محله ترکمن نشین شهر فاضل آباد

 پایگاه خبری اولکامیز – عبدالرضا نظری؛ خبرنگار: اگر گذرتان به شهر فاضل آباد شهرستان علی آباد خورده باشد انتهای ضلع غربی چهار راه خیابان شیرنگ این شهر به محله قریشی ها معروف است که در آن ترکمنها سکونت دارند.

به پیشنهاد همکار خبرنگارم لطیف ایزدی مدیر سایت اولکامیز برای تهیه گزارش و معرفی ترکمن های فاضل آباد به این محله رفتم و در مورد تاریخچه و قدمت آن از نزدیک با آنها گفتگو کردم.

 کریم قریشی بکی ساکنین محله ترکمن نشین شهر فاضل آباد شهرستان علی آباد کتول می گوید: قدمت و تاریخجه این محله به دوران اصلاحات ارضی ‌رضا پهلوی بر میگردد.

علی قریشی یکی دیگر از ساکنین و نوادگان تایلی قیجاق جی نیز میگوید: پدربزرگ مان کمانچه نواز ماهری بوده. از بزرگان خودم‌ شنیدم مرحوم پدربزرگمان با چانگلی بخشی ترکمنستانی همنوازی و در کنارش کمانچه نواخته است.

ایشان در مورد از تاریخجه و شکل گیری این محله ترکمن نشین گفت: پدر بزرگم تایلی قیجاق چی که ساکنین سابق از قریشی ها ی روستای شفتالو باغ علیا است در دوره رضا خان پدر محمد رضا پهلوی که ظلم ستم زیادی از سوی حاکمان به مردم تحمیل میکردند که بیگاری و کار اجباری بدون مزد یکی از ان ظلم ستم حاکمان رضا خان بوده است.

پدر بزرگم که یکی از مالداران منطقه بوده و یک هنرمند کمانچه نواز معروف بوده و فرزندان زیادی داشته همراه با خانواده و چند نفر دیگر از روستای شفتالو باغ توسط ماموران برای کار بیگاری در حوالی علی اباد فرا خوانده میشود تا برای کار کنند که به دستور خاکمان و دولتمردان رضا خان مدتی برای دولت کار بیگاری انجام دهند.

کریم قریشی افزود: پدر بزرگم پس از اتمام یک دوره کار بیگاری درابن منطقه در زمان برگشت از خیابان گلستان فاضل اباد که مسیر و راه روستای شفتالوباغ و ترکمن صحرا بوده در مسیر برگشت یکی از ساکنین ارامنه آن دوران با دیدن ماموران که پدربزرگم را برای کار کردن با مزد مکفی تقاضا میکند پدربزرگمان که به کار مالداری تا کشاورزی مهارت داشته و ۶ فرزند پسر جوان نیروی کار داشته پیشنهاد انها را قبول و در همین شهر فاضل اباد با دام ها ی خود به اتفاق خانواده خویش ماندگار و به کار دامداری وکشاورزی کاشت توتون مشقول میشود که سرانجام اجرای اصلاحات ارضی درکشور در مکان فعلی زمینی مساحت دو هکتار به وی واگزار میشود و بلافاصله پدر بزرگم‌ اطراف انرا را با نی چپرکشی و حریم زندگی خود را دراین محله مشخص کرده است.

در ادامه گفتگو کریم به فرزندان و نوادگان پدر بزرگش اشاره کرد و گفت: پدر بزرگم تایلی قیجاق چی ۶ پسر به نام های مراد / ناز / مرد / چوپان / بایرام / موخی/ و دو دختر از او بجا مانده است.

در ادامه برای تهیه و تکمیل گزارش خودم‌ نزد تاشان دایزه یکی از عروسان تایلی آقا و همسر مرحوم ناز در این محله رفتم. تاشان دایزه از خاطرات خود در ایام جوانی خودش برایم تعریف کرد.

وی گفت: درایام جوانی مان هم کار خانه داری میکردیم هم کار کشاورزی و دام داری. در ان ایام امکانات زیادی نبود و جاده یا راه خوبی برای ارتباط بین روستاها وجود نداشت و اگر هم وجود داشت یک جاده باریکه خاکی وجود داشت که با بارندگی رفت امد با با اسب گاری سخت دشوار میکرد و یالی یکبار یا ۶ ماه یکبار به بستگان خودمان در روستاهای ترکمن صحرا سر می زدیم و صله رحم را به جای می آوردیم.

او از کار توتون کاری برایم گفت و توتون خانه واتش خانه توتون قدبمی خودشون را به من نشان داد و از پسرش علی خواست من را برای بازدید از توتون خانه هدایت و تصویر وگزارش تهیه کنم بهمحل توتون خانه رسیدم چند تا الکترو موتور برقی دیدم گویا گرما و حرارت لازمه را بر ای توتون های بقچه شده و در توتون خانه برای خشک شدن گرما تولید میکرد.

دوباره با علی فرزند ناز دایی نزد تاشان دایزه برگشتم او ما به سن گذاشته بور ولی حافظه خوبی داشت برای صرف چای دعوت شدم داخل خانه که شدم تاشان دایزه عکسی را که روی دیوار خانه نصب شده بود نشان داد که این عکس یادگاری مربوط به زیارت مشهد مقدس بود که به اتفاق ناز دایی همسرش در اوایل انقلاب به مشهد مقدس برای زیارت رفته بودند در ادامه از تعداد ساکنین از مجید قریشی و کریم قریشی و علی قریشی که من را برای تهیه این گزارش همراهی کرده بودند.

از تعداد ساکنین این محله ترکمن نشین این محله ترکمن نشبن سوال کردند به گفته نوادگان طایلی اقا فعلن دراین محله حدود ۴۰ خانوار زندگی میکند که همگی از بستگان نزدیک و از نوادگان مرحوم پدر بزرگمان هستند در این محله سکونت و زندگی میکننم.

  دراین محله تعداد بسباری از نوادگان مرحوم تایلی قیجاق چی بنیانگذار این محله ترکمن نشبن است اکنون تعدادی از نوادگان ان مرحوم در حال تحصبل در دانشگاه های مختلف در رشته های پزشکی مشغول می باشند و یا پزشک و پرستار و معلم هستند که دکتر جلیل قریشی و حمید قریشی را عرصه علوم پزشکی به مردم استان خدمت رسانی میکنند که دراین محله سکونت داشته و دارند را نام برد. ترکمن های فاضل آباد در کل از نظر تحصیلات دانشگاهی در سطح بالا هستند.

در حال حاضر ساکنین این محله ترکمن نشین در فاضل اباد به کار کشاورزی و توتون کاری مشغول به کار میباشند که جملگی همه ساکنین با گویش ترکمنی و حفظ تمام اداب رسوم و فرهنگ وایین های ترکمنی دریک محیط بسیار ارام با صمیمیت در کنار یکدیگر زندگی میکنند ابن محله ترکمن نشین که قدمت بسبار طولانی دارد به محله قریشی ها دربین مردم فاضل اباد معروف است که همه ساکنین این محله که از فرزندان و نوادگان مرحوم تایلی قیجاق چی میباشند این محله را تسکیل داده اند.

لازم به یاد اوری است که تا امروز کمانچه آن مرحوم در منزل مرحوم مراد اقا به یادگار مانده و توسط نوادگان ان مرحوم نگهداری میشود.

نکته آخر اینکه محله ترکمن نشین فاضل آباد مسجد ندارد و آنها به مکانی که بلوج های فاضل آباد از آن برای عبادت استفاده می کنند مراجعه می کنند.

در پایان گزارش قصد داریم در اینده نزدیک در فرصت مناسب به محله ها و ساکنان ترکمن نشین در شهرستان ها و کلان شهرهای مختلف در ایران به انها نیز خواهیم پرداخت.

*تصاویر مربوط به عکس سیاه سفید تکی مرحوم تایلی قیجاق جی / عکس روی دیوار عکس مرحوم ناز اقا به اتفاق همسرش تاشان دایزه / و عکس دو فرزند مرحوم ناز اقا با مادزش به نام علی و ولی قریشی میباشد / عکس تکی مربوط به خانه مرحوم مراد اقا است که قدمت نزدیک ۱۰۰ سال است و هنوز در آن نوادگان ان مرحوم در آن زندگی مبکنند.

www.ulkamiz.ir