تجاهل العارف

پایگاه خبری اولکامیز- احمد ایگدری : شاید با اندکی اغماض بتوان گفت که تاریخچه ی نقد و نقادی عمری به طول تاریخ علوم انسانی دارد فرایند و جریانی که در برهه هایی از طول تاریخ علوم انسانی با توجه به کارکردهای مختلف و مثبت فی الذات خود به نوعی باعث غنا و ماندگاری ماهوی و محتوایی نظریه های مختلف این علم را فراهم آورد.

چرا که نهادینه شدن فرهنگ نقادی و نقدپذیری در سیستم اجتماعی یک جامعه ره آوردی به نام فایده انگاری در برابر هزینه زایی آن دارد .

اما با وجود این طرز نگرش، هستند افرادی که نقد را با عیب جویی ،زخم زبان زدن مشابه می دانند و نقد را جزیی از پکیچ تنبیه،تحقیر و سرزنش میدانند.

علی ایحال باید پذیرفت که نقد وانتقاد بیشتر در حوزه ی علوم انسانی کاربرد دارد تا علوم تجربی چرا که در علم اخیر پایه های آن بر اساس فرضیه های علمی فیزیک و شیمی و ریاضی استوار است که فقط میتوان صحت و سقم آن را اثبات یا ابطال کرد نتیجه آنکه به قول اصولیین میتوان گفت که نقد و انتقاد در حوزه ی علوم تجربی خروجی موضوعی از موضوع له خود دارند.

با تمسک جستن به فرهنگ نقادی و نقد پذیری در شکل ایده آل و آرمانی آن میتوان بسیاری از نواقص و پیش فرضهایی که مبتنی برمطالعات و استنتاجات و استدلاهای شخصی که در موضوعات گوناگونی به دست می آید را در بوته ی نقد و انتقاد سازنده و اصلاحانه قرار داد و به دور از ذبح و مثله کردن افکار دیگران به نوعی امنیت روانی و اجتماعی به جامعه ی پیرامون خود بخشید.

فراموش نکنیم کسانی که ردای نقد میپوشند و در صدد نقد افکار و عرایض علمی و حتی غیر علمی دیگران بر می آیند خود نیز توسط طیف دیگری از جامعه در معرض قضاوت و نقد قرار میگیرند چرا که منتقد با نقد خواسته یا نخواسته ، عمق و استراتژی علمی و شخصیتی خود را در باره ی موضوع متنازع فیه در معرض نقد و قضاوت طیف مورد اشاره قرار میدهد.

از آفات نقاد و نقادی میتوان به تعصب اشاره کرد که به قول مولانا تعصب انسان را خام و در مرحله ی جنینی و خون آشامی نگه میدارد و او را از رشد همراه با پاکیزه خواری دور می کند.
انحراف و بحث تیره و تار سازی موضوع بحث و اظهار دانشمندی خویش همراه با غیر متخصص و بیسواد نشان دادن طرف مورد نقد یکی دیگر از ظریف کاری های منتقد متعصب است.

با بیان گفتار فوق گریزی میزنم به مطالبی که در طی روزهای اخیر به مطالب و نقدی که از طرف مورخ و نویسنده ترکمن به مقاله ی ” صد سال تنهایی ” دکتر نظری در سایت اولکامیز درج گردید.

برای جلوگیری از اطاله ی کلام و خارج شدن بحث از حوصله خوانندگان در بخش دوم و پایانی به بحث ماهوی درباره ی نقد مورخ و استاد بزرگوار به مقاله ی صد سال تنهایی خواهم پرداخت.

www.ulkamiz.ir