گفتگو با کامبیز قجقی نژاد – بخش دوم
پایگاه خبری اولکامیز- بخش دوم گفتگو با کامبیز قجقی نژاد کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی را در باب افکار و اشعار مولانا را در ذیل می خوانید:
🔺سال ها انس و الفت با اشعار مولانا جلال الدین بلخی به شما چه داد؟ چه برکات و دستاوردی در شخصیت فردی و اجتماعی و زندگی شما به ارمغان آورد؟
مثنوی معنوی مولانا، انسان را از تقلید بیرون می آورد و او را به وادی تحقیق و تفحص می برد. وقتی به صورت تکرار معنادار آثار مولانا را در کنار قرآن کریم و احادیث رسول الله (ص) می خوانم، لحظه به لحظه نگرشم به جهان هستی تغییر پیدا می کند و همانند مولانا عشق و محبت را اساس زندگی قرار می دهم. مولانا در مثنوی شریف همواره روی خط مشترک ادیان حرکت کرده است و از نگاه او اختلاف مذاهب صوری و عرضی است نه حقیقی و جوهری.
مولانا اعتقاد دارد که تعصبات مذهبی و خشک باعث جنگ و جدال می شود و برخی ها از دین استفاده ی ابزاری کرده و دکان باز می کنند و در این باره می گوید:
گر مکان را ره بدی در لامکان
همچو شیخان بودمی من بر دکان
جنگ خلقان همچو جنگ کودکان
جمله بی معنی و بی مغز و مهان
🔺در این دنیای سرشار از غوغا و فریب و پر قال و قیل چه نیازی به مطالعه اشعار مولانا هست؟
خصوصا در دنیای مجازی و فناوری، جامعه ی جهانی به اشعار مولانا احتیاج دارد زیرا مولانا دوستدار انسانهای پویا، رازدان، اهل فکر و مطالعه و اندیشه و نقاد عینی و بی طرف است. مولانا چگونگی نواندیش بودن را به اقشار مختلف جامعه یاد می دهد.
عارفان که جام حق نوشیده اند
رازها دانسته و پوشیده اند
🔺استاد قجقی نژاد بفرمایید که مولانا ما را از چه صفات و خصائصی باز می دارد؟
۱: رها کردن تقلید و آمدن به سوی علم و تحقیق عینی و پژوهش.
گرچه عقلت سوی بالا می پرد
مرغ تقلیدت به پستی می چرد
۲: از رنج و سختی فرار نکنید زیرا از نگاه مولانا فراز و نشیب زندگی باعث تبلور ذهنی و جسمی انسان ها می شود و محصول آن عشق و خلاقیت می شود. «رنج این تن روح را پایندگیست».
رنج گوید که گنج آوردم
رنج را باید امتحان کردن
۳: کسی را در زندگی مجبور نکنید و واژه ی جبر را در مثنوی شریف به تفصیل شرح می دهد. زندگی از نگاه مولانا آشتی اضداد است و می گوید: «زندگانی آشتی ضدهاست».
۴: با مقایسه ی نابجا و مع الفارق باعث گمراهی خود و دیگران نشوید.
کار پاکان را قیاس از خود مگیر
گرچه ماند در نبشتن شیر و شیر
۵: از غرور و منیت خواهی رها پیدا کنید اکثر انسان ها دنبال ستایش و تایید و تعریف از خود هستند و کارشان را به رخ مردم می کشند و عاقبت از این نردبان غرور می افتند آتش غرورت را به وسیله ی آب رحمت خداوندی خاموش کنید.
نردبان خلق این ما و منست
عاقبت زین نردبان افتادنیست
۶: با نقش صورت های این جهانی همگام و دلبسته نشوید زیرا نقش ها از نگاه مولانا آب و گل هستند نقش ها چه خودشان باخبر یا بی خبر باشند تسلیم دست نقاش (خداوند متعال) هستند و نباید تسخیر نقش و صورت شد و در این باره می گوید:
ما همه شیران ولی شیر علم
حمله مان از باد باشد لاجرم
🔺مولانا ما را به چه صفات و ویژگی های نیکو و پسندیده دعوت می کند؟
۱: انسان در رسیدن به شهود حقیقت و معرفت خداشناسی نیکو تلاش کند و راه انبیا علیهم السلام را در پیش بگیرند و می گوید:
پس حقایق را که اصل اصل هاست
دانک آنجا فرقها و فصل هاست
۲: مولانا سخن گفتن را دوست ندارد و انسان ها به جای حرافی و لفاظی؛ عملگرا باشند و می گوید:
کردار بیار و گرد گفتار مگرد
چون کرده شود کار بگویند که کرد
مرد کم گوینده را فکرست زفت
قشر گفتن چون فزون شد مغز رفت
۳: اخلاق مولانا بسیار مهربان، ساده و با محبت بوده است و می گوید: انسان ها با یکدیگر با محبت رفتار کنند.
از محبت مرده زنده می کنند
از محبت شاه بنده می کنند
به همین سبب در هنگام مرگ مولانا در نماز جنازه اش علاوه بر مسلمانان، قوم یهود و مسیح هم حاضر می شوند
۴: مولانا دوست ندارد مسلمانان در اصول عقاید اسلام (توحید، نبوت و معاد) تقلید کورکورانه کند زیرا تقلید باعث رسوایی هر مقلد می شود و می گوید:
گرچه تقلیدست استون جهان
هست رسوا هر مقلد را ز امتحان
۵: مولانا تعریض به مفسرین قرآن و مثنوی معنوی می گوید: همانند شعرا گرفتار تشبیه و تأویل نشوید و با به کارگیری درست بار معنایی واژه ها قرآن و مثنوی را صحیح شرح دهید و می گوید:
چون بنده ست بر یزدان مگو
ظن مبر صورت به تشبیهش مجو
مثنوی را چابک و دلخواه کن
ماجرا را موجز و کوتاه کن
معنی اندر شعر جز خبط نیست
چون فلاسنگست اندر ضبط نیست
معنی قرآن ز قرآن پرس و بس
وز کسی کآتش زده ست اندر هوس
۶: قناعت از نگاه مولانا ترک دنیا و رهبانیت و ثروت نیست بلکه با به کارگیری صحیح آن در راه دین خداوند متعال و خانواده و جامعه باعث پویایی خود و دیگران شد؛ می گوید:
چیست دنیا از خدا غافل بدن
نه قماش و نقده و میزان و زن
و ما توفیقی الا بالله
www.ulkamiz.ir
