من و غارری گورگن

پایگاه خبری اولکامیز – عبدالجلیل امانی نژاد: شامگاه روز پنج شنبه بیستم مهر  در عروسی پسر یکی از دوستانمان در خیابان آرش کانسرتی بخشی ترکمنی برگزار شد. در کنار کاکا جان شیر محمدلی نوازنده، ایوب کم بخشی ،قجاقجی گل محمد کم از بندرترکمن گوینده و مجری توانای ترکمن صحرا استاد اراز دردی خواجه به اجرای مراسم پرداختند .

گوینده هنگامی که دکلمه و شعر غارری گورگن را می خواستند بخوانند از استاد و شاعر ستار سوقی یاد کردند و از میهمانان جشن خواستند تا برای بهبودی استاد دعا کنند و در پایان اجرای دکلمه خود بر پهنای صورتشان اشک ریختند .

برخی از حاضرین نیز با او گریستند. به یاد تمامی لحظاتی که طی سالهای گذشته در عروسی ها و مراسم مختوم قلی فراعی که از حضور اراز دردی خواجه لذت بردیم .

شعر و دکلمه شاعر ستار سوقی را در این جا بازنویسی می کنم باشد که یاد و خاطر عزیزانمان همیشه استوار و جاوید باد و خزان زندگی هرگز نام و یاد مردانی که برای مردم شان کوشیدند، فراموش نشود .

دوستان از دکلمه شعر غاری گورگن به وجد آمدند و بحث شیرینی در میان دوستان در مورد غنای شعر فلسفه و شعر و احساسات گوینده در گرفت شد و بحث ادامه یافت . در این میان دوستی به جد پیگیر این شعر شد  و این بحثها باعث شد نقبی به اینترنت بزنم و شعر غارری گورگن شاعر ستار سوقی را جستجو کنم ابتدا با دیدن تعداد مصرع ها شعر که بالغ بر ۴۹۰ مصرع بود در همان ابتدا میخکوب و به عمق و وسعت شعر پی بردم و مصرعی که اراز محمد خواجه دکلمه کرده بود تفکیک کردم اما عطش یافتن معانی وفلسفه وجودی شعر باعث ضد به دوستان مطبوعاتی زنگ زدم از قضا و شانس خوبم خبردار شدم که در نشست پنجاه و یکم جیحون در خانه فرهنگ شهرداری گنبد در فلکه چای بویین استاد نازمحمد یگن محمدی یکی از اهالی فرهنگ وادب ترکمن در مورد این شعر برنامه سخنرانی دارد در فرصت اندکی که داشتم به غنای شعری غارری گورگن اندیشیدم و در ساعت معین، به جلسه ای که بسیاری از فرهیختگان ومشتاقان فرهنگ ترکمن حضور داشتند ، شتافتم .

در این جلسه استاد ناز محمد یگان محمدی به خوبی متن فارسی که در باره این موضوع نگاشته بود بیان کردند. شعر غاری گورگن استاد و شاعر ترکمن ستار سوقی مورد تحلیل حاضرین قرار گرفت. یکی از حاضرین قربان جان سحرخیز استفاده از واژه شاهکار ادبی برای این شعر نپسندید اما برخی دیگر مانند نازمحمد یگن محمدی، لطیف ایزدی ، حاجی مراد آق و . . آن را شاهکار ادبی تلقی کردند. 

آهنگ و دکلمه شعر غارری گورگن نقل محافل عروسی های ترکمن است.

هرگاه استاد اراز دردی خوجه حضور می یابد بسیاری از مشتاقان فرهنگ وادب وموسیقی ترکمن وبخصوص جوانان که آتش احساسات آنان را بر می انگیزد خواستار اجرای آن هستند . شعری که در عصر حاضر ودراین برهه از زمان بر روح و روان شنوندگان تاثیر می گذارد و احساسات و نوستالژیک آنان را بر می انگیزد و خاطرات گذشته را در مقابل چشمهای خود می بیند و عشق ، درد ، تعصب مهربانی ،صفا و سادگی ،را به سادگی به تصویر می کشد .آیا نمی تواند حداقل برای خود ما ترکمن های ایران یک شاهکار برجسته و یا یک اثر فرهنگی برجسته باشد.

در مورد غنای شعر غارری گورگن می توان اذعان داشت وازگان مرتبطی که به سختی در محاوره روزمره مان یافت به طرز باورنکردنی کلمات صیقل داده شده به همدیگر پیوند زده می شود هرچند شاعر باید به زبانی سخن گوید که قابل فهم ونشر باشد !

موضاعت مختلفی در مورد واژگان مورد استفاده شاعر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت اما دراین میان دکتر نظری در خواستی را از نازمحمد یگن محمدی داشتند که ایا بهتر نبود بجای متن فارسی در این جلسه که یک نشست ادبی است از نگارش ترکمنی استفاده می شد .

در محدوده یک صد سال اخیر زمانی که ترکمنها به مدارس جدید راه می یافتند وعلم می آموختند در تهران وسایر بلاد ایران تحصیلات دانشگاهی تا سطوح دکترا را به پایان رسانده بودند.واین فاصله علمی هنوز هم با گذشت زمان وجوددارد با وجود گسترش علم ودانش در منطقه ترکمن صحرا باز هم شاهدیم اندیشمندان ودردمندان منطقه به جای حل وفصل وگسترش دانش عمومی گاهی رجعت نابخشنودنی به گذشته خود دارند وبجای اینکه در کنارهم در حهت همدلی گام بردارند .

گاهی این شیوه نامیمون و نامبارک گسستن از هم راه در پیش می گیرند .اگر مباحث فرهنگی مان به چالش کشیده شود وای به حال دیگر مسائل اگر ایرادی است باید بر طرف شود ویا نقصان کم شود نه این که بر کلاف سردرگمی منیت ها وتعصببات خاصی تکیه شود هرکس در هر امری مجاز است نظرات خود را بگوید اگر مقبول جمع واقع شود بر اعتبار شخص بیشتر وبیشتر خواهد افزود ویا اگر خالی از معانی باشدوبحث وجدلی بیهوده است خود به خود به حاشیه رانده خواهد شد ومبحث وشخص به بایگانی خواهند رفت .

۲۲ مهر ۱۴۰۲

www.ulkamiz.ir