نقش نهادهای مدنی در پیشگیری از آسیب های اجتماعی

پایگاه خبری اولکامیز-  عظیم  قرنجیک عضو هیئت تحریریه اولکامیز نوشت :             امروزه یکی از چالش های اساسی در جامعه ما ، آسیب های اجتماعی و نحوه مقابله با آن می باشد . آسیب های اجتماعی و تنوّع و تعدّد و نسبیت آن را بسته به نوع جوامع ، به عنوان پدیده هایی واقعی باید پذیرفت . البته نحوه برخورد با آن هم ، قانونمندی خاص خود را داشته، و بدین لحاظ هم قابلیت پیشگیری و کنترل دارد .

البته این که  مولفه ی قابلیت پیشگیری و کنترل پذیر بودن ، در هر جامعه ای  موکول به شناخت علمی ویژگی ها و قانونمندی های حاکم بر تحول آسیب ها در آن جامعه، و بکار گیری یافته های علمی در فرآیند برنامه ریزی های اجتماعی دارد .

میزان موفقیت هر جامعه ای در پیشگیری و کنترل آسیب های اجتماعی ، معرف کارایی نظام اجتماعی و ذخیره دانایی و معرفت اندیشمندان و صاحب نظران و کارشناسان اعم از جامعه شناسان ، روانشناسان و….  در آن حوزه می باشد .

امروزه در جامعه ما ، اکثر مردم  از آسیبهای اجتماعی نظیر اعتیاد ،پرخاشگری ، طلاق و تکدی گری ، انواع بی بندوباری در روابط جنسی ، دزدی و اختلاس، فساد و جنایت ، کودک آزاری و کودک ربایی ، خودکشی و خودسوزی و… آگاه بوده و از گسترش روزافزون آن به عنوان معضلات اجتماعی که ریشه های آن هم عمدتاً فقر و فرودستی ، بیکاری و نااشتغالی است ، بیمناکند و این وظیفه دولت و سایر ارگانهای تصمیم گیری  و نهادهای مدنی ، بالاخص رسانه های گروهی و… است که، مقابله  صحیح با آسیب های اجتماعی را دوچندان می کند .

روند رو به رشد آسیب های اجتماعی و نیروهای انسانی هرز رفته ناشی از آن ، نشان از بحران در نظام اجتماعی داشته و نمایانگر این مسئله است که، نظام اجتماعی ناکارآمد ، از مدیریت و ساماندهی نظم اجتماعی خود عاجز است .

از منظری دیگر ، هرگونه کوچک نمایی و کتمان آسیب های اجتماعی موجود در جامعه ، و یا بزرگ نمایی و اغراق در این زمینه ، موجبات اخلال در شناخت صحیح  این آسیب ها را فراهم خواهد کرد .

در این راستا ، نقش مطبوعات و یا رسانه ها ، کانال ها و سایتهای مجازی و … به عنوان حوزه های عمومی اطلاع رسانی و آگاهی بخش جامعه ، از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد .بدین جهت ، احساس نیاز به گفت و گو ، تحمل افکار و اندیشه های خردورزانه طرف های گفت و شنود ، احساس تعهد و مسئولیت طرفین در به ثمر رساندن موضوع ، از جمله موضوعات مرتبط با آسیب های اجتماعی ، و وفاق و همدلی و تفاهم ، و نهایتاً آمادگی برای پذیرش نتایج گفت و گو، از جمله شرایط جلوگیری از آسیب های اجتماعی است . که می تواند با رعایت الزامات قانونی ، در فضاهای مجازی به عنوان ارمغان عصر تکنولوژی نوین ارتباطات، شکل گیرد .

ما باید ، برای پیشگیری و کنترل آسیب های اجتماعی ، باید شناختی از تنوع وگونه های مختلف آسیب های اجتماعی مبتلابه جامعه، و ویژگی های آن، و شرایط و عوامل عام و خاص موثر در پیدایش و تحول هر یک از آسیب های اجتماعی داشته باشیم ، تا در پی راهکارها و در اندیشه آن باشیم که، برای مقابله صحیح و قانونمند، و پیشگیری و کنترل آنها ، چه باید کرد ؟ و چه راهکارها و راهبردهایی می توان ارائه کرد ؟

ما هنوز در جامعه خود ، نهادهای مسئول مناسب و موثری برای بررسی ، برنامه ریزی و پیشگیری از آسییب های اجتماعی خود نداریم ،و ما هنوز پیمایش منطقه ای خاصی در جهت شناخت این پدیده های منفی مبتلابه جامعه، انجام نداده ایم، تا که اقدامی عملی و علمی صورت داده باشیم ،و هیچ پژوهش موثر علمی، در جهت تولید ایده ها و داده های علمی، و بکارگیری آنها در قالب برنامه ریزی های همه جانبه، و با قابلیت اجرا، چه از طرف ارگانهای دولتی، و چه از سوی نهادهای مردمی، و بویژه نهادهای مدنی نداشته ایم.

نهایتاً این که ، ” طرح صحیح مسائل و آسیب های اجتماعی در هر جامعه ای ، موکول به شکل گیری نهادهای مدنی و رشد حوزه عمومی است؛  فضایی که تحت آن ، اصحاب فکر و اندیشه بتوانند آزادانه ، خردمندانه و با پذیرش منطق گفت و گو ، مسائل و آسیب های اجتماعی را مطرح” ، و در پی حل این معضلات باشند . شناخت و طرح درست خود مساله، بخش بزرگی از  راه حل مساله است .

www.ulkamiz.ir