آیا برجام اقتصادی در پیش است ؟
پایگاه خبری اولکامیز- شکور زیرک، روزنامهنگار : آیا شرایط سیاسی و اقتصادی ماههای اخیر، مقدمهای است که برای بار دوم، اجماعی بین اکثر شخصیتهای جناحهای مختلف شکل بگیرد مبنی بر توافق با ۵+۱؟ آیا جریانهای سیاسی با درک شرایط بحرانی به حفاظت از ایران میاندیشند؟ آیا دعواها و اختلافات سیاسی را هرچند به مدت کوتاه، رها میکنند؟
آیا توصیه نخبگان و شخصیتهای تاثیرگذار به برجام اقتصادی ختم میشود؟ آیا توافق با آمریکا و مقامات اروپایی در روزهای پایانی دولت روحانی انجام میشود؟ آیا توافق احتمالی در دولت آینده رخ میدهد؟
اینها سوالاتی هستند که در بحبوحه وقایع اخیر از ذهن خطور میکند و برای پاسخدهی به این سوالات، بازخوانی شرایط سیاسی سال۱۳۹۴ ضروری است.
توافق برجام در دولت روحانی حرفها و نکات مهمی در خود نهفته دارد. بررسی شرایط سخت سیاسی آن مقطع که به برجام منجر شد و شرایط سخت اقتصادی فعلی که ممکن است به برجام دیگری ختم شود، ضروری است.
سیاست تقابلی دولت احمدینژاد، تنشهایی با برخی از دولتهای غربی و آمریکا در دولت وی پدید آورده بود که حاصل سیاست تقابلی دولت دهم، صدور چندین قطنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه مردم و دولت ایران بود.
قرار گرفتن دولت ایران در ذیل منشور هفتم سازمان ملل نگرانیهای فراوانی در بین مردم و دولت بوجود آورده بود و این چالش، موضوعی نبود که دولتمردان بهسادگی از کنار آن عبور کنند.
در واقع، شرایط سیاسی دولتمردان را بین توافق با ۵+۱ و تضمین آرامش نسبی کشور قرار داده بود و چارهای جز توافق با گروه ۵+۱ و برجام (که از نگاه حامیان برجام توافق برد-برد بود) پیش رو نداشتند.
از طرفی، نگاه کنجکاوانه دولتهای غربی به موضع دولت روحانی در قبال پرونده هستهای ایران و همچنین، تلاش مقامات جمهوری اسلامی برای کاهش تنش، مقدمات توافق برجام سیاسی را مهیا کرد.
گویا مقامات ایرانی از برجام این انتظار را داشتند که پس از توافق چندجانبه برجام، فرصتی جهت بازسازی کشور ایجاد کنند و از حاکم شدن آرامش سیاسی در داخل استفاده کنند و به تعبیری، در حوزههای مختلف قوی شوند تا در مذاکرات آینده در خصوص موضوعات منطقهای قدرت چانهزنی بیشتری داشته باشند.
توافق برجام با پذیرش ضعفهایی که در متن برجام داشت و با جلب رضایت مقامات دولتی و چهرههای سیاسی از دو جبهه اصولگرا و اصلاحطلب امضاء شد.
دعواهای سیاسی پس از امضای برجام ادامه یافت و بخشی از شکست برجام به نوع نگاه برخی از جناحها باز میگردد که این طیفها با القای اینکه برجام بازی باخت- باخت برای ایران بود، به مقابله با توافق برجام برخاستند و از سوی دیگر، طیفهای رادیکال در آمریکا که هیچگاه راضی به برقراری آرامش بین دولت آمریکا و ایران نبودند با همراهی ترامپ، شکست برجام را رقم زدند و به نقطه فعلی رساندند.
برجام سیاسی رو به موت، آیا با بر گزاری انتخابات ریاستجمهوری آمریکا احیا میشود؟ در صورت پیروز شدن بایدن، آیا وی میتواند نفش پررنگی در احیای برجام داشته باشد؟
فشارهای اقتصادی و معیشتی که به مردم وارد میشود و افزایش قیمت دلار تا مرز سیهزار تومان، بیثباتی در بازار مسکن، سکه و طلا، مواد غذایی، از جمله مواردی هستند که نیازمند بررسی دقیق است و دقیقه و ساعتی را نیز جهت یافتن راهکار معضلات فوق نبایستی از دست داد.
فشارهای معیشتی موجود که سفره، آرامش و امنیت روانی مردم را نشانه گرفته؛ اثرات نامطلوب اقتصادی و اجتماعی بهدنبال دارد.
دور از واقعیت است که رهاشدن از مشکلات فراوان اقتصادی که بخش زیادی از جمعیت ۸۰میلیونی لمس میکند، به عملکرد دولت روحانی گره زده شود و توقع داشت که با تلاش دولت مرتفع شود. (هرچند کارکرد ضعیف دولت روحانی را بایستی پذیرفت).
نمیتوان از مسدود شدن منافذ اقتصادی دولت ایران، پس از خروج ترامپ از برجام و تحریمهای اقتصادی، با دنیای پیرامون و بینالملل چشمپوشی کرد (قابلتوجه طیفهای رادیکال، “دنیای پیرامون” صرفا چند کشور جنگزده خاورمیانه نیست).
تحریم فروش نفت ایران فشارهایی البته صرفا به مردم وارد کرده که دیگر وعده گشایش دولتمردان اندکی از یاس و عصبانیت مردم کم نخواهد کرد و راهکار موثرتری میطلبد.
آیا این راهکار در ادامه سیاستها و تفکرات فعلی نهفته است؟ آیا راهکار در تغییر نگرش به دنیای پیرامون و پیش گرفتن تعامل نهفته است؟ (قابلتوجه نیروهای رادیکال، تعامل به معنی پذیرش ذلت نیست؛ بلکه مدیریت واقعبینانه کشور است).
آیا راهکار در دولت سیزدهم و آینده ایران طراحی میشود؟ آیا برجام اقتصادی علیرغم مخالفتهای گروه و تفکرات خودخواه، منعقد میشود؟
منبع – راهبرد
www.ulkamiz.ir
