیلان، چاپ بولان نسخه ده، حضرتینگدا(hrzretiňde) قید بولان. یونه! منینگ نظریما گؤرأ درد حضرت برمیور بلکأم حسرت بریور. شو یؤزدان درد حالئم حسرتینگده قید اتدیم.
۲. قاقاجان آتایف‌ینگ اهتمامی بیلان چاپ بولان نسخه ده(گر ساغئدی گر شقی من)(Ger sagydy, ger şaky men) شویله حالت بیلان قید بولان. منینگ نظریما گؤرأ سأغئدی دال ده بلکه «سقی» بولمألی. اگر سقی سؤزونی، سأغئدی اوقینمئزده دوغری و دولی معنی آلیپ بیلمه یؤریس. وهمده سقی و شقی سؤزونه بدیع گؤزلوگوندان غأرانئمیزده بو ایکی کلمانینگ اؤرته سینده جناس ناقص اختلافی بار. فارسچه، عربچه، تورکچه و تورکمنچه شعرینده و نثرینده جناس ناقص اختلافی کوپ اولانیلیون آرایه لارینگ بئریسی دیر. بو مصراع ده شاعر جناس ناقص اختلافی دان ایش آلیپ، سقی و شقی سؤزوندان چپر هنرمند لیک گؤرکأزیپ ایش آلان. و همده سقی و شقی سؤزی سئس «آوا» تایدان بیر تویسلی بولسه ده، معنایی یؤزوندان ایکی‌سی نینگ هم آیری معنی‌سی بار. شو ایکی دلیل‌ینگ یؤزوندان بو مصراع‌ینگ اوستونه اویناپ حاضرکی حالتینه گئتئردیم.
۳. قاقاجان آتایف‌ینگ اهتمامی بیلان چاپ بولان نسخه ده، الینگدادیر(eliňdedir) الینگدادیر اوقینمیزده بو مصراع ده اولچَک غین چئلیغی تاپیلیور. شو یؤزدان الینگدادیر سؤزونی الگینگدادیر اوقیمالی بولیاریس. همده اسکی ادبیاتیمیزده الینگده سؤزی آز اولانیلیپ، کوپلنچ الگینگده سؤزی اولانیلیپ دیر.
۴. قاقاجان آتایف‌ینگ اهتمامی بیلان چاپ بولان نسخه ده، آقئزار شورباسین(ekyzar şurabasyn) آلینان. گؤز دان شوربه آقمیور بلکأن شور سوو آقیور.
منینگ نظریما گؤرأ شورباسین دال ده «شور آبین» دیر. و همده بو مصراع‌ینگ اولچَگی دوغری بولار یالی (شور آبین) سوزونه بیر (یا) اضافه اتدیم. اگر بیز شور آبینی دالده چورباسین اوقیساق هم معنی تایدان غینچلیغه اوچیرامیوریس. یونه! شاعرینگ سؤزوندان چورباسین یا شورباسین کلمه سی گوزه‌ل لیگی اوغیرله یور. چورباسین سؤزی کوپلنچ چوپان لارینگ آره سیندا، مال غارا اطلاق بولیون سؤزلر دان. یونه! کأبیر مورد ده فلانی نینگ گؤزی چوربالاپ دور دییپ هم بیرینگ اولانیلیور. وهمده فلانی نینگ گؤزی چوربالاپ دور سؤزی بیر تویسلی گؤز کسلی لیگنه ساتاشان انسان لره اطلاق بولیور میکا دییپ دوشینیون.
۵. قاقاجان آتایف‌ینگ اهتمامی بیلان چاپ بولان نسخه ده، قیده کئم بولسا کفایت قئل منی اول یان تایا(kaýda kim bolsa, kefaýet kyl meni ol ýan taýa) بو بیت ینگ اوستونه معنایی تایدان تأمل اده‌نمئزده کفایت دال هدایت بولمالی.
۶. قاقاجان آتایف‌ینگ اهتمامی بیلان چاپ بولان نسخه ده، امیدیم ضبط بولان. یونه! بو مصراع‌ینگ اوقیلیش دوزگونی امیدئم دال ده، امیدین دییپ قیغئریپ دور.
(gaýyby tutmyş durar çeşmi-umydem pazlyňa)
حرمت بیلن
محمود یاردم صادقی
www.ulkamiz.ir
