چکیده مقاله دکتر رحیمی رتبه اول در همایش ادبی مختومقلی

پایگاه خبری اولکامیز- همایش ادبی مختوقملی به پایان رسید . دکتر اراز محمد سارلی دبیر این همایش ادبی بنا به درخواست سایت اولکامیز چکیده مقاله نفرات برتر راارسال نمود که مقاله نفر اول در پی می آید .

دکتر یعقوب رحیمی داشلی برون کسب رتبه اول تدوین مقاله در همایش ادبی شاعر شهیر مختومقلی فراغی باعنوان:

” مطالعه‌ی در زمانی واژگان اوغوزی در دیوان لغات الترک و اشعار مختومقلی”

چکیده:

در این مقاله زبان اوغوزی-ترکمنی در سه مرحله‌ی تاریخی دورەی قاراخانی در قرن پنجم قمری، قرن زندگی مخدومقلی فراغی یعنی دورەی خانات خیوه در قرن دوازده هجری قمری، دورەی ترکمنی معاصر بر اساس دادەهای اوغوزی در دیوان لغات‌الترک بررسی شدەاست.

تطبیق این سه دوره، میزان پیوستگی آن‌ها را با یکدیگر در حد عناصر دادەشده در لغات‌الترک مشخص خواهد کرد. بنا بر این شیوەی پژوهش در این مقال، رویکرد زبان‌شناسی درزمانی «تاریخی» تا عصر حاضر است.

شواهد انشعاب زبان ترکی به گویش‌های مختلف در قدیم‌ترین آثار یعنی سنگ‌نوشتەهای اورخون مشهود است. به عنوان مثال واژه‌ی ترکمنی قویون “گوسفند” به دو شکل قۏؽ qoy و قۏن qon ثبت شده است. گرچه واژه‌ی اوغوز در سنگ‌نوشتەها با ترکیباتی چون توقوز اوغوز، اوغوز بگلری مشهود است، نشانەای بر ثبت تلفظ کلمەای خاص به عنوان گویش اوغوزی یافت نمی‌شود.

محمود کاشغری با اثر گرانسنگش دیوان لغات‌الترک در قرن پنجم هـ. ق. نخستین کسی است که گویش اوغوز را ذکر می‌کند. این مقالە پیوستگی و قرابت زبانی گوک‌ترکان غربی و دنبالەاش دولت یابغوی اوغوز را بر اساس لغات الترک کاشغری تا ترکمنی عصر حاضر به واسطەی شعر فراغی بررسی می‌کند.

کلمات کلیدی: اوغوزی، ترکمنی، دیوان لغات‌الترک، فراغی.

www.ulkamiz.ir