پایگاه خبری اولکامیز – قبل از شروع کرونا به تبریز رفته بودیم و حالا با فروکش کردن آن به همراه دوستان اهل فرهنگ و ادبیات فرهاد قاضی و نورنیاز آق ظهر جمعه ۲۴ تیر ۱۴۰۱ از گنبد به مقصد اصفهان رهسپار شدیم. در طول راه در شهر تاریخی بسطام ساعتی توقف نمودیم و آرامگاه سلطان العارفین بایزید بسطامی را زیارت کردیم. زیارتگاه نسبت به قبل تغییر کرده بود. برخی از ترکمنها و تعداد کمی از بلوچ ها هم به چشم می آمدند. حدود ۱۵ سال قبل با فرهاد قاضی به این مکان آمده بودم و شرح سفرمان را با عنون « به صحرا رفتم عشق باریده بود » نوشته بودم که در نشریه صحرا منتشر شده است.
از شاهرود گذشتیم. در ادامه مسیر تابلوی سرخه را دیدیم همان شهری که زادگاه رئیس جمهور سابق حسن روحانی است. اوایل شب به گرمسار رسیدیم شهری که احمد ی نژاد متولد آنجاست. در پارک شهر آنجا اقامت کردیم.
با یک شهروند گرمساری هم صحبت شدیم او گفت: احمدی نژاد می خواست شهر را به استان تهران ملحق کند ولی نتوانست.
گرمسار پارک شهر حمع و جوری داشت شهرداری بر درختان بی دفاع با میخ پلاک نصب کرده بود که قابل تامل بود.
شنبه ۲۵ تیر ۱۴۰۱
صبح از گرمسار به سمت اصفهان حرکت کردیم و قبل از ظهر به مقصد رسیدیم . شهری که نصف جهانش گویند گرچه تبریزی ها این را نمی پذیرند و تعصب خاصی به شهر و دیارشان دارند.
درمرکز آموزشی رفاهی فرهنگیان شماره سه و یا به قولی خانه معلم شماره ۳ اصفهان اتراق نمودیم.
اصفهان شهری زیبا و تاریخی که در طول تاریخ همواره مورد توجه شاهان و امیران و سرداران و شاعران و هنرمندان بوده است. در دوره صفوی به عنوان پایتخت انتخاب شد و بناهای زیادی در آنجا احداث گردید. عصر با اسنپ یا همان تاکسی های اینترنتی به میدان نقش جهان رفتیم. یکی از زیباترین و بزرگترین میادین ایران که در عصر صفوی ساخته شده است. این میدان به شکل مستطیل است. حجره های متعددی گرداگرد آن قرار دارد که اقلام و اجناس مختلف از جمله هنرهای دستی و ظریف به فروش می رسد. میدان شلوغ است و مسافرین کثیری آمده اند اعراب هم به چشم می آیند.
میدان نقش جهان به تنهایی چهاربنای تاریخی مسجد شیخ لطف‌الله، مسجد امام، سر در بازار قیصریه و کاخ عالی قاپو را در خود جای داده است. این میدان بیش از ۵۰۰ متر طول دارد و ۱۵۰ متر عرض دارد. در میدان نقش جهان در گذشته مسابقات و بازی‌هایی مانند چوگان برگزار می شد.
عمارت عالی قاپو
کاخ عالی قاپو در میدان نقش جهان و روبه‌روی مسجد شیخ لطف‌الله قرار دارد. این کاخ را میتوان شاهکاری از معماری صفوی نامید. عمارتی باشکوه که محل استقرار دربار بوده است. عالی قاپو ۶ طبقه دارد ، هر یک از طبقات تزیینات خاص خود را دارد. عالی قاپو به زبان ترکی است و به معنای « در بلند و عالی » است.
مسجد شیخ لطف الله
مسجد شیخ لطف الله یکی دیگر از یادگار‌های صفویان است. ساخت این مسجد که به‌منظور بزرگداشت مقام شیخ لطف‌الله عاملی بنا شده است. مسجد در ضلع شرقی میدان نقش جهان و رو به روی عمارت عالی قاپو و مجاورت مسجد امام قرار دارد. گنبد مسجد شیخ لطف‌الله کاشی‌کاری شده و روی چندین طاق کنگره‌دار مرتفع ساخته شده است. این طاق‌ها به‌قدری بلند هستند که از میدان نقش جهان نیز دیده می‌شوند.
دکتر اسلامی ندوشن در باره این بنای اسلامی می نویسد : « گویی ساختمان مسجد شیخ لطف الله شیشه ای است که روح فرهنگ و تمدن ایران را در آن بنا نهاده اند تا جاودان بماند. نگهداری از مسجد شیخ لطف الله پاسداری از فرهنگ و تمدن ایران است زیرا این مسجد تبلور روح هنرمندانه ی ایرانی است »
مسجد امام
مسجد امام یا مسجد شاه در دوره صفوی و در قسمت جنوبی میدان امام ساخته شد. مسجد امام را میتوان شاهکاری از معماری، کاشی‌کاری و نجاری نامید. چند کتیبه در سردر اصلی آن به چشم می‌خورد. در دو زاویه صحن مسجد نیز دو مدرسه سلیمانی و ناصری جلب توجه می‌کند. هر دو مدرسه متعلق به دوره صفوی است و چون در دوره ناصرالدین شاه قاجار، یکی از آن‌ها مرمت و بازسازی شد، آن را مدرسه ناصری نامیدند.
سردر قیصریه
سردر بازار قیصریه در قسمت شمالی میدان نقش جهان و روبه‌روی مسجد امام قرار گرفته است. این مکان هم یکی دیگر از جاهای دیدنی اصفهان است که به عهد صفوی تعلق دارد. قبلا سردر قیصریه سه طبقه داشت؛ اما امروزه طبقه سوم که نقاره‌خانه بود و در آن اوقات روز اعلام میشد، تخریب شده است. سردر قیصریه شما را به سمت بازار بزرگ اصفهان هدایت می‌کند.
یک شنبه ۲۶ تیر ۱۴۰۱
باغ خزندگان
باغ خزندگان مکان مسقف و نسبتا کوچکی است که در آن انواع خزندگان و برخی دو زیست ها نظیر مار و تمساح و لاک پشت دیده میشد که برای بینندگان به ویژه کودکان و نوجوانان جذابیت خاصی دارد.
آکواریوم
آکواریوم اصفهان زیباترین مکانی بود که در این سفر دیده ایم. تونل آکواریوم ناژوان اصفهان به‌عنوان اولین و بزرگترین تونل آکواریوم کشور به‌صورت مشارکتی با سرمایه‌گذار خارجی احداث شده است. این تونل ناژوان شامل ۳۳ آکواریوم است. گونه‌های مختلف آبزیان، ماهیان آب‌های شور و شیرین، ستاره‌های دریایی از پنج اقیانوس دنیا در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته این مجموعه شامل ۳۳ آکواریوم پنج تا ۱۰ متری است. این جا بازار عکاسان هم رونق دارد
باغ پرندگان
باغ پرندگان اصفهان، یکی از دیدنی‌ترین باغ‌های پرندگان ایران است که در مساحتی بالغ بر ۵۵ هزار متر مربع، از حدود چهار هزار قطعه در ۱۳۰ گونه پرنده نگهداری می‌کند. این باغ در چهار کیلومتری غرب پل وحید اصفهان قرار دارد و در سال ۱۳۷۵ به همت شهرداری این شهر احداث شد.
چهار باغ عباسی
در شهر اصفهان چهارباغ‌های بسیاری وجود داشته که از زیباترین آن‌ها همین چهار باغ عباسی که سراسر آن‌را درختان سبز و زیبا در برگرفته‌اند. چهارباغ عباسی از سی و سه پل و شروع می‌شود به سمت شمال شهر می‌رود. در دوره‌های بعد چهار باغ دیگری ایجاد شد که آن‌را چهارباغ پایین می‌نامند. این مسیر به سمت جنوب شهر اصفهان می‌رود و سی و سه پل نقطه اتصال این دو مسیر زیبا است. در گوشه گوشه بافت قدیمی اصفهان میتوان آثاری ارزشمند از تاریخ این شهر را یافت. خیابان چهارباغ عباسی که مانند شاهرگی از میان تعدادی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اصفهان عبور می‌کند، یکی از آثار پراهمیت اصفهان است که شاید در کمترجایی نمونه آن را میتوان دید. …
سی و سه پل
سی و سه پل اصفهان یکی از زیباترین اماکن دیدنی این شهر تاریخی است. این پل را پل الله‌وردی خان هم می‌نامند، ۳۳ دهانه دارد و در دوره حکومت شاه عباس صفوی روی رودخانه زاینده‌رود ساخته شد. قدمت این پل به سال ۱۰۰۸ هجری قمری بازمی‌گردد و بعد از گذشت سه سال از این تاریخ، الله‌وردی خان مامور به پایان رساندن ساخت پل شد
در دوره صفوی سی‌وسه پل محل برگزاری جشن ها بود. سی‌وسه پل را میتوان یکی از بهترین پل‌های جهان و شاهکار معماری ایرانی و صفوی نامید. امکان ندارد کسی به اصفهان بیاید و از سی‌وسه پل در قلب اصفهان دیدن نکند. سی‌وسه پل ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض دارد.
دوشنبه ۲۷ تیر ۱۴۰۱
پل خواجو را از نزدیک دیدیم این پل با ۲۴ دهانه در شرق سی‌وسه پل روی رودخانه زاینده‌رود بنا شده است. گفته می‌شود این پل در سال ۱۰۶۰ هجری قمری، در زمان حکومت شاه عباس دوم ساخته شده است. در میانه این پل، ساختمان مخصوصی برای اقامت موقت شاه صفوی و خانواده او ساخته شده بود که به «بیگلربیکی» شهرت دارد. طول پل خواجو ۱۳۳ متر و عرض آن ۱۲ متر است و معماری و کاشی‌کاری‌های بسیار زیبا و شگفت‌انگیزی دارد.
کلیسای وانک
کلیسای وانک در محله جلفای اصفهان قرار دارد و یکی از کلیساهای تاریخی ارامنه این شهر است. این کلیسا در دوره حکومت شاه عباس دوم بنا شده است. برج ناقوس کلیسا سه طبقه است و در طبقه دوم ساعتی سنگین قرار داده‌اند. گنبد این کلیسا مانند گنبد مساجد ایرانی در عصر ساخته شده است. روی دیوارها، طاق‌نماها، طوق گنبد و داخل گنبد نیز نقاشی‌هایی با رنگ روغن ترسیم شده و طلاکاری‌ها و تذهیبی که در تزئین این کلیسا به کار رفته، در میان دیگر کلیساهای ارامنه منحصربه‌فرد است.
پارک کوهستانی صفه
پارک کوهستانی صفه از مناطق گردشگری و جاهای دیدنی اصفهان است. کوه صفه مرتفع است و جزو کوه زاگرس محسوب می‌شود و درجنوب اصفهان قرار دارد.
این منطقه بکر و زیبا با انواع امکانات درجه یک روزی شاد و مهیج برایتان خواهد ساخت. قله کوه صفه را بام اصفهان می‌دانند.از قله این کوه، منظره‌ای چشم‌نواز از اصفهان زیبا و اطرافش پیش رویتان خواهد بود. در این منطقه پارک وحشی هم با انواع حیوانات زیبا و دیدنی وجود دارد. کوه صفه شهربازی هیجان‌انگیزی دارد که برای کودکان و حتی بزرگسالان هیجان انگیز است.
سه شنبه ۲۸ تیر ۱۴۰۱
منار جنبان
منارجنبان هم از دیگر آثار تاریخی است که گردشگران را به اصفهان جذب می‌کند. در این بنا عارفی به نام «عمو عبدالله کارلادانی» دفن شده و بر سنگ قبر او تاریخ ۷۱۶ هجری ثبت شده است. بنای منارجنبان به‌شکل یک بقعه و دو مناره است؛ ارتفاع هر یک از این مناره‌ها ۷٫۵ متر بوده و آنچه این‌ها را از سایر مناره‌ها متمایز کرده، تکان خوردن آن است. با تکان خوردن یکی از مناره‌ها، هم مناره‌ی دیگر و هم کل ساختمان تکان می‌خورد. دلیل این پدیده مدت‌ها ناشناخته بود؛ اما یکی از دلایل آن را میتوان پدیده‌ای فیزیکی به نام «تشدید» یا «اثر دوپلر» نامید؛ چون این دو مناره شبیه هم و بسیار سبک هستند، تکان خوردن یکی روی دیگری اثر می‌گذارد
آرامگاه صائب تبریزی
آرامگاه صائب تبریزی که ملک الشعرایی زمان شاه عباس صفوی بوده، در خیابانی به نام صائب و در باغ تکیه واقع شده است. در گوشه و کنار این بنای تاریخی اصفهان، میتوان اشعار این شاعر برجسته را دید.
از صائب نامی جاودان در شعر و فرهنگ ایران به جا ماند. او بزرگترین غزل‌سرای قرن ۱۱ هجری در دوران حکومت صفویان بود.
این شاعر سبک هندی را به اوج رساند. تک بیت های صائب مشهور است. از او غزلیات نابی بیادگار مانده است.
بناهایی که ندیدیم
آتشگاه ، حمام شیخ بهایی ، کاخ چهل ستون ، کاخ هشت بهشت ، مدرسه چهار باغ ، باغ گل آرامگاه خواجه نظام الدین طوسی وزیر صاحب نام سلجوقیان و . . را ندیدیم برای اصفهان یک هفته کم است باید بیشتر ماند و از دیدن زیبایی های آن لذت برد.
چهارشنبه ۲۹ تیر
سرانجام پس از پنج شب اقامت اصفهان را ترک گفتیم و در مسیر برگشت در کاشان توقف کردیم و باغ فین کاشان را از نزدیک دیدیم همان جایی که امیر کبیر وزیرباکفایت عهد ناصری را به شهادت رساندند. آنجا درختان سروی را دیدیم که عمر ۳۰۰ ساله داشتند. آب چشمه در جویی روان بود و به محوعه صفا می بخشید. شب را را در زائر سرای سمنان اقامت گزیدیم مکانی خوش و آب و هوا بود.
پنج شنبه ۳۰ تیر
صبح حرکت کردیم در منطقه ییلاق لحظاتی توقف نمودیم و بعد راه افتادیم ساعت یک و نیم ظهر به گنبد رسیدیم و بدین ترتیب سفری خاطره انگیر ما به پایان رسید در حالیکه سرشار از درس و عبرت و حکمت بود. امید که خداوند سفرهای دیگر را نصیب گرداند. لازم به ذکر است در نوشتن این خاطره از منابع اینترنتی هم استفاده شده است.
تهیه و تنظیم : لطیف ایزدی
منتشر شده در ماهنامه ترکمن دیار شماره ۱۶ مهر ۱۴۰۲
www.ulkamiz.ir
