پایگاه خبری اولکامیز – حاج آنه محمد مارامایی، فعال رسانه: جمعه ۷ مهرماه ۱۴۰۲ بنا به دعوت عمومی اعضای محترم انجمن جیحون بنده جهت شرکت در جلسه به طرف منطقه چای بویین گنبد که در کتابخانه استاد ولی محمد خوجه درساعت ۱۶ برگزار می شد رفتم .
زمانی که به آن مکان رسیدم. تعداد زیادی از همکاران بخصوص اعضای محترم و فرهیخته انجمن جیحون که زحمات زیادی را تحمل کرده بودند به جلسه آمده بودند.
ابتدا در نماز جماعتی که به امامت حالت قربان آخوند کسلخه در حال برگزاری بود شرکت کردم. بعد از خاتمه نماز، قرآئت قرآن و دعا ، افراد یکی یکی وارد سالن مخصوص مراسم شدند.
مجری مراسم آقای رحیم مرادی ابتدا با عرض سلام و خوش آمد گویی به حاضران از بنده تقاضا نمودند که جهت قرآئت قرآن پشت میکروفون بیایم و چند آیه ازقرآن کریم را قرآئت کنم. بنده هم چند آیه ازقرآن کریم با مفهوم شفاعت قرآن قرآئت نمودم .
بعد ار آن مجری از آنادردی کریمی با تشویق حاضران تقاضا نمودند که سخنرانی خودشان را با موضوع نظرات سیاحان جهان در رابطه با ترکمن ها سخنرانی آغاز نمایند.
استاد کریمی پس از عرض سلام و علیک با حاصران مطالب هفتاد صفحه ایی آماده شده خودشان را جهت طولانی نشدن جلسه در ۲۹ صفحه خلاصه نموده بود. حدودا در یکساعت آن هم خلاصه وار بیان داشتند که به بخش های مهمی از سخنان استاد اشاره می نمایم :
ترکمن ها در طول تاریخ چندین هزار ساله خود فرهنگ.هنر. اعمال .حرکات و…از خود به یادگار گذاشته اند که حدودا بیش از صد نفر سیاح که اکثرا خارجی بودند آنها را یادداشت کرده اند. بطور میانگین هشتاد درصد سیاحان مردمان ترکمن را مردمانی خاص. شجاع .مهماندوست .بی آزار. مطیع حاکمان .مؤمن معتقد به عهد وپیمان .امین و… دانسته اند.
گرچه بعضی ازآنها هم براساس عدم اطلاع کافی و موقعیت خاص که برای گروهی از ترکمن ها بوجود آمده مردمان ترکمن را همیشه. مهاجم .غارتگر.ظالم و… می دانند.
زنان در تاریخ ترکمن ها همیشه درتمام امورحتی جنگ با دشمنان پابه پای مردان می جنگیدند. و در اکثر تصمیمات صورت گرفته در امورات مختلف شرکت داشته نظرات خودشان را بیان داشته اند که این گویای فرهنگ دموکراسی. آزادی.عدم وجود فاصله طبقاتی و… می باشد .
مردمان ترکمن درکل ازجنگ .خون ریزی .قتل وغارت و… بیزار بودند و دوست داشتند که در صلح وصفا با همسایگان زندگی کنند اما حاکمان و دولت های ظالمی چون روسیه . انگلیس و حاکمان ایران بخصوص قاجارها که خود نیز ترکمن بودند (نمونه اش همین عباس میرزا که دربعضی ازکتاب ها به اشتباه ازاو انسان عادل تعریف شده درقتل وعام ترکمن ها دست کمی از هیتلرنداشته است ) با تحمیل دویست جنگ به ترکمن ها آنها را جهت دفاع ازاقوام خودشان مجبور به گرفتن تفنگ.شمشیر و… کرده اند که تلفات خسارت های زیادی به ترکمن ها داشته است.
ترکمن ها همیشه مطیع حاکمان خود بوده اند .مالیات ها پرداخت کرده اند .حاکمان خودشان را درجنگ با بیگانه یاری کرده اند.
ترکمن ها درکل علاوه برصلح طلب بودن .خداپرست بودند به آرامگاه بزرگان دین احترام قائل بودند و با افراد خاص چهارگانه که با چهارخلیفه مسلمانان رابطه نسبی داشتنداحترام خاص قایل بودند.
ترکمن ها درکشاورزی .دامداری .تجارت و… دردوران گذشته فعالیت داشتند اما یکی ازکارهای غیراخلاقی آن زمان یعنی برده داری و برده فروشی هم دربخشی ازفرهنگ مردم ترکمن ها منجمله در خیوه چندسالی رواج داشته است.
ترکمن ها از نطر نژاد.قیافه .شکل واندام به مردمان چین .مغول.تاتارها شبیه بوده اند یعنی اندام کشیده و آماده .صورتی پهن .چشمانی کوچک..لاغراندام و… که برای زندگی بخصوص دوران جنگ وخون ریزی مناسب بود.
ترکمن ها با انواع درآمدهایی که ازتجارت محصولات کشاورزی دامداری .هنر قالی وفرش و… داشتند اززندگی مناسبی برخوردار بودند.ترکمن ها بیشترازهمه کشورها ازجمله انگلیس ازکشورظالم و مکار روسیه نفرت داشتند.چون این کشورظالم وادم کش با نیرنک های خاص با حاکمان ایران زمین متحد می شدند.ودرهردوره ای با بهانه های مختلف اقوام ترکمن را قتل وعام می کردند.
عجیب اینکه دولتمندان قاجار که خود ترکمن بودند ذره ای ازحقوق ترکمن ها دفاع نمی کردند بلکه در سرکوب بیشتر ترکمن ها نقش داشتند.
ترکمن ها درهنگام جنگ بقول سیاحان آنقدرسریع با اسب های چالاک ومقاوم بصورت چریکی حمله میردندکه قابل محاسبه نبود.
یکی از ویژگیهای خاص ترکمن ها آن هم درهنگام اسارت و حتی اعدام این بود که هیچگاه شیون و گریه و زاری نمی کردند و مرد و مردانه تسلیم تقدیرشان می شدند. مثلا وقتی در تهران خیلی از ترکمن ها را در ملاعام اعدام می کردند هیچ تقاضای بخشش.پشیمانی و… نمی کردند که این ویژگی برای سیاحان و نویسندگان عجیب بود.
درکل مطالب آنادردی کریمی زیاد ، جالب و جذاب بود و خیلی مورد تشویق حاضران قرار گرفت.پس ازسخنرانی استاد کریمی پذیرایی مختصری بعمل آمد ونماز مغرب هم به جماعت برگزار گردید.
درادامه جلسه اساتید واقعا تحصیل کرده و حاذق که نشان ازفرهنگ غنی ترکمن هاست هریک مطالب .اشعار.انتقاد .پیشنهادو… خود را ارایه نمودند بنده بسیار خلاصه وار آنها رابیان می دارم .
دکتر ارازمحمد سارلی: این جلسات توسط خود عاشقان هنر ترکمن و با توجه به امکانات رسانه ای و ارتباطی امروزه به زبان های مختلف ترجمه وبه مردم جهان اطلاع رسانی شود .
محمد طواق خوشکام: آقای خوشکام یک روش جدیدی دراشعارمختومقلی فراغی ابداع کردند که بنظرمن جالب و قابل ستایش زیاد بود .آن هم ترجمه اشعارفراغی نه ساده وکلمه به کلمه بلکه بصورت گفتن شعری جدید هم سطح .هم مفهوم هم قافیه و… شعر فراغی که بسیارجالب بود و اگر استاد درکتابی این اشعار را بصورتی قرار دهددکه دریک صفحه اشعارفراغی ودرصفحه مقابل اشعارخودش را قرار دهد بسباربا استقبال زیادی روبرو خواهد شد .
عیسی ارازلی: من درگذشته فکر نمی کردم .فراغی اهل فلسفه آنچنانی باشد اما درتحقیقات مختصری که بخاطر یک نویسنده گنبدی بعمل آوردم واقعا فراغی را فیلسوف بسیاربزرگی دانستم.
قربان جان سحرخیز: استاد بزرگوار که خیلی بقول خودش درزندگی دردها کشیده با توجه به علاقه خودش در جوانی به یک دختر شاعراهل ترکمنستانی شعر(پاخته دا ) را خواندند. درادامه هم که بیشترقابل ستایش بود .متنی به زبان فارسی خواندند که کلیه دردها .آلام.مشکلات و… خودرا بخوبی درآن بیان نموده بودند.
حکیم بهرامی: استادبهرامی یک انتقادی داشتند که بنظرم هم بجا وخوب بود. اینکه این مراسم ها برگزارشود .شاعر ویا نویسنده ای شعر یا مطلبی ارایه نماید وحاضران کف زنندو… چندان کفایت نمیکند وخوب است که این جلسات ومراسم ها درابعاد کشوری و جهانی با ترجمه به زبان های مختلف در سایت ها .کانال ها و… گذاشته شود تا مردمان کشورهای دیگرهم با فرهنگ .اداب .ورسوم وهنر و… ترکمن ها آشنا شوند.
و سایر واقعا اساتید بزرگوار که باعرض پوزش بخاطر طولانی شدن گزارشم فقط اسامی آنها را نام می برم اشعار ، مطالب، پیشنهادات، انتقادات و… خود را به حاضران ارائه نمودند که می طلبد مسئولان این هنرمندان دیارمان را ارزش قائل شوند و زمینه های پیشرفت فرهنگ و ادبیات دیارمان را فراهم سازند شوند.
فرهاد قاضی، حاجی محمد قرنجیک، سعید تاتار، طه قلیچ زاده، محمد رضا بهلکه زاده ، خدر حاسمی، لطیف ایزدی ، عبدالملک حرمالی، سارا تاتار، خانم چپرلی ، کافیه قره مشک غراوی و… که در ذکر همه اسامی آن بزرگواران ذهنم یاری نمی کند.
عکسها – آنه محمد مارامایی – فرهاد قاضی
www.ulkamiz.ir
حاج اقا مارامایی سلام . این مطلب را که نوشتی خودت یک بار ان را خوانده ای ؟ حتما جوابت مثبت است حالا یک سوال دیگر شما اگر احتمالا ساعت ۳ هم از خانه حرکت کرده باشید بطرف چای بوئین حتما اویلا نماز را خوانده بودی ( اگر به نماز جمعه نرسیده باشید ) یا اینکه نماز جمعه را در چای یوئین به امامت حالت قربان اخوند ادا کرده اید ؟/ اگر هم یک موقع هم اویلا نماز با تاخیر بجا اوردید که دیگر شامل نماز جماعت نمی شود / شما و اقای قاضی که زحمت کشیدید و از این مجلس عکس گرفتید ، چرا عکس از این نماز جماعت ( احتمالا نماز جمعه در چای بوئین ) به امامت جماعت حاجی حالت قربان اخوند ( البته معلوم نیست اویلا نماز بوده که معمولا اول وقت ادا می شود یا خدای ناکرده ایکندی نماز که هنوز وقتش نرسیده ) که مصادف با تشکیل جلسه ۵۰ انجمن بوده ، نیاوردید ؟ ضمنا برگزاری اویلا نماز بعد از نماز جمعه حسب فتاوی بدعت است چه به اینکه … / حال بماند که با ایشان هم صحبت کردم که روایت دیگری دارد / بالاخره من و شما ریش را سفید کردیم و حول و حوش اق اش هستیم لذا بهتر است بیشتر مراقبت نماییم که دین و ایمان خود را العیاذبالله بخاطر دنیای بعضی ها بخصوص اعضای محترم فرهیخته انجمن جیحون در معرض خطر قرار ندهیم . والعاقبه للمتقین
سلام و ادب . اگر برای اقای انه دردی کریمی ممکن باشد اسامی رفرنس های مورداستفاده در سخنرانی پنجاهمین جلسه انجمن جیحون را مشخص کنند . با تشکر