پدیده‌ای هولناک، به نام ریزگرد
پایگاه خبری اولکامیز – علی کیان ، خبرنگار: گرد و غبار یا ریزگرد، توده‌ای از ذرات جامد ریز غبار و گاه دود و … است که از پدیده‌های جوی است و به محیط زیست آسیب می‌زنند. همچنین، تنفس غلظت بالای گرد و غبار می‌تواند باعث مشکلاتی مانند؛ بیماری‌های تنفسی، ضعف قلبی، بی‌نظمی ضربان قلب، حساسیت پوستی و کاهش دید و عطسه و سرفه طولانی مدت و منجر به مرگ شود.
روز گذشته، پدیده‌ی گرد و غبار و ریزگردها در استان گلستان ترس و وحشت زیادی را در میان شهروندان برانگیخت، اینکه این ریزگردها چه اندازه منشأ داخلی و چه اندازه منشأ خارجی دارند، نیاز به کارشناسی دقیق و تخصصی دارد.
اما آنچه در آن تردید نیست این است که ریزگردها عمدتا منشأ داخلی دارند. که این منشاء‌های داخلی عبارتند از : سدسازی‌های غیراصولی، کم‌آبی و بعضاً خشک شدن تالاب‌ها و رودخانه‌های منتهی به دریا، کشت بی‌رویه‌ی محصولات کشاورزی آب‌دوست نظیر شالی، گیاهان جالیزی و صیفی‌جات، فعالیت‌های گسترده خاک‌برداری و جاده‌سازی و چرای مفرط.
پدیده ریزگردها و گرد و غبار روز اخیر گویای این مطلب بود که از این پس معضلی همیشگی و دائمی وجود خواهد داشت. مگر اینکه در کشور بارندگی داشته باشیم و ریزگردها برای چند روز از بین بروند، اما باز این مشکل به قوت خود باقی است.
وقوع این حادثه علاوه بر آنکه حاصل در کنار هم قرارگیری مجموعه پیچیده‌ای از عوامل در سطوح و حوزه‌های گوناگون است، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی قابل توجهی را نیز در پی خواهد داشت، که عدم توجه به آن‌ها می‌تواند عمق و شدت بحران‌های ایجاد شده در این استان استراتژیک کشور را افزایش دهد.
متأسفانه دولت‌مردان و مسئولین باوجود اینکه به مشکلات محیط زیستی کشور واقف هستند و در این خصوص برنامه تدوین می‌کنند و برای این برنامه‌ها بودجه اختصاص داده می‌شود، اما تا اینجا، کاری اساسی برای مقابله صورت نگرفته است. اینکه چرا دولت بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی را متوقف نکرده و سرانه مصرف آب را در ایران نصف نمی‌کند، جای بسی تامل است.
نکته‌ی قابل توجه اینکه؛ اگر دولت از همین حالا همه‌ی توانش را برای مهار ریزگردها صرف کند، نتیجه‌ی این عمل ده سال دیگر آشکار خواهد شد، چون احیای تالاب‌ها و دشت‌های مرده حتی به فرض وجود منابع آب کافی و توقف همه‌ی عوامل خشکاننده قبلی، سالیان دراز به‌طول می‌انجامد.
احیای تالاب‌ها، تعیین الگوهای جوی مؤثر بر تولید گرد و غبار، ارتقای زیرساخت‌های فناوری برای پیش‌بینی به‌موقع، اجرای عملیات بیابان‌زدایی، توسعه‌ی نهال‌کاری و ایجاد جنگل‌های دست‌کاشت بیابانی و تجهیز مراکز خدمات تشخیصی و مراقبتی بیماری‌های ناشی از استنشاق گرد و غبار از جمله مواردی مهمی هستند که می‌توان در جهت مهار و مقابله با پدیده‌ی ریزگردها به‌کار برد.
مسلماً ما می‌توانیم با هر شرایط حاد اقلیمی سازگار شویم، به شرط آنکه بتوانیم وقوع، شدت و مدت آن‌را پیش‌بینی کنیم. توان پیش‌بینی، شرط اول سازگاری است. اما متاسفانه هم اکنون در کشورمان توان پیش‌بینی روندهای اقلیمی و رخدادهای ادواری هواشناختی وجود ندارد. به هزار و یک دلیل، که جای شرح آن‌ها اینجا نیست.
www.ulkamiz.ir
