اخبار

اؤولاد آهنگر یا-دا اؤولادئ حونکار؟

بییک شاهئرئمئز مختومقلی‌نئنگ «حؤکملی» دیین عوشغوسئندا

پایگاه خبری اولکامیز – کؤنگۆل‌لر کؤشگۆنده حئیالئنگ حانئ،

اؤولادِ آهنگره  منگزأر حؤکۆملی.

“اؤولاد هونکاره”، کأبیر تکستلرده “اؤولاد آهنگره” گؤرنوشلی سطیرلری بار. کأبیر تفسیرچیلر هونکاردان ماقصات، عثمانلی سلطانلارئنگ لاقامئنئ اؤنگه سوریأرلر، بیرآز مفسرلر هونکار، ونگر(مجارستان) دییپ دوشوندیریش بریأرلر. یؤنه آصلئندا اول”اؤولاد آهنگر” دوغرئ.

مختومقلی نئنگ قوشغولارئندا شاهنامه دا آغزالان قادئمی ایرانئنگ پادشلاری، جمشید، کیومرث، رستم، زال یالئ شخصیت لر آغزالیار. بیلشیمیز یالی دمیرچی کابا (قابا-ga:ba ایری باتیر آدام) ضحاک پادشانئنگ ظولومئنا قارشی آیاغا غالیار. بو بارادا آشاقدا گینگرأک دوشوندیریش بریأریس. مختومقلی نئنگ “اؤولاد آهنگر” دییپ، شول اوروغدان غایدیان نسلی گؤز اؤنگونه توتوپ، اولارئ حؤکوملی، حاقئقئ حؤکومدار. حؤکوملی (دارای حکم و فرمان) ادیپ گؤرکزیأر.

فارس چشمه لرینه بو شخصیتی “کاوه” ادیپ گؤرکزیأرلر (کاوۀ آهنگر)- کاوه بیر تورکمنچه آد دئر. اول آصلئندا “قابا” (گویچلی، ایری،- گؤچمه معنی ده دایاو باتئر) معنی ده.

«اؤولاد- آهنگر» — «دِمیرچی اوسسانئنگ نِسلی». بو بیز اۆچین حاص دۆشنۆکلی. فردوسی‌نینگ «شاهناما» دسسانئ‌نئنگ باش قاحرئمانئ رۆستِم زال، قادئمئ “ساک” نسلیندِن (ساک آدئ، حأضیر تۆرکمنلرده ساقاوی/سخاوئ، سوقی یالئ تیره آدلارئندا ساقلانیار) “سأک”، تۆرکمن تایپالارئ‌نئنگ حؤکۆمدارئ. سأک‌لار، پارس دیللی دأل-ده، قادئمئ توران اۆلکه‌سی‌نینگ، یاغنئ تۆرکی حالقلار دیییپ حاساپلانیار. رۆستِم زال، ساک تایپاسئ‌نئنگ «گارن/قارن» شاخاسئندان. اوُل شاحانئنگ شِجِره‌باشئ ساک تایپاسئ‌نئنگ مِشحور دِمیرچی اوسساسئ بوُلوپ، اوُل حالقئ حوُرلایان ظالئم ضحاک پاتئشا غارشئ حالق غوُزغالانگئنا سِردارلئق ادیأر. اوُنگا «آهنگر کابا/کاوه» (دِمیرچی اوسسا — گارن) حِم دییلیپدیر. پارفییا/اشکانی شالارئ نئنگ قارن و سورن (Garen-suren) دیین ایکی اولی ماشغالادان عبارت بولاندئغئنئ تاریخ دان بیلیأریس. کاوه/قآبا/ قارن ساک‌لارئنگ گارن/قارن شاحاسئ‌نئنگ نِسیللریندِن دیییپ، داشارئ یورتلئ تاریخی چِشمه‌لر (دیاکونف تاریخ اشکانیان) تاصصئق ادیأرلر. اوُل نِسیلدِن بوُلان آداملارئنگ بوُیلارئ اوزئن، دایاو — تۆیس دِمیرچی اوسسا مخصوص صئپاتدا بوُلوپدئرلار. اوُلارئنگ ایچینده باتئرلارئ حم بوُلانسوُنگ، اوُلارا غآبا/ «دایاو» سؤزی بیلِن مانئداش، لاقام غوُیوپدئرلار.

پارفییا-تۆرکمن دؤولِتی‌نینگ حِم ایلکینجی پاتئشاسئ تاریخدا “أ+رساک” (أرساک/ ارشاک/ اشک/ اشکانی) (یاغنئ، ساک تایپاسئ‌نئنگ بِییک حؤکۆمدارئ) دیییپ آتلاندئرئلان.

ایرانئنگ مشحور سیاستچی هم تاریخچی عالئمی محمدحسن خان اعتماد السلطنه اؤزۆنینگ «دوُرراتیجِان فی تاریخِ بنی ال اشکان» آدلئ اؤرأن غئمماتلئ ایشینده گۆندوُغارئنگ قاحرئمانئ رۆستِم زالئنگ حِم-ده پارفییا/اشکانی شالارئ‌نئنگ ساک تایپاسئ‌نئنگ غارن/قارن (غابا/کاوه پارس چشمه لرینده) اوروغئندان، شوُل غادئمئ اوسسا آهنگرینگ نِسلی، غادئمئ اوُغوز-تۆرکمنلردیگینی دِلیل‌لر بیلِن ثبوت ادیأر.

ماغتئمغولئ حِم اوُل ساک تایپاسئ، اوسسا آهنگر بارادا بیلیپ، اوُلارا غووانان بوُلمالئ. شوُنونگ اۆچین حِم بو شئغرئنگ بارئپ ایلکینجی- ۱۹۲۶-نجئ یئلدأکئ نِشیرده:

اؤولأدِ آهنگره منگزأر حؤکۆملی.

دیییپ برلن نوسغاسئنئ، آصئل نوسغا، لوُگیکا-منطق غا حاص غوُلای دئر.

گنبدقابوس قاضی‌نئنگ چاپ ادن نوسغاسئندا هم اؤولاد آهنگر دییلیپ بریلیپدیر.

ماغتئمغولئ‌نئنگ تۆرکمن حالقئ‌نئنگ، غادئمئ سرکرده‌سی، پارفییا/اشکانی شالئغئنئ اساسلاندئران ساک-تۆرکمن شاه نِسلی‌نینگ شجره‌باشئ آهنگر غابا (دمیرچی اوسسا غابا، فارسچا ترجمه ادیلنده کاوۀ آهنگر)) بارادا حِم حابارلئ بوُلوپ، اوُنئ حِم شئغئر دیوانئندا گتیریپدیر دییمأگه اساس بار.

آرنه گلی

آهنگر دییلیپ بریلن قولیازمالار:

 

www.ulkamiz.ir


نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا