گفتگو با آنادردی کریمی در باره کتاب و کتابخوانی
با مطالعه کتاب، مدارا و تساهل و تسامح را در وجود خود تقویت کنیم
پایگاه خبری اولکامیز – لطیف ایزدی : آنادردی کریمی دبیر بازنشسته گنبدی و دانش آموخته کارشناس ارشد تاریخ از دانشگاه فردوسی مشهد می باشد. موضوع پایان نامه وی « تحولات سیاسی، اقتصادی، مذهبی….. اقلیت‌های دینی در دوره صفویان » بود.
کریمی در سال ۱۳۴۳ در روستای باغلق بخش جرگلان استان خراسان شمالی چشم به جهان گشود. از سال ۱۳۵۱ در بجنورد زندگی کرد و از مهر ماه سال ۱۳۷۳ در شهر تاریخی گنبد سکونت دارد. وی سالها در دبیرستان‌های گنبد تاریخ تدریس کرد. چند سال هم سرگروه تاریخ بود. حدود پنج دوره هم مدرس کلاسهای ضمن خدمت در گرگان و گنبد بود.
وی اهل مطالعه است در زمینه های مختلف مطالعات مستمر و هدفمندی دارد . صاحب آثار و مقالاتی نیز می باشد که در نشریات مختلف منتشر شده است.
کریمی عصو بنیاد مختومقلی و انجمن میراث گنبد هستم و هر از گاهی در جلسات جیحون و قابوسنامه هم شرکت میکند. با فصلنامه ترکمن‌نامه ، فراغی ، میرداماد هم همکاری دارد. برخی از مقالات و ترجمه‌هایش در این مجلات به چاپ رسیده است.
با آنا دردی کریمی دوست فرهیخته و همکار فرهنگی ام در باره کتاب و کتایخوانی گفتگویی انجام دادم که در پی می آید:
اولکامیز – به عنوان اولین سئوال بفرمایید که در چه زمینه هایی مطالعه می کنید ؟
آ . کریمی : در زمینه های مختلف تاریخ، ادبیات ( داستان کوتاه، رمان طنز و شعر) و ادبیات عامه با تأکید بر ادبیات عامه ترکمن مطالعه کرده‌ام.
اولکامیز- چگونه به مطالعه علاقمند شده اید؟
آ . کریمی : از دوران نوجوانی شیفته و علاقمند به مطالعه داستان و رمان و در ادامه شعر شدم که هنوزهم کم وبیش ادامه دارد. اگر حمل بر خودستایی نشود، کمتر روزی هست که چند ساعتی به مطالعه نپردازم. زیباترین لحظات من در زندگی، هنگامی است که به مطالعه کتاب یا مقاله‌ای می‌پردازم و احساس زیبا و دوست داشتنی وجودم را سرشار میکند. اگر روزی به هر دلیلی نتوانم مطالعه کنم،برآن روز خود افسوس می‌خورم.
اولکامیز – شما اهل مطالعه هستید. بهترین کتاب هایی که تا اکنون مطالعه کرده و از آنها بهره مند شده اید ، کدام کتاب ها هستند؟
آ . کریمی – به خاطر رشته تحصیلی خود در دانشگاه و همچنین تدریس، کتاب‌ها و مقاله‌های مختلفی را در حوزه تاریخ مطالعه نموده‌ام. از مدت‌ها پیش مطالعه و پژوهش و نگارش در زمینه فرهنگ عامه را با تأکید بر فرهنگ عامه ترکمن آغاز کرده‌ام. البته در این حوزه بیشتر به افسانه‌ها، ضرب‌‌المثل‌ها، داستان‌های سنتی و باورهای عامیانه/ ائرئم ها توجه کرده‌ام. با این توضیحات چند نمونه کتاب برای موارد زیر می‌آورم :
داستان و رمان نوجوانان:
الف: خُمره از هوشنگ مرادی کرمانی
ب: قصه‌های مجید، هوشنگ مرادی کرمانی
پ: هایدی از یوهانا اشپیری
ت: پولینا چشم و چراغ کوهپایه، آنا ماریا ماقوته
ث: مادر، لیوباورونکوا (بهرام بیضایی در نگارش فیلمنامه باشو غریبه کوچک به این کتاب توجه ویژه‌ای داشته است)
ج: لک‌لک‌ها بر بام، میندرت دویونگ، مترجم باهره انور
رمان بزرگسالان:
الف: سووشون، سیمین دانشور
ب: کلیدر (ده جلد) محمود دولت‌آبادی
پ: رمان‌های احمد محمود
ت: سالهای ابری، علی‌اشرف درویشیان
ث: رمان‌های یاشار کمال نویسنده معروف ترکیه، به ویژه رمان چهار جلدی اینجه‌ممد. سه جلد از این رمان با نام‌های اینجه‌ممد، شاهین آناوارزا و بگذار خارستان بسوزد به زبان فارسی ترجمه شده است و افسوس که جلد چهارم تا آنجا که من اطلاع دارم تا بحال ترجمه نشده است و همچنین کتاب‌های اربابهای آقچاساز (دو جلد) و سه‌گانه آن‌سوی کوهستان شامل: گیاه بی‌زوال، زمین آهن است و آسمان مس و ستون خیمه و….
طنز:
الف: بیشتر آثار عزیز نسین طنزپرداز معروف ترکیه به زبان فارسی ترجمه شده است. اگر برای خوانندگان عزیز امکان مطالعه همه کتاب‌های این طنزنویس نیست، می‌توانند برگزیده طنزهای او را در سه جلد مطالعه نمایند که انتشارات ققنوس با نام‌های محمود و نگار، دیوانه‌ای بالای بام و مگه تو مملکت شما خر نیس؟ به چاپ رسانده است. ب: یک لب و هزار لبخند، عمرانصلاحیوبیژناسدی‌پور
پ: دایی‌جان ناپلئون، ایرج پزشک‌زاد
ت: یک، دو، سه طنز به اهتمام رویا صدر
ث: اسرار و ابزار طنزنویسی، نگارش، تدوین و ترجمه محسن سلیمانی
ج: خرمگس و زن‌ستیز داستان‌های طنز از نویسندگان جهان، حسین یعقوبی
چ: استادان تبسم، طنزنویسان برجسته جهان، انتخاب و گردآوری: حسین یعقوبی
تاریخ:
الف: سیر نابخردی از ترویا تا ویتنام، باربارا تاکمن، ترجمه حسن کامشاد
ب: ایران بین دو انقلاب، یرواند آبراهامیان
پ: اوغوزها (ترکمن‌ها)، فاروق سومر، ترجمه آنادردی عنصری
ت: ترکمن‌ها در عصر امپریالیسم، محمت سارای،ترجمه قدیر ویردی رجایی
ث: حکومت ترکمانان قراقویونلو و آق قویونلو، اسماعیل حسن‌زاده
فرهنگ عامه:
الف: باورهای عامیانه مردم ایران،حسن ذوالفقاری و با همکاری علی‌اکبر شیری
ب: فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل های‌فارسی (دوجلد)، حسن ذوالفقاری
پ: ریخت‌شناسی افسانه‌های جادویی، پگاه خدیش
ت: فرهنگ افسانه‌های مردم ایران ( ۱۹جلد)، علی‌اشرف درویشیان، رضا خندان
دانشنامه:
دانشنامه فرهنگ مردم ایران، انتشارات دایره‌المعارف بزرگ اسلامی ( تا بحال شش جلد از این دانشنامه چاپ شده است)
کتاب‌های ترکمنی و در ارتباط با ترکمن‌ها:
الف: گوراوغلی، به کوشش ارازمحمد سارلی و ویرایش محمود عطاگزلی
ب: دیوان مختومقلی فراغی
ت: عاشقانه‌های ادبیات ترکمن، سارا بهزاد
A: BaşlangıçtanBağımsızliğa Kadar Türkmenromanı, AhmetGökçimen.
B: TürkmenDestanlarıveDestancılıkgeleneğı, Halilibrahimşahin
شعر:
الف: موسیقی شعر، محمدرضا شفیعی کدکنی
ب: کوته سُرایی، سیروس نوذری
پ: هایکونویسی، سیری در هایکو و هایکوی ایرانی،سیروسنوذری
ت: گزینه اشعار بیژن جلالی
خاطرات و زندگینامه:
الف: شازده حمام (چهارجلد)، محمدحسین پاپلی‌یزدی
ب: از سرد و گرم روزگار، احمد زیدآبادی
پایان‌نامه:
در دانشگاه‌های ترکیه، پایان‌نامه‌های مختلفی درباره ترکمن‌ها، قرقیزها، قزاق‌ها و…. به رشته تحریر درآمده است.
اینجانب در ارتباط با فرهنگ عامه برخی از این پایان‌نامه‌ها را مطالعه نموده‌ام. برای نمونه سال گذشته جهت نگارش مقاله‌ای در باره افسانه‌های قزاق چندین پایان‌نامه مرتبط به افسانه‌های قزاقستان را مطالعه نمودم.
یک نمونه آن ذکر می‌شود.
در ادامه از یک پایان‌نامه در ارتباط با داستان‌های سنتی ترکمن نام می‌برم
A: kazakhayvanmasallarıüzerinebirinceleme.hazırlayan: burcu kaya. Ankara 2013
B: türkmengül- senuberdestanı. NehirEren. Ezmir 2009
***
Türkmen Halk Ertekileri، Aşgabat. Ylym. 2008
اولکامیز – بفرمایید که مطالعه کتاب در شما چه حسی ایجاد میکند؟ همجنین از فواید و نتایج کتابخوانی صحبت کنید؟
آ . کریمی : مطالعه کتاب وانس با آن به انسان حسی خوشایند می‌بخشد، لحظات زیبا و ناب و دلنشین می‌آفریند. لحظاتی که واژه‌ها توانایی توصیف آن را ندارند. آن‌گاه که جملات زیبا و نغز،به ویژه اشعار ناب را می‌خوانی، خودت را در فضایی زیبا، جادویی و مسحور کننده حس می‌کنی. این فضا تمام وجودت را سرشار میکند. کتاب و جملاتش و شعرهایش تو را می‌برند به آسمان آبی اندیشه. در کنار ستاره‌های درخشان جای می‌گیری و پر از نور می‌شوی.
نیرویی می‌آید و تو را با خود به پرواز در می‌آورد. به جنگل سرسبز رهنمود میکند. درختانی با شاخه‌های معرفت و شکوفه‌های عطوفت به پیشواز تو می‌آیند. به قله کوه‌های مرتفع و سر به فلک کشیده می‌روی، کوه‌ها با مهربانی تو را بر شانه‌های پر صلابت خود سوار میکند و تو به آسمان نزدیک می‌شوی. به دشت‌های فراخ با سبزه‌های امید و عشق و شور و شوق گام می‌نهی و وجودت پُر از سبزی و طراوت می‌شود.
به ژرفای اقیانوس معرفت می‌روی و با مرواریدهای علم و دانش برمی‌گردی. احساس زیبا و دوست داشتنی وجودت را فرا می‌گیرد و غرق و مسحور فضای دلنشین می‌شوی. این احساس در مطالعه رمان و شعر بیشتر و بیشتر می‌شود.
***
اولکامیز – مطالعه کتاب چه اهمیتی دارد؟
آ. کریمی : در ارتباط با اهمیت کتاب و مطالعه، پژوهشگران و اهل مطالعه مطالب بسیاری گفته‌اند. در اینجا بطور بسیار اجمال به برخی نکات اشاره می‌کنم.
در جایی خواندم که «کتابخوانی دایره واژگان را توسعه می‌دهد، باعث بهبود ارتقای مهارت‌های ارتباطی می‌شود و مهارت‌های گفتاری را تقویت میکند و روان‌شناسی را توسعه می‌دهد و ما را قادر می‌سازد تا افکار و اندیشه‌های مان را بهتر بیان کنیم، همچنین کتاب‌ها پر از اطلاعات مفیدی هستند که به ما کمک می‌کنند تا دقیق‌تر، واضح‌تر، ماهرانه‌تر و بیشتر به ایده‌های جدید بپردازیم»
با مطالعه کتاب‌های مفید، تغذیه روح انسان کامل می‌شود و به دانایی و توانایی دست می‌یابد. درک و فهم و شعور او والا و متعالی می‌شود. براستی کتاب به ما بال پرواز می بخشد تا در آسمان آبی اندیشه به پرواز درآئیم.
از تاریکی و ظلمت به‌سوی روشنایی گام برداریم. از مرداب رخوت و تنگ‌نظری به چشمه زلال معرفت برسیم و سیراب بشویم و از محدودیت‌ها، تعصبات خشک، افکار متحجرانه و تنگ‌نظری ها رهایی بیابیم.
با مطالعه کتاب‌های مختلف و اشعار ناب براستی با تمام وجود می‌پذیریم که جامع‌نگر، منطقی و مستدل باشیم. از پیشداوری‌های مخرب به شدت بپرهیزیم. محبت و عطوفت را جایگزین کینه و دشمنی سازیم.
مدارا و تساهل و تسامح را در وجود خود تقویت کنیم. از چهار دیوار «من» خارج بشویم و دیگران را هم ببینیم.
مطالعه کتاب و اشعار زیبا به ما می‌آموزد که «با دوستان مروت و با دشمنان مدارا» را در پیش بگیریم.
مطالعه رمان‌ها، انسان را منعطف و لطیف می‌سازد. خشونت و زمختی از وجود آدمی رخت بر میکند.
در خاتمه سخنان سه تن از متفکران و نویسندگان را درباره اهمیت کتاب می‌نویسم که به روشنی و به زیبایی حق کلام را بجای آورده‌اند.
منتسکیو:
من هیچ غمی نداشتم که خواندن یک صفحه کتاب از بین نبرده باشد. کتاب، عمر دوباره است. در دنیا لذتی که با لذت مطالعه برابری کند، نیست.
ولتر:
برگ های کتاب به منزله بال‌هایی هستند که روح ما را به عالم نور و روشنایی پرواز می‌دهند.
ویکتور هوگو:
خوشبخت، کسی هست که به یکی از این دو چیز دست‌رسی دارد، یا کتاب‌های خوب یا دوستانی که اهل کتاب باشند.
اولکامیز – آقای کریمی ضمن تشکر از جنابعالی، در پایان مصاحبه اگه سخنی دارید بیان کنید؟
آ . کریمی : در پایان ضمن سپاس فراوان از جناب لطیف ایزدی مدیر محترم سایت و کانال تلگرامی اولکامیز برای ایشان و خوانندگان محترم آرزوی سلامتی و موفقیت دارم. امیدوارم ایرانیان با اشتیاق و شور و شوق بیشتر به مطالعه بپردازند.
www.ulkamiz.ir
