از جرجان تا قونیه – بخش چهارم

پایگاه خبری اولکامیز -ماهم عاشوری دوجی:

«وضعیت نان و نانوایی»

فرهنگ تغذیه در بین ایرانی ها و ترکیه ای ها تشابهات‌زیادی دارد، البته صبحانه جایگاه پررنگتری در ترکیه‌ دارد و افراد همدیگر را برای صبحانه در اماکن خاصی در بیرون از منزل دعوت می کنند. یکی از موارد مهم و مشترک در فرهنگ تغذیه، «نان» (Ekmek), می باشد. نانوایی ها بدو صورت می باشد. یکی حالت دکه می باشد که در هر محله وجود دارد و نان های فانتزی ارائه می شود به قیمت ۳/۷۵ لیر که محدودیتی در ارایه وجود ندارد. نان ها در مراکز مخصوص پخت می شوند و با کامیونت های مخصوص تحویل دکه ها می شود.

گروه دوم‌ نانوایی ها که در بازار و خیابان اصلی به تعداد زیادی وجود دارد نان در تنورهای هیزمی پخت می شود.(تحت عنوان Pide Firini). بیرون هر نانوایی جایی را برای دپوی هیزم در نظر گرفتند و داخل نانوایی مانند رستوران بخشی را هم برای سفارش نان مخصوص و صرف در همان جا در نظر گرفتند.

در ترکیه وضعیت نانوایی ها را از نظر صف خیلی بهتر دیدم یعنی بهتر بگم اصلا صفی وجود ندارد. حتی دارای مبل و تلویزیون و … هم هستند تا آماده شدن نان سفارش شده، مشتری مشغول باشد. پس از مراجعه مشتری، به تعداد سفارش شروع به پخت می کنند و گاها شاطر ها خودشان تا آمدن مشتری بیکار و مشغول صرف چای می شوند. نان به قیمت ۵ لیر (ده هزار تومن) ارایه می شود. اکثر مراجعین موادی با گوشت و … می آورند و سفارش نان مخصوص می دهند که قیمت شش لیر می شود. (احتمالا در این موقع از سال بخاطر عید قربان این سفارشات بیشتر می باشد). برخورد بسیار با احترام شاطر ها از ویژگی خاص نانوایی ها دیدم. نان پس از طبخ، توسط خودشان، با فرچه های مخصوص تمیز، با کاردهای مخصوص چند تکه شده و داخل کاغذهای مخصوص کاملا بسته بندی شده تحویل مشتری می شود. با توجه به کف حقوق ۱۵۰۰۰ لیر، بنظرم قیمت نان با توجه به‌کیفیت خوبشان، مناسب بود.

در سه روز عید قربان هیچ نانوایی پخت نمی کرد.

^[۱] سیاحتنامه اولیا چلبی کتابی است از جهانگرد معروف عثمانی، اولیا چلبی، که در آن حاصل ۴۰ سال سفرش را در سرزمین های امپراتوری عثمانی و سرزمین های اطراف آن در ۱۰ جلد به رشته تحریر درآورده است.

«بنزین در ترکیه»

اگر قصد سفر با خودرو شخصی به ترکیه را دارید سفر شما تنوع و هیجان بیشتری خواهد داشت. از پرداخت هزینه های ایاب و ذهاب معاف خواهید شد و شاید بتوانید در سفرتان جاهای بیشتر و اماکن متنوع تری را تجربه کنید .

این یک روی سکه است اما در مقابل باید هزینه ی کاپوتاژ خودرو (صدهزار تومان)، هزینه صدور گواهینامه و پلاک ترانزیت و کارت بین المللی ماشین (مجموع یک میلیون و سیصد)، بیمه ی خودرو (یک ماهه دو میلیون و سه ماهه سه میلیون)، استهلاک ماشین ، هزینه های پارکینگ خودرو، پرداخت مابه التفاوت سوخت (دو و نیم میلیون) و هزینه ی سوخت خودرو (لیتری شصت هزار تومان) را در نظر بگیرید.

از آنجایی که ترکیه فاقد منابع نفتی می باشد واردات بنزین از مسیر دریای مدیترانه می باشد و بنظر می رسد دولت مساله بنزین را به بخش خصوصی واگذار کرده و دخالتی ندارد و حتی مالیات و کرایه انتقال آن به شهرهای مختلف هم به نرخ بنزین اضافه می شود و پایه قیمت بنزین یک دلار می باشد، بنابراین با نوسان قیمت دلار، قیمت بنزین هم متغیر است.

در شهرهای مختلف قیمت بنزین متفاوت می باشد و هر چقدر به سمت دریای مدیترانه نزدیک شویم قیمت کاهش پیدا می کند. (فردا چون مسافرت به مسیر مدیترانه دارم به میزان لازم سوختگیری کردم تا مابقی بنزین از آن منطقه سوختگیری شود.😉)

شرکت های مختلفی جایگاه سوخت دارند که قیمت هایشان متفاوت است و بنظر میاد بهترین سوخت اکتان ۹۵ یورو ۵ بدون سرب باشد. (احساس می کنم با این سوخت میانگین مصرف بنزین خودرو هم کمی پایین می آید) با این قیمت بنزین هم، اگر تعداد نفرات سه نفر یا بیشتر باشد و با رانندگی طولانی مشکلی ندارید، بنظرم سفر با خودرو شخصی بهتر است.

جایگاه سوخت ها همیشه خلوت هستند و حتی خدمات بیشتری هم برای جلب مشتری ارائه می دهند. پمپ بنزین های ترکیه به خصوص جایگاههای سوخت گیری جاده ای، حاضرند خودرو شما را در ازای بنزین زدن، مجانی با آب بشویند، اگر مایل هستید که از شامپو و کف نیز استفاده کنند و ماشینتان حسابی برق بیفتد، باید یک تا پنج لیره بپردازید . این امر یکی از دلایل تمیز بودن اکثر خودرو ها در ترکیه است.

اکثر جایگاههای سوختگیری نیز اشانتیون هایی برای مشتریانی که زیاد بنزین بزنند، از قبیل دستمالهای گردگیری و دستمال کاغذی با آرم شرکت متبوع دارند. در برخی پمپ بنزین ها چایی آماده و آب خنک هم موجود بود.

تقریبا در همه پمپ بنزین ها، آپاراتی و تنظیم باد تایر، کارواش، تعویض روغن، سوپر مارکت و سرویس های بهداشتی بسیار تمیز با امکانات خوب، وجود دارد.

کایسری

کایسری با جمعیتی بالای یک میلیون نفر با هوای سرد و خشک در مرکز آناطولی و ۲۰۰ کیلومتری جنوب غربی سیواس و تقریبا ۳۲۰ کیلومتری جنوب شرقی آنکارا قرار دارد. در ابتدای ورود به این شهر، قله زیبای کوه ارجیس، آپارتمانهای بسیار بلند، سیستم حمل و نقل شهری پیشرفته برقی، زیرگذرهای متعدد، محل عبور عابر پیاده به صورت برقی و زیرگذر، پارک های زیاد، و نبودن ترافیک علی رغم نسبتا پرجمعیت بودن شهر، نظرها را بخود جلب می کند. این شهر محل زندگی اولین امیر ترکمن منطقه، قاضی برهان الدین سیواسی (۸۰۰سال قبل)، محل تولد بزرگترین معمار دوره عثمانی سنان پاشا، شهر عبدالله گل و .. می باشد. در هنگام خروج از این شهر به سمت کاپادوکیه، که از منطقه شهرک های صنعتی عبور میکنیم، انواع کارخانه و کارگاه مبل سازی و شلوار جین جلب توجه می کند و مشخص است که در این دو صنعت جزو شهرهای برتر می باشد.

اکثر بناهای تاریخی در مرکز شهر متمرکز بود که طبق معمول اکثر آثار مربوط به دوره سلجوقیان می باشد.

مجموعه هونات خاتون، اولین مکان بازدید بود، شامل حمام تاریخی که در دو بخش زنان و مردان هنوز هم فعالیت داشت، مسجد جامع تاریخی (دقیقا شبیه معماری مسجد جامع ارزروم و سیواس و دیاربکر بود که کف چوبی مسجد، ستون های بزرگ، هوای دلنشین آن حس خوبی دست می داد)، مدرسه هونات خاتون که الان حیاط وسطش چایخانه بود و حجره هایش به مکان هنری در رشته های مختلف تبدیل شده بود که هم آموزش داده می شد و هم برای فروش آثار نمایشگاه داشتند که واقعا مکان زیبا و با ارزشی بود (رشته هایی مانند خطاطی، نی، تهذیب، آبرنگ، خراطی..).در ادامه از مزار هونات خاتون همسر بزرگترین سلطان سلجوقی، علاءالدین کیقباد بازدید کردیم که در گوشه مدرسه و در طبقه دوم اتاقی قرار داشت. بر روی سنگ قبر به زبان عربی مشخصات صاحب مزار و آیات قرآن ثبت شده بود.

قلعه قیصریه که دقیقا در مرکز شهر بود دارای ۱۹ برج است که داخل آن تبدیل به بازار شده و معماری آن دقیقا شبیه قلعه های اروپای قرون وسطی بود ولی سنگ قلعه را شبیه سنگ قلعه دیاربکر دیدم. سنگ های سیاه رنگ در ابعاد مکعبی بزرگ.

برج ساعت و مجسمه آتاتورک در وسط میدان بین قلعه و مجموعه هونات خاتون،از دیگر جای دیدنی این منطقه بود.پیست اسکی ارجیس، از جاذبه معروف شهر بود که طبیعتا در تابستان کاربردی ندارد.

دونر گنبد یک ساختمان استوانه ‌ای است که در سال ۱۲۷۶ توسط دختر سلطان سلجوقی علاء الدین کیقباد برای شاه جهان خاتون ساخته شده است. این گنبد با سنگ برش زرد رنگ ساخته شده است و دارای ۱۲ گوشه با دو تکه خرد بر روی چهار ضلعی چهار گوشه است.

کاپادوکیه

کاپادوکیه، شهری است صخره ای با قدمت چهار هزار ساله که در دوره روم باستان جزو مناطق مهم بود که در آناطولی مرکزی و بین شهر کایسری و قونیه در استان نوشهیر قرار دارد. آب و هوای نیمه خشک و نسبتا گرمی داشت. کاپادوکیه نام منطقه ای می باشد به مرکزیت شهر آوانوس که جاذبه گردشگری فوق العاده ای برای توریست ها می باشد. بالن سواری بر فراز شهری سنگی پوشیده از صخره‌های بزرگ و کوچک و همینطور طبیعتی که به دست مواد مذاب آتشفشانی در گذشته شکل منحصر به فردی به خود گرفته است، باعث ایجاد این منطقه گردشگری شده است.

در گذشته دور ساکنان این مناطق شروع به ساختن سازه‌ها و مکان‌هایی برای زندگی در دل این سنگ و صخره‌های حاصل از فرسایش کردند و نتیجه این ساخت و ساز‌ها شهری شد که سنگی بود. مشابه این خانه های سنگی در دل کوه را در کندوان تبریز و میمند کرمان و یک مورد قیزلر قلعه مراوه تپه دیده بودم اما در کاپادوکیه تا چشم کار می کند از این خانه ها وجود دارد. یکی از سازه‌هایی که در کاپادوکیا و در اشکال مختلفی وجود دارند و بیشتر آنها بلند و کشیده هستند و در بالاترین نقطه‌شان سنگی بزرگ قرار گرفته که از سنگ‌های زیرین سخت‌تر است و به همین دلیل از فرسایش آنها جلوگیری می‌کند. این سازه‌های عجیب در بیشتر مناطق کاپادوکیا به چشم می‌خورند و یکی از شناسه‌های این مناطق به شمار می‌آیند.

شهر زیرزمینی کایماکلی از دیگر جاذبه‌های مشهور کاپادوکیا به حساب می‌آید که ساکنان این منطقه برای پناه گرفتن و مخفی شدن از خطر، شهری در زیر زمین و در دل سنگ‌ها ساختند. بخش گورمه در این منطقه از طرف یونسکو، ثبت جهانی شده است.

بالن سواری از جاذبه های مهم منطقه می باشد که از چهار صبح تا هشت صبح انجام می شود و هزینه آن نفری ۷۰ یورو می باشد. شتر سواری در صحرا، طبیعت گردی با موتورهای چهارچرخ، سواری با ماشینهای رودستر قدیمی (سقف باز) در دره عشاق از دیگر برنامه های جذاب این منطقه می باشد. در کاپادوکیه، کلیساهای زیادی بصورت سنگی در دل صخره ها وجود دارد که از قرن دهم میلادی باقی مانده است که دارای نقاشی دیواری نیز می باشند و اینکه در این منطقه مراکز پرورش اسب و اصطبل های زیادی را می توان مشاهده و بازدید کرد.

پس از گردش و بازدید یک روزه (سه شنبه بیستم تیرماه ۱۴۰۲)، کاپادوکیه را به مقصد شهر آکسارای و قونیه (پایتخت سلجوقیان روم) ترک کردیم.

ادامه دارد

www.ulkamiz.ir