چالش‌ها و الزامات حکمرانی آب در گلستان
پایگاه خبری اولکامیز – شدت خشکسالی یک دهه اخیر و تغییر اقلیم، تعدد سیلاب‌های ویرانگر در منطقه، کشت محصولات آب‌بر، وجود شهرها و روستاها در مسیر رودخانه‌ها، رهاسازی زباله داخل رودخانه ها و گسترش برداشت منابع آبی زیر زمینی از جمله عواملی است که توجه به سرمایه‌گذاری برای عملیاتی‌کردن مدیریت یکپارچه آب گلستان در راستای حفظ توسعه پایدار را ضروری کرده است.
به گزارش ایرنا، استان گلستان با ۲۰ هزار و ۳۷۴ کیلومتر مربع و جای دادن یک میلیون و ۸۶۹ هزار نفر جمعیت، ۴۵ رشته رودخانه به طول حدود ۳ هزار کیلومتر در پنج حوضه آبریز شامل گرگانرود در جنوب، اترک، قره‌سو، خلیج گرگان و نکارود دارد و نیازمند مدیریت یکپارچه آب برای عبور از چالش‌های پیش‌روی این حوزه است.
کارشناس شرکت آب منطقه‌ای گلستان با اشاره به اهمیت آب از جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی گفت: حکمرانی آب یک موضوع ضروری در جامعه است و باید در این حوزه برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری لازم صورت گیرد.
محمد نوری افزود: قوانین موجود در مصرف آب، رشد جمعیت، تغییر اقلیم و خشکسالی، افزایش منابع آبی تجدید ناپذیر، اطلاعات کم از منایع آبی، روش های نامناسب بهره‌برداری از منابع آب، آب مرزی، تغییر برداشت آب از قنات به سمت چاه و سد، انتقال بین حوزه‌ای، استفاده از آبیاری سنتی در کشاورزی از جمله چالش‌های فراروی بهره‌برداری از منابع آبی در کشور و استان گلستان است.
وی ادامه داد: برای عبور از این چالش‌ها می توان به سرمایه‌گذاری در کشت برون مرزی، استفاده از پساب، تجهیز زمین‌های کشاورزی به آبیاری نوین اشاره کرد که گلستان هم شرایط به کارگیری آن را دارد.
دستیار حوزه آب استاندار گلستان گفت: مدیریت یکپارچه آب می‌تواند در شکل کوچک و بزرگ و فراگیر ایجاد شود و استان گلستان از سال ۷۴ تجربه راه‌اندازی کمیته فرعی سیل و به دنبال آن کارگروه سیل، نوسانات آب دریا، مخاطرات دریا، برق و گاز با ۳۰ دستگاه اجرایی و نهادهای غیردولتی عضو را دارد.
سیدمحسن حسینی افزود: سال ۷۵ کمیته بهینه سازی آب مصرف کشاورزی توسط شرکت آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی و سپس عضویت سایر دستگاه‌های مرتبط و ذی نفعان و متولیان آن و سال ۸۵ کارگروه مدیریت بهره‌برداری از سدها در گلستان فعال شد.
وی ادامه داد: مدیریت یکپارچه آب، یعنی آب قبل از نزول و تا زمانی که به نقطه نهایی به دریای خزر و خلیج گرگان می‌ریزد، در کنار هم مسائل آن دیده و مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی شناسایی شود تا حداکثر بهره‌وری از آن داشته باشیم.
این کارشناس حوزه آب در گلستان تاکید کرد: تاثیرگذاری هواشناسی در باروری ابرها، هشدار در زمان سیل و خشکسالی، اطلاع رسانی بر پایه آبیاری زمین‌های کشاورزی، سمپاشی، کوددهی، منابع طبیعی و آبخیزداری با داشتن سه چهارم از وسعت استان در ممانعت از ورود رسوب، ایجاد پوشش گیاهی، مناطق شهری و روستایی در جلوگیری از آلودگی رودخانه‌ها، ایجاد پوشش ۱۱۰ هزار هکتار در زمین‌های شیب دار، دیده شدن برنامه آینده صنعت استان در تامین آب موردنیاز از دریا، انتقال بخشی از آب سدها به شهرک‌ها و نواحی صنعتی و جلوگیری از آلودگی، توسعه آبزی‌پروری با بهره‌گیری از آب‌های سطحی و دریا می‌تواند با مدیریت یکپارچه آب، از چالش‌های منابع آبی کاسته و تأثیرگذاری آن را توسعه استان مشاهده کرد.
حسینی خاطرنشان کرد: عملیاتی شدن مدیریت یکپارچه آب در گلستان به همراهی دستگاه‌های ذی ربط و مشارکت تمام دستگاه‌های فرهنگی احتیاج دارد.
یک کارشناس بخش کشاورزی گلستان هم توجه به مدیریت در استفاده بهینه آب کشاورزی را بسیار مهم دانست و گفت: باید سرمایه‌گذاری در بهره‌وری آب در اولویت بخش کشاورزی استان قرار گیرد.
اسماعیل اسفندیاری پور افزود: باید زراعت‌های بهاره محصولات کشاورزی به کشت‌های پاییزه سوق داده شود و کشت‌های نشایی هم برای سبزی و صیفی الگو شود تا صرفه‌جویی در مصرف آب کشاورزی صورت گیرد.
وی ادامه داد: معتقدم سرمایه‌گذاری کلان در مدیریت مصرف آب کشاورزی در گلستان لازم بوده و در این راستا دانش‌فنی وجود دارد.
تهیه طرح مدیریت جامع و مهندسی سیلاب برای گلستان
عضو هیات علمی دانشگاه گلستان هم گفت: طرح مدیریت جامع و مهندسی سیلاب در استان سیل خیز با بهره‌گیری از تجربه سیل‌های گذشته تهیه و مورد تصویب دفتر فنی شرکت آب منطقه‌ای استان قرار گرفته و تاییدیه مدیریت منابع آب ایران و وزیر نیرو را دریافت کرده است.
محسن لشکربلوک افزود: این طرح در سازمان برنامه و بودجه قرار دارد تا به صورت لایحه به مجلس شورای اسلامی برای تصویب نمایندگان ارسال شود.
به گفته وی در این طرح ۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار پیشنهاد شده تا چالش های سیل خیزی رفع و مدیریت منابع آب استان اجرا شود.
وی آگاهی بخشی و مشارکت مردم (تهیه نقشه پهنه خطر سیلاب و بارگذاری داده های سیلاب با قابلیت هشدار سریع، طرح سلزو کارهایی در راستای اطلاع رسانی به افراد در معرض خطر سیلاب تند و اجرای مانورهای سیل در مناطق )، چند منظوره کردن مدیریت سیلاب و وارد کردن آن به مخازن، لحاظ الزامات زیست محیطی و مدیریت سیلاب گرگان رود را از ویژگی‌های تهیه طرح مدیریت جامع و مهندسی سیلاب استان گلستان برشمرد.
لشکر بلوک افزود: این استان پنج حوضه آبریز شامل اترک، گرگان رود، خلیج گرگان، نکارود و قره سو دارد که گرگانرود بیشترین خسارت سیل را درسال ۹۸ به میزان ۶ هزار میلیارد تومان داشته است.
