آق قلا میزبانی شایسته برای مؤسسه ترکمن دیار بود + تصاویر

پایگاه خبری اولکامیز – عاشرمحمد رئوفی:

شامگاه یکشنبه ۱۴اردیبهشت ۱۴۰۴
پنجمین نشست موسسه فرهنگی مطبوعاتی «ترکمن دیار» در فضایی گرم و فرهنگی با حضور شاعران، نویسندگان، محققان، هنرمندان و اصحاب رسانه، در منزل مهندس سعیدمحمدمحمدآلق در شهر آق‌قلا برگزار شد.

آغاز این گردهمایی با دعای خیر ملا دده کبابی همراه بود؛

عاشر محمد رئوفی، مجری همیشه‌ در صحنه و آشنا با فرهنگ و ادبیات ترکمن، مراسم را با شور و حرارتی مثال‌زدنی مدیریت کرد. وی ضمن قرائت مقدمه‌ای درباره اهمیت نشست‌های فرهنگی، از میهمانان برای حضور در مراسم سالگرد شاعر زنده‌یاد ستار سوقی در روز سه‌شنبه ۱۶ اردیبهشت در روستای صحنه سفلی دعوت به عمل آورد و خبر نصب سنگ‌مزار آن شاعر فقید را نیز اعلام کرد.

در ادامه، میزبان مراسم، مهندس سعید محمدمحمدآلق، با بیانی صمیمانه به میهمانان خیر مقدم گفت.

لطیف ایزدی، مدیر موسسه ترکمن دیار، گزارشی کوتاه درباره فعالیت‌های فرهنگی این موسسه ارائه کرد.

در بخش هنری مراسم، رحمانقلی توماج با اجرای دوتار، یکی از نغمه‌های اصیل ترکمنی را نواخت که فضای مراسم را با موسیقی سنتی عجین کرد.

سپس نوبت به سخنرانی استاد گلدی نظری رسید؛ محقق و مختومقلی‌پژوه برجسته‌ای که با بررسی دو قرن تلاش علمی درباره مختومقلی فراغی، نگاهی دقیق به نسخه‌های خطی، دیوان‌ها و آثار بازمانده از این شاعر بزرگ انداخت.

وی گفت: برای شناخت هر انسان، شناخت آثارش راهگشاست.

او به روایت تاریخی «محمد ولی کمینه» اشاره کرد و گفت: کمینه خود را کم می‌دانست و از مختومقلی خواست بگوید در چه موضوعی شعر بسراییم. مختومقلی میدان کلام را درو کرده و ما تنها خوشه‌چین آن هستیم. همین مضمون بعدها الهام‌بخش سرودن نظیره‌هایی بر اشعار مختومقلی شد،

استاد نظری در ادامه، به تلاش‌های محققان اروپایی و آسیایی اشاره کرد: هودزکو، شرق‌شناس اهل فرانسه، که اشعار مختومقلی همچون «گوزه میخماندیر»، «کچ دیر یارانلار» و «سیل قالماز» را در مطبوعات اروپا منتشر کرد و اظهار داشت: «در میان نویسندگان آسیا، چون مختومقلی ندیدم؛ او در بیان طبیعت شاهکار کرده و اشعار فلسفی و صوفیانه‌اش نشان‌دهنده عمق اندیشه است.

وی افزود: بارتولد، ترک‌شناس مشهور آلمانی‌الاصل روس، گفت: «در دنیای ترک، تنها ترکمن‌ها شاعری دارند به نام مختومقلی که از احترامی ویژه برخوردار است. برزین، استاد زبان ترکی در دانشگاه پترزبورگ، نخستین کتاب خود درباره شاعران ترک را در سال ۱۸۶۲ میلادی چاپ کرد و مختومقلی را معرفی نمود. وامبری، جهانگرد و مستشرق مجار، در کتاب درویش دروغین، مختومقلی را شاعر ملی ترکمن‌ها دانست و تأکید کرد: «زبان شعر مختومقلی، همان زبان معیار ترکمن است.

سخنران ویژه ترکمن دیار اظهار داشت: سامویلویچ نیز از عالم ترکمنی به نام ملا خوجالی خواست تا اشعار مختومقلی را گردآوری کند. او اشاره کرد که پدر مختومقلی، دولت‌محمد آزادی، عالمی والا بوده که کتاب‌هایی چون مناجات، وعظ‌نامه و بهشت‌نامه را نوشته و اشعارش بیشتر رنگ و بوی حکمرانی عادلانه دارد. از اوست که جمله ماندگار «شرع اصل است و حاکم فرع» به یادگار مانده است.

گلدی نظری همچنین به مختومقلی‌پژوهان ترکمن مانند ماتی کوسایف، قاری‌یوف، بردی کربابایف اشاره کرد و گفت: «نخستین دیوان مختومقلی توسط بردی کربایف منتشر شد.

وی در ادامه گفت: قلیچ‌قلی‌اوف، کارمند کنسولگری روسیه در گرگان، اولین رمان درباره مختومقلی به نام یاووز گونلر را نگاشت که مبنای ساخت فیلم مختومقلی نیز قرار گرفت. وی آثار بازمانده از نوادگان مختومقلی در گرکز جرگلان را به کتابخانه ملی ترکمنستان منتقل کرد. از دیگر چهره‌های پژوهشی، آنه قربان آشیر بود که ۳۵۰ نسخه از دست‌نوشته‌های مختومقلی را بررسی کرده است. همچنین مسکین قلیچ به ۱۲ شعر مختومقلی نظیره با همان وزن، قافیه و مضمون سرود . و شعر «مالینه دگمز» از مختومقلی را در کنار نظایر سروده شده توسط ، ذلیلی و سیدی خوجه نیز تحلیل و بازآفرینی کرده‌اند.

در بخش پایانی، شعرخوانی توسط شاعران حاضر انجام شد؛ از جمله:

رحمان قلی توماچ، محمد شیرمحمدلی ، عیدی اونق، نورالدین سن سبلی، ، خانم منصوره قره‌داشلی ، مهندس محمدمحمدآلق .
شاعران امان‌دردی مقدر، شاپور اراز نیازی در هنگام دعوت به شعر خوانی حضور نداشتند.

حضور اصحاب رسانه چون عبدالرضا نظری، اکبر پیرا، رامین جاهد، محسن پقه، محمود باشقره، مهدی تاقانی و هنرمندان و نویسندگانی همچون حاجی‌دردی کوثری، جلیل سقر، حکیم پقه بر غنای نشست افزود.

در ادامه مراسم، عثمان فرهنگ که به همراه یارانش مجوز موسسه فرهنگی «خوشه مختومقلی» را اخذ کرده، بر لزوم اتحاد فرهنگی و همکاری در برگزاری نشست‌ها تأکید کرد و گفت:این مجوز گرچه به نام من است، اما به نام همه فعالان فرهنگی باشد.

لازم به ذکر است مهندس محمدآلق و فرزندان جوانش رسم میهمان نوازی را به شایستگی انجام دادند. ملاعمر حبیبلی، از خویشاوندان سببی مهندس محمد آلق و از دوست‌داران خستگی‌ناپذیر فرهنگ ترکمن، با تمام توان در خدمت‌رسانی و پذیرایی از مهمانان کوشید. وی با فروتنی اعلام کرد خانه‌اش همیشه برای برگزاری مراسمات فرهنگی ترکمن آماده میزبانی است.

در پایان، مجری توانمند برنامه عاشر محمد رئوفی که همواره حضوری پویا در این‌گونه رویدادها دارد، مورد تحسین و تشویق حاضران قرار گرفت.

www.ulkamiz.ir