پروژه یلمه خندان، نگرانی ها و راهکارهای اصولی برای تامین مسکن افراد فاقد خانه

پایگاه خبری اولکامیز – مقدمه: پروژه ۷۵۰ هکتاری یلمه خندان ابهامات و دل نگرانی های زیادی بوجود آورده است. در این ایده مسکن سازی ۲ سناریو پیش بینی شده است.

در یک حالت ۹۰۰۰ واحد با ۳۳ هزار نفر جمعیت و در یک حالت ۱۸۰۰۰ واحد با ۶۶ هزار نفر جمعیت،این در حالی است که کل  جمعیت شهر آق قلا در سال ۱۳۹۵ حدود ۳۵ هزار نفر بوده ( با فرض رشد جمعیتی هم اکنون میتوان  آن را چهل هزار درنفر گرفت).

مطابق سناریو اول معادل ۸۲ درصد جمعیت فعلی شهر آق قلا ظرفیت مسکونی و ساختمانی ایجاد میشود .

با فرض هر واحد یک میلیارد تومان هزینه در مدل شهرک سازی ، بودجه ای معادل ۱۸۰۰۰ میلیارد تومان برای این پروژه لازم است.

در گزینه دوم معادل ۱۶۵ درصد جمعیت شهر آق قلا ظرفیت مسکونی ایجاد میگردد. یعنی جمعیت شهر آق قلا با قدمت چند صد ساله ۴۰ هزار نفر و این شهرک ۶۶ هزار نفر بشود.

با فرض هر واحد یک میلیارد تومان هزینه ، بودجه ای معادل ۳۶۰۰۰ میلیارد تومان برای این پروژه لازم است.

با توجه به شرایط اقتصادی کشور، تامین چنین بودجه هایی‌ خیلی سخت بنظر می‌رسد.در عین حال احداث چنین پروژه‌ای با توجه به بروکراسی اداری حتما زمانبر  بالای ۱۵ سال خواهد بود. نظیر پروژه پتروشیمی گلستان.

در عین حال این مدل با استقرار طبیعی جمعیت، همگونی فرهنگی جامعه در تضاد است .لذا بنظر می‌رسد ایده مزبور مطالعه نشده و خیال‌پردازانه است.

ب: حق اراده و تصمیم گیری حکمران و تاکید قانون اساسی برای تامین مسکن

مطابق قانون اساسی کشور، حکومت برای پیشبرد اهداف کلان خود پروژه‌ها و برنامه هایی طراحی و اجرایی میکند. در عین حال یکی از وظایف  اساسی دولت در قانون اساسی تامین مسکن برای آحاد مردم است.

در شرایط کنونی طرح  نهضت ملی مسکن به عنوان یک سیاست  کلان ملی پیگیری میشود و در این راستا پروژه‌هایی تعریف و اجرا میشود.چنین پروژه هایی عموما دارای حمایت تسهیلاتی و اعتباری ارزان قیمت برای اقشار ضعیف جامعه است.

سوال این است که از این برنامه ملی مسکن چگونه میتوان برای محرومان و نیازمندان شهر و روستاهای آق قلا استفاده کرد؟

ج: برآورد نیاز به مسکن در بین سکنه شهر و روستاهای آق قلا.

شهر آق قلا حدود ۴۰ هزار نفر جمعیت دارد. اگر ۲۰  درصد جمعیت فاقد مسکن باشند، حدود ۸ هزار نفر(با بعد خانوار ۳.۷ نفر)معادل ۲۲۰۰ خانوار نیازمند مسکن وجود دارد.

روستاهای آق قلا حدود۱۰۰هزار نفر جمعیت دارد. با فرض نیاز ۱۵ درصد جامعه حدود ۱۵۰۰۰ نفر معادل حدوداً ۴۰۰۰ مسکن جدید مورد نیاز است. جمعا در یک برآورد حدود ۶۲۰۰ واحد مسکونی در شهرستان آق قلا مورد نیاز است.

د: راهکار تامین زمین برای واحد‌های مسکونی مورد نیاز

ایجاد شهر اقماری در کنار شهر  آق قلا در پروژه یلمه خندان از نظر فنی ، عملیاتی و‌جمعیتی  قابلیت اجرایی ندارد.همچنین از نظر اجتماعی و فرهنگی مقبولیت نداشته و باعث نگرانی و تشویش افکار عمومی شده است. لذا با پروژه های متناسب باید جایگزین شود.

برای تحقق اراده و سیاست حکمران برای تامین مسکن اقشار ضعیف راهکارهایی وجود دارد.

ویژگی متقاضیان مسکن پراکندگی آنها در سطح شهرستان است لذا طراحی پروژه بر اساس پراکندگی جمعیت  و استقرار طبیعی آنهاصورت گیرد.

نمونه موفق  طراحی بر  اساس پراکندگی جمعیت  و استقرار طبیعی، صنعت مبل عطاآباد است. در این مدل نیروهای کار فنی و تولیدی در کنار خانواده و محل زیست خود به تولید مبل مشغول هستند و این امر به آرامش ذهنی صنعتگر، امنیت خانواده و کاهش قیمت تمام شده کالا و بالتبع به موفقیت صنعت مبل کمک میکند.بنابر این از این مدل میتوان در طراحی و‌مکان یابی پروژه‌های مسکن استفاده کرد.

برای تامین زمین مورد نیاز پروژه‌های تامین مسکن راهکارهای زیر پیشنهاد میشود:

۱-نهادهای دولتی نظیر  وزارت راه و شهرسازی و بنیاد علوی ،…در آق قلا  دارای زمین شهری می باشند که بارها مزایده هایی در آق قلا برگزار کرده اند. .لذا تعریف پروژه های مسکن ملی در اراضی فوق قابل انجام است.

الف:پیشنهاد میشود در اراضی وزارت مسکن و بنیاد مستضعفان ۲ پروژه ۴۰۰ واحده  در شهر آق قلا در فاز اول طراحی و طی ۴ سال عملیاتی و تحویل شود.

ب:فاز دوم آن با ظرفیت بیشتر  ۲ سال دیگر آغاز گردد. که کل افراد باقیمانده را پوشش دهد.(۱۴۰۰واحد).

ج: این واحدها برای محرومان و واجدین شرایط بومی شهر آق قلا ثبت نامی در نهضت ملی مسکن درنظر گرفته شود.

۲-برای تامین مسکن روستاییان  شهرستان آق قلا  با توجه به پراکندگی روستا و زیست طبیعی آنها الحاق به بافت روستایی صورت گیرد.

میزان درخواست الحاق به بافت برای روستاهای شهرستان با قابلیت احداث مسکن برای ۱۵ درصد جمعیت هر روستا میتواند باشد که جمعیت مورد نیاز روستایی را پوشش دهد. مثلا در یک روستای ۱۰۰۰ نفره برای ۱۵۰ نفر(احداث ۴۰ واحد مسکونی )الحاق به بافت صورت گیرد.

ه: جمع بندی

پروژه ۷۵۰ هکتاری یلمه خندان با نگرانی عمومی و ابهام در قابلیت اجرا مواجه هست لذا باید با با پروژه های متناسب جایگزین شود. که هم‌ اراده حکمران برای تامین مسکن برای اقشار ضعیف محقق شود و هم شهروندان در محیط زیست طبیعی خود در شرایطی عادی بتوانند صاحب خانه شوند.

به نظر می‌رسد تعریف پروژه‌های مسکن (۲ پروژه ۴۰۰ واحدی در شهر آق قلا) در فاز اول، تعریف فاز دوم دو سال بعد  و الحاق به بافت برای احداث ۴۰۰۰ مسکن روستایی ( معادل ۱۵ درصد  جمعیت روستایی آق قلا) میتواند اراده حکمران و میل شهروندان را همسو کند و یک بازی  برد برد را برای حکمران و نیز  اقشار ضعیف جامعه شکل دهد.

 نام محفوظ / ۱۴ آذر ۱۴۰۲

www.ulkamiz.ir