در چادر عزای یار دیرین صحرا

پایگاه خبری اولکامیز – آنامحمد بیات: سومین روز درگذشت استاد شامحمد یئلقای با دوستان: لطیف ایزدی؛ حاجی قربان طریک، عاشرمحمد رئوفی صبح جمعه به چن سولی رفتیم . روستای محمد آخوند جرجانی(داز) دومین نماینده مجلس از ترکمن صحرا.

هوا بارانی بود دوستمان عبدالرحیم آنامرادی هماهنگ کرده بود تا همکاران مطبوعاتی در چادر عزا به مناسبت سومین روز رحلت عالم فرزانه برنامه سخنرانی داشته باشند.

مجری برنامه عاشرمحمد رئوفی به عنوان اولین سخنران مرا دعوت کرد.

انتهای چادر با گلوی بغض کرده سخنانی کوتاه در باره دوست فقید مرحوم ایراد کردم که برایم بسیار سخت بود، در ذیل چکیده آن مکتوب میشود:

من با دوستان اهل قلم و خبرنگار برای عرض تسلیت به مناسبت سومین روز در گذشت دوست فرهیخته مان آمدیم گرچند ادای سخن علیرغم خاطرات بسیار با مرحوم برایم سخت است.

 شاه محمد جزو محدود نویسندگانی بود که اثر خود را به زبان ترکمنی سلیس و روان نگارش میکرد و در هر شماره نشریه وزین صحرا درصفحه مخصوص درج میشد، مدیرمسئول دکتر دیه جی و سردبیر حاج حمید کمی به نگارش ادبی به زبان مادری وی افتخار میکردند.

مرحوم به تنهایی نقشی ارزنده در حد بضاعت در ترویج زبان ترکمنی داشت.

در رژیم سابق صحبت کردن به زبان ترکمنی در مدارس ممنوع بود حتی دست اندرکاران فرهنگی رژیم پهلوی زبان ملت ترکمن را لهجه خطاب میکردند!!

متاسفانه در وضعیت فعلی علیرغم وجود اصل۱۵ در قانون اساسی جمهوری اسلامی که تدریس زبان ملتهای گوناگون با زبانها و گویشهای مختلف را قانونی اعلام میدارد ولی با کمال تاسف طی ۴۴سال آن اصل نیمه مترقی اجرا نشده است.

در چنین شرایطی اساتیدی همچون شامحمد ها گامهای برای حفظ زبان ترکمنی بر داشته اند.

 ذکر ابن نکته ضرورت دارد بغیر از نشریه صحرا نوشتار ادبی به زبان ترکمنی استاد یئلقای در دیگر نشریات نشر نمی شد.

وی انسانی اخلاق مدار بود و به ادبیات نوین ترکمن تسلط داشت و یاشولی فعالین فرهنگی ادبی ترکمن صحرا بود و در عروسیها و عزا و نشستهای ادبی دوستان و تشکلهای فرهنگی شرکت میکرد.

فک کنم در سال۱۳۹۱ با وی به همراه دوست فرهیخته ام عبدالرحیم آنامرادی بنا به پیشنهاد استاد یئلقای عازم تربت جام شدیم.

گویا وی قبل از انقلاب در یکی از روستاهای آن شهرمرزی سپاه دانش بوده اند. بعد از طی مسافت طولانی در منزل دوست قدیمی کریم سالاری مهمان بودیم دوستان و بزرگان سالور و شاگردان آنان از ما خصوصا شامحمد به گرمی استقبال کردند،استاد از حقیر و عبدالرحیم و شخص کریم و خانواده وی و بزرگان ترکمنان سالور صادقانه بابت پذیرای و مهماننوازی آنان تشکر میکرد.

افراد انگشت شماری از فرهیخته گان ترکمن صحرا همچون شامحمدیئلقای به زبان ترکمنی در نوشتار مکتوب تسلط دارند.

وی آثار نویسندگان شاخص ترکمنستان را از خط کریل و لاتین به خط (عربی،فارسی) برگردانده و با خط شیوا مکتوب میکرد و با حوصله خاص به دفتر نشریه صحرا پست میکرد یا شخصا با خود می آورد و دست اندرکاران صحرا آن را در صفحه مخصوص چاپ میکرند.

شامحمد در نشر زبان ترکمنی پیشگام بود و در مراسمها و همایشهای فرهنگی ادبی و بزرگداشتهای مختومقلی فراغی در ترکمن صحرا خصوصا آق توقای فعالانه شرکت میکرد و آثار ادبی خود را به زبان شیوای مادری قرائت میکرد.

در خصوص شخصیت ادبی استاد یئلقای خاطره ها و گفتنی ها بسیار است انشاالله در چهلم مرحوم با هماهنگی تشکل های مدنی، ادبی ترکمن صحرا خصوصا آق قلا مراسم در خور شان آن بزرگوار برگزار خواهیم کرد و توصیه می شود علیرغم مشکلات به چاپ آثار فرهیخته بزرگوار اقدام بایسته صورت بگیرد.  یاتان یری یاغتی جایی جنت بولسون.

WWW.ULKAMIZ.IR